Các quy định về thanh toán và giao hàng trong đấu giá hàng hóa được quy định như thế nào?

Đấu giá hàng hoá là hoạt động thương mại, theo đó người bán hàng tự mình hoặc thuê người tổ chức đấu giá thực hiện việc bán hàng hoá công khai để chọn người mua trả giá cao nhất. Khi xác định được người mua hàng, tổ chức bán đấu giá sẽ tiến hành giao hàng hóa cho người mua đó theo quy định của pháp luật.

Thời điểm thanh toán tiền mua hàng hóa

Tại Điều 207 Luật Thương mại 2005 quy định về thời điểm thanh toán tiền mua hàng hóa bán đấu giá như sau:

“Điều 207. Thời điểm thanh toán tiền mua hàng hoá

Thời điểm thanh toán tiền mua hàng hoá do người tổ chức đấu giá và người mua hàng hoá đấu giá thoả thuận; nếu không có thoả thuận thì thời điểm thanh toán tiền mua hàng hoá là thời điểm theo quy định tại Điều 55 của Luật này.”

Theo đó, trong trường hợp người tổ chức đấu giá và người mua hàng hoá đấu giá không có thoả thuận về thời điểm thanh toán tiền mua hàng thì người mua phải thanh toán vào thời điểm tổ chức bán đấu giá giao hàng hóa hoặc giao chứng từ liên quan đến hàng hoá (theo Khoản 1 Điều 55 Luật Thương mại 2005).

Việc quy định như trên có thể dẫn đến những mâu thuẫn không đáng có giữa người bán đấu giá và người mua được hàng hóa do việc người mua không chịu thanh toán tiền mua hàng hóa hoặc chậm trễ trong việc thanh toán vì không muốn mua hàng nữa. Trong khi đó pháp luật không quy định chính xác là bao nhiêu ngày người mua phải hoàn thành nghĩa vụ thanh toán của mình cũng như những biện pháp cưỡng chế sẽ áp dụng nếu không thực hiện nghĩa vụ này.

Địa điểm thanh toán tiền mua hàng hoá

Tại Điều 208 Luật Thương mại 2005 quy định về địa điểm thanh toán tiền mua hàng hóa bán đấu giá như sau:

“Điều 208. Địa điểm thanh toán tiền mua hàng hoá

Địa điểm thanh toán tiền mua hàng hoá do người tổ chức đấu giá và người mua hàng thoả thuận; nếu không có thoả thuận thì địa điểm thanh toán là trụ sở kinh doanh của người tổ chức đấu giá.”

Theo đó, địa điểm thanh toán tiền mua hàng hoá đấu giá sẽ do người tổ chức đấu giá và người mua hàng thoả thuận với nhau. Trong trường hợp người tổ chức đấu giá và người mua hàng không có thoả thuận thì địa điểm thanh toán là trụ sở kinh doanh của người tổ chức đấu giá.

Trụ sở kinh doanh của người tổ chức đấu giá có thể là trung tâm dịch vụ đấu giá hoặc doanh nghiệp đấu giá (Theo Khoản 12 Luật Đấu giá tài sản 2016).

Thời hạn giao hàng hoá bán đấu giá

Thời hạn giao hàng hoá bán đấu giá được quy định tại Điều 209 Luật Thương mại 2005 như sau:

“Điều 209. Thời hạn giao hàng hoá bán đấu giá

Trừ trường hợp có thoả thuận khác giữa người tổ chức đấu giá và người mua hàng, thời hạn giao hàng hoá bán đấu giá được quy định như sau:

1. Đối với hàng hoá không phải đăng ký quyền sở hữu thì người tổ chức đấu giá phải giao ngay hàng hoá cho người mua hàng sau khi lập văn bản bán đấu giá;

2. Đối với hàng hoá có đăng ký quyền sở hữu thì người tổ chức đấu giá phải tiến hành ngay việc làm thủ tục chuyển quyền sở hữu và giao hàng cho người mua hàng ngay sau khi hoàn thành thủ tục chuyển quyền sở hữu.”

Hàng hóa được giao ngay cho người mua hàng sau khi người điều hành đấu giá lập văn bản bán đấu giá đối với những hàng hóa không phải đăng ký quyền sở hữu. Ví dụ: Bà B đem bán đấu giá đồng hồ hublot với giá khởi điểm xác định là 1,2 tỷ đồng, khi tìm được người mua thì đồng hồ này sẽ được chuyển giao ngay cho người đó ngay sau khi người điều hành đấu giá lập văn bản bán đấu giá.

Đối với hàng hóa phải đăng ký quyền sở hữu thì hàng hóa sẽ được giao cho người mua hàng ngay sau khi người điều hành đấu giá hoàn thành thủ tục chuyển quyền sở hữu. Ví dụ: Ông A đem bán đấu giá căn biệt thự với giá khởi điểm là 40 tỷ đồng, khi tìm được người mua thì người tổ chức đấu giá phải tiến hành ngay việc làm thủ tục chuyển quyền sở hữu căn biệt thự này và giao cho người mua hàng ngay sau khi hoàn thành thủ tục này.

Người bán hàng và người tổ chức đấu giá có nghĩa vụ làm thủ tục chuyển quyền sở hữu hàng hoá cho người mua hàng. Chi phí làm thủ tục chuyển quyền sở hữu được trừ vào tiền bán hàng hoá, trừ trường hợp có thoả thuận khác (theo Khoản 3 Điều 206 Luật Thương mại 2005).

Địa điểm giao hàng hoá bán đấu giá

Địa điểm giao hàng hoá bán đấu giá được quy định tại Điều 210 Luật Thương mại 2005 như sau:

“Điều 210. Địa điểm giao hàng hoá bán đấu giá

1. Trường hợp hàng hoá là những vật gắn liền với đất đai thì địa điểm giao hàng là nơi có hàng hóa đó.

2. Trường hợp hàng hoá là động sản thì địa điểm giao hàng là nơi tổ chức đấu giá, trừ trường hợp người tổ chức đấu giá và người mua hàng có thoả thuận khác.”

Tùy vào hàng hóa bán đấu giá là vật gắn liền với đất đai (như nhà, công trình xây dựng, …) hay hàng hóa là động sản (ô tô, di vật, cổ vật, …) thì địa điểm giao hàng sẽ là nơi có hàng hóa đó hoặc là nơi tổ chức đấu giá, nếu người tổ chức đấu giá và người mua hàng không có thoả thuận khác.

Như vậy, về nguyên tắc, thời hạn, địa điểm, phương thức thanh toán tiền mua hàng hoá, là do tổ chức bán đấu giá và người mua hàng hoá thoả thuận. Nếu không có thoả thuận thì người mua phải thanh toán đủ một lần toàn bộ số tiền mua hàng hoá tại trụ sở kinh doanh của tổ chức bán đấu giá ngay sau khi nhận hàng hoá; hàng hoá được giao ngay sau khi lập văn bản đấu giá (đối với những hàng hoá không phải đăng kí quyền sở hữu) hoặc sau khi hoàn tất thủ tục chuyển quyền sở hữu hàng hoá cho người mua (đối với những hàng hoá phải đăng kí quyển sở hữu); địa điểm giao hàng hoá bán đấu giá là nơi có hàng hoá (đối với những hàng hoá gắn liền với đất đai) hoặc nơi bán đấu giá hàng hoá nếu hàng hoá là động sản trong trường hợp không có thoả thuận khác giữa tổ chức bán đấu giá và người mua hàng hoá.

Xem thêm: Tổng hợp các bài viết về Luật Thương mại 2005

Luật Hoàng Anh