Chủ thể tiến hành tố tụng cạnh tranh là ai?

Chủ thể tiến hành và tham gia tố tụng cạnh tranh là những tổ chức, cá nhân có quyền và nghĩa vụ tiến hành hoặc tham gia vào quá trình giải quyết vụ việc cạnh tranh, bao gồm: cơ quan tiến hành tố tụng cạnh tranh, người tiến hành tố tụng cạnh tranh và người tham gia tố tụng cạnh tranh.

Cơ quan tiến hành tố tụng cạnh tranh

Theo Luật Cạnh tranh năm 2004, cơ quan tiến hành tố tụng cạnh tranh được thiết kế bao gồm 2 cơ quan độc lập, đó là: Cơ quan quản lí cạnh tranh và hội đồng cạnh tranh. Vào thời điểm đó, co quan quản lí cạnh tranh với tên gọi Cục quản lí cạnh tranh là cơ quan trực thuộc Bộ Thương mại nay là Bộ Công Thương. Nhưng mô hình này cũng ẩn chứa nhiều hạn chế, bất cập trong thực tiễn vì vậy theo Luật Cạnh tranh đổi mới năm 2018, Ủy ban Cạnh tranh Quốc gia trực thuộc Bộ Công thương được thành lập để tham mưu giúp Bộ trưởng Bộ Công Thương thực hiện chức năng quản lý nhà nước về cạnh tranh cũng như tiến hành tố tụng cạnh tranh; kiểm soát tập trung kinh tế; quyết định việc miễn trừ đối với thỏa thuận hạn chế cạnh tranh bị cấm; giải quyết khiếu nại quyết định xử lý vụ việc cạnh tranh,… Cơ quan tiến hành tố tụng cạnh tranh theo quy định tại Điều 58 của Luật Cạnh tranh năm 2018 như sau:

“Điều 58. Cơ quan tiến hành tố tụng cạnh tranh, người tiến hành tố tụng cạnh tranh

1. Cơ quan tiến hành tố tụng cạnh tranh bao gồm:

a) Ủy ban Cạnh tranh Quốc gia;

b) Hội đồng xử lý vụ việc hạn chế cạnh tranh;

c) Hội đồng giải quyết khiếu nại quyết định xử lý vụ việc cạnh tranh;

d) Cơ quan điều tra vụ việc cạnh tranh;”

- Theo đó, Hội đồng xử lí vụ việc hạn chế cạn tranh do Chủ tịch Ủy ban Cạnh tranh Quốc gia quyết định thành lập để xử lí vụ việc hạn chế cạnh tranh cụ thể, Hội đồng xử lí vụ việc hạn chế cạnh tranh chấm dứt hoạt động và tự giải thể khi hoàn thành nhiệm vụ. Hội đồng giải quyết khiếu nại quyết định xử lí vụ việc cạnh tranh bao gồm Chủ tịch Ủy ban Cạnh tranh Quốc gia và tất cả các thành viên khác của Ủy ban Cạnh tranh Quốc gia, trừ các thành viên đã tham gia Hội đồng xử lí vụ việc hạn chế cạnh tranh. Hội đồng giải quyết khiếu nại quyết định xử lí vụ việc cạnh tranh được thành lập với nhiệm vụ, quyền hạn để giải quyết khiếu nại quyết định xử lí vụ việc hạn chế cạnh tranh.

- Cơ quan điều tra vụ việc cạnh tranh dưới sự phân công, chỉ đạo của Ủy ban Cạnh tranh Quốc gia sẽ tiếp nhận và điều tra tất cả những vụ việc có dấu hiệu vi phạm pháp luật cạnh tranh và thuộc thẩm quyền xử lý của Ủy ban Cạnh tranh quốc gia.

Người tiến hành tố tụng cạnh tranh

Người tiến hành tố tụng cạnh tranh là những cá nhân có đủ tiêu chuẩn, điều kiện luật định, với chức danh và thẩm quyền nhất định, tham gia vào tố tụng cạnh tranh tại các cơ quan tiến hành tố tụng cạnh tranh. Theo Khoản 2 Điều 58 của Luật Cạnh tranh năm 2018 thì người tiến hành tố tụng cạnh tranh bao gồm:

“Điều 58. Cơ quan tiến hành tố tụng cạnh tranh, người tiến hành tố tụng cạnh tranh

2. Người tiến hành tố tụng cạnh tranh bao gồm:

a) Chủ tịch Ủy ban Cạnh tranh Quốc gia;

b) Chủ tịch Hội đồng xử lý vụ việc hạn chế cạnh tranh;

c) Thành viên Hội đồng xử lý vụ việc hạn chế cạnh tranh;

d) Thành viên Hội đồng giải quyết khiếu nại quyết định xử lý vụ việc cạnh tranh;

đ) Thủ trưởng Cơ quan điều tra vụ việc cạnh tranh;

e) Điều tra viên vụ việc cạnh tranh;

g) Thư ký phiên điều trần.”

- Chủ tịch Ủy ban Cạnh tranh Quốc gia là người đứng đầu, chịu trách nhiệm trước pháp luật về tổ chức, hoạt động của Ủy ban Cạnh tranh Quốc gia.

- Chủ tịch Hội đồng xử lí vụ việc hạn chế cạnh tranh do Chủ tịch Ủy ban Cạnh tranh Quốc gia chỉ định trong số thành viên của Hội đồng xử lí vụ việc hạn chế cạnh tranh.

- Thành viên Hội đồng xử lí vụ việc hạn chế cạnh tranh do Chủ tịch Ủy ban Cạnh tranh Quốc gia quyết định lựa chọn trong số các thành viên Ủy ban Cạnh tranh Quốc gia gồm 03 hoặc 05 thành viên vì vậy không phải mọi thành viên của Ủy ban Cạnh tranh Quốc gia đều là người tiến hành tố tụng cạnh tranh.

- Thành viên Hội đồng giải quyết khiếu nại quyết định xử lý vụ việc cạnh tranh bao gồm tất cả các thành viên của Ủy ban Cạnh tranh Quốc gia, trừ các thành viên đã tham gia Hội đồng xử lí vụ việc hạn chế cạnh tranh.

- Thủ trưởng Cơ quan điều tra vụ việc cạnh tranh do Chủ tịch Ủy ban Cạnh tranh Quốc gia bổ nhiệm, miễn nhiệm; chịu trách nhiệm về mọi vấn đề và tổ chức hoạt động của Cơ quan điều tra vụ việc cạnh tranh để thực hiện chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn của Cơ quan điều tra vụ việc cạnh tranh.

- Điều tra viên do Chủ tịch Ủy ban Cạnh tranh Quốc gia bổ nhiệm, miễn nhiệm; là lực lượng nòng cốt của cơ quan thực thi pháp luật cạnh tranh với vai trò quan trọng trong việc điều tra vụ việc cạnh tranh.

- Thư kí phiên điều trần do Chủ tịch Ủy ban Cạnh tranh Quốc gia chỉ định trong số công chức của Ủy ban Cạnh tranh Quốc gia.

Xem thêm: Tổng hợp các bài viết về Luật Cạnh tranh năm 2018

Luật Hoàng Anh