Hợp đồng dịch vụ quá cảnh hàng hóa là gì?

Quá cảnh là một trong các hoạt động dịch vụ chủ yếu trong các hợp đồng mua bán hàng hóa quốc tế. Bởi tính chất của nó là sự trao đổi hàng hóa từ quốc gia này đến quốc gia khác cho nên trong một vài trường hợp, để có thể vận chuyển được nguồn hàng từ địa điểm xuất phát đến địa điểm nhận hàng là giữa các quốc gia khác nhau thì phải thông qua một quốc gia nước thứ ba không phải là trường hợp gì quá mới mẻ.

Quá cảnh hàng hóa qua lãnh thổ Việt Nam phải được thực hiện bởi thương nhân kinh doanh dịch vụ quá cảnh hàng hóa và được xác lập trên cơ sở hợp đồng.

Khái niệm

Tại Điều 249 Luật Thương mại 2005 định nghĩa dịch vụ quá cảnh hàng hóa như sau:

“Điều 249. Dịch vụ quá cảnh hàng hóa

Dịch vụ quá cảnh hàng hóa là hoạt động thương mại, theo đó thương nhân thực hiện việc quá cảnh cho hàng hóa thuộc sở hữu của tổ chức, cá nhân nước ngoài qua lãnh thổ Việt Nam để hưởng thù lao.”

Hiện nay, pháp luật thương mại không có quy định định nghĩa về hợp đồng dịch vụ quá cảnh. Tuy nhiên, căn cứ vào Điều 249 Luật Thương mại 2005 và Điều 385 Bộ luật dân sự 2015 định nghĩa về hợp đồng, ta có thể hiểu hợp đồng dịch vụ quá cảnh hàng hóa như sau:

Hợp đồng dịch vụ quá cảnh hàng hóa là sự thỏa thuận giữa các bên, theo đó thương nhân thực hiện việc quá cảnh cho hàng hóa thuộc sở hữu của tổ chức, cá nhân nước ngoài qua lãnh thổ Việt Nam để hưởng thù lao.

Hình thức hợp đồng

Tại Điều 251 Luật Thương mại quy định về hình thức hợp đồng dịch vụ quá cảnh như sau:

“Điều 251. Hợp đồng dịch vụ quá cảnh

Hợp đồng dịch vụ quá cảnh phải được lập thành văn bản hoặc bằng hình thức khác có giá trị pháp lý tương đương.”

Các hình thức pháp lý tương đương như điện báo, telex, fax, thông điệp dữ liệu và các hình thức khác có giá trị pháp lý tương đương.

Nội dung hợp đồng

Nội dung hợp đồng dịch vụ quá cảnh hàng hóa sẽ dựa trên sự thỏa thuận của bên cung ứng dịch vụ quá cảnh và khách hàng (bên thuê dịch vụ quá cảnh). Tuy nhiên, sự thỏa thuận của các bên không được trái với các quy định của pháp luật. Trong trường hợp không có thỏa thuận thì sẽ áp dụng theo quy định của pháp luật.

Quyền và nghĩa vụ của bên thuê dịch vụ quá cảnh

Theo quy định tại Điều 252 bên thuê dịch vụ quá cảnh có các quyền và nghĩa vụ như sau:

Quyền của bên thuê dịch vụ quá cảnh, trừ trường hợp có thỏa thuận khác:

+ Yêu cầu bên cung ứng dịch vụ quá cảnh tiếp nhận hàng hóa tại cửa khẩu nhập theo thời gian đã thỏa thuận;

+ Yêu cầu bên cung ứng dịch vụ quá cảnh thông báo kịp thời về tình trạng của hàng hóa quá cảnh trong thời gian quá cảnh lãnh thổ Việt Nam;

+ Yêu cầu bên cung ứng dịch vụ quá cảnh thực hiện mọi thủ tục cần thiết để hạn chế những tổn thất, hư hỏng đối với hàng hóa quá cảnh trong thời gian quá cảnh lãnh thổ Việt Nam.

Nghĩa vụ của bên thuê dịch vụ quá cảnh, trừ trường hợp có thỏa thuận khác:

+ Đưa hàng hóa đến cửa khẩu nhập của Việt Nam theo đúng thời gian đã thỏa thuận;

+ Cung cấp đầy đủ cho bên cung ứng dịch vụ quá cảnh các thông tin cần thiết về hàng hóa;

+ Cung cấp đầy đủ các chứng từ cần thiết để bên cung ứng dịch vụ quá cảnh làm thủ tục nhập khẩu, vận chuyển trong lãnh thổ Việt Nam và làm thủ tục xuất khẩu;

+ Thanh toán thù lao quá cảnh và các chi phí hợp lý khác cho bên cung ứng dịch vụ quá cảnh.

Quyền và nghĩa vụ của bên cung ứng dịch vụ quá cảnh

Theo quy định tại Điều 253 bên cung ứng dịch vụ quá cảnh có các quyền và nghĩa vụ như sau:

Quyền của bên cung ứng dịch vụ quá cảnh, trừ trường hợp có thỏa thuận khác:

+ Yêu cầu bên thuê dịch vụ quá cảnh đưa hàng hóa đến cửa khẩu nhập của Việt Nam theo đúng thời gian đã thỏa thuận;

+ Yêu cầu bên thuê dịch vụ quá cảnh cung cấp đầy đủ thông tin cần thiết về hàng hóa;

+ Yêu cầu bên thuê dịch vụ quá cảnh cung cấp đầy đủ chứng từ cần thiết để làm thủ tục nhập khẩu, vận chuyển trong lãnh thổ Việt Nam và làm thủ tục xuất khẩu;

+ Được nhận thù lao quá cảnh và các chi phí hợp lý khác.

Nghĩa vụ của bên cung ứng dịch vụ quá cảnh, trừ trường hợp có thỏa thuận khác:

+ Tiếp nhận hàng hóa tại cửa khẩu nhập theo thời gian đã thỏa thuận;

+ Làm thủ tục nhập khẩu và xuất khẩu hàng hóa quá cảnh ra khỏi lãnh thổ Việt Nam;

+ Chịu trách nhiệm đối với hàng hóa quá cảnh trong thời gian quá cảnh lãnh thổ Việt Nam;

+ Thực hiện các công việc cần thiết để hạn chế những tổn thất, hư hỏng đối với hàng hóa quá cảnh trong thời gian quá cảnh lãnh thổ Việt Nam;

+ Nộp phí, lệ phí và thực hiện các nghĩa vụ tài chính khác đối với hàng hóa quá cảnh theo quy định của pháp luật Việt Nam;

+ Có trách nhiệm hợp tác với cơ quan nhà nước có thẩm quyền của Việt Nam để xử lý những vấn đề có liên quan đến hàng hóa quá cảnh.

Việc chú ý đến các quy định của pháp luật về hợp đồng dịch vụ quá cảnh giúp cho các bên tuân thủ đúng các quy định đồng thời thực hiện kinh doanh dịch vụ quá cảnh hàng hóa đúng luật, hiệu quả.

Xem thêm: Tổng hợp các bài viết về Luật Thương mại 2005

Luật Hoàng Anh