Khôi phục điều tra trong tố tụng cạnh tranh như thế nào?

Căn cứ pháp lý

- Luật Cạnh tranh năm 2018.

Tóm tắt ngắn gọn giai đoạn điều tra vụ việc cạnh tranh

Thủ tục tố tụng cạnh tranh bao gồm 3 giai đoạn cơ bản, đó là điều tra vụ việc cạnh tranh, xử lý vụ việc cạnh tranh và giải quyết khiếu nại quyết định xử lý vụ việc cạnh tranh.

Điều tra vụ việc cạnh tranh là giai đoạn khởi đầu trong tố tụng cạnh tranh, theo đó Cơ quan điều tra vụ việc cạnh tranh áp dụng các nghiệp vụ cần thiết để xác định hành vi vi phạm pháp luật cạnh tranh và đối tượng thực hiện hành vi làm cơ sở cho việc xử lý vụ việc cạnh tranh. Điều tra vụ việc cạnh tranh được khởi đầu bằng quyết định điều tra dựa trên thông tin về hành vi vi phạm hoặc khiếu nại vụ việc cạnh tranh và kết thúc bằng đình chỉ điều tra hoặc bằng báo cáo, kết luận điều tra.

Quyết định điều tra

- Quyết định điều tra vụ việc cạnh tranh của Cơ quan điều tra vụ việc cạnh tranh dựa vào một trong các căn cứ:

+ Thứ nhất, Ủy ban Cạnh tranh Quốc gia thụ lí hồ sơ khiếu nại vụ việc cạnh tranh. Tổ chức, cá nhân cho rằng quyền và lợi ích hợp pháp của mình bị xâm hại do hành vi vi phạm quy định của pháp luật về cạnh tranh có quyền thực hiện khiếu nại vụ việc cạnh tranh đến Ủy ban Cạnh tranh Quốc gia. Hồ sơ khiếu nại bao gồm: Đơn khiếu nại theo mẫu do Ủy ban Cạnh tranh Quốc gia ban hành; Chứng cứ để chứng minh các nội dung khiếu nại có căn cứ và hợp pháp; Các thông tin, chứng cứ liên quan khác mà bên khiếu nại cho rằng cần thiết để giải quyết vụ việc.

+ Thứ hai, Ủy ban Cạnh tranh Quốc gia phát hiện hành vi có dấu hiệu vi phạm pháp luật cạnh tranh. Cơ quan điều tra vụ việc cạnh tranh có thể quyết định tiến hành điều tra vụ việc cạnh tranh khi Ủy ban Cạnh tranh Quốc gia phát hiện hành vi có dấu hiệu vi phạm pháp luật cạnh tranh mà không cần phải có khiếu nại của bất kì tổ chức, cá nhân nào. Thời hiệu để Cơ quan điều tra vụ việc cạnh tranh ra quyết định điều tra trong trường hợp này là ba năm kể từ ngày hành vi có dấu hiệu vi phạm pháp luật về cạnh tranh được thực hiện.

- Thời hạn điều tra vụ việc cạnh tranh

Thời hạn điều tra của vụ việc hạn chế cạnh tranh là 09 tháng; của vụ việc vi phạm quy định về tập trung kinh tế là 90 ngày; của vụ việc cạnh tranh không lành mạnh là 60 ngày; đều bắt đầu kể từ ngày ra quyết định điều tra.

Đối với vụ việc phức tạp thì được gia hạn điều tra một lần nhưng không quá 03 tháng đối với vụ việc hạn chế cạnh tranh; không quá 60 ngày đối với vụ việc vi phạm tập trung kinh tế và không quá 45 ngày đối với vụ việc cạnh tranh không lành mạnh.

- Nội dung hoạt động điều tra

+ Áp dụng biện pháp ngăn chặn và đảm bảo xử lý vi phạm hành chính trong điều tra, xử lí vụ việc cạnh tranh.

+ Lấy lời khai

+ Triệu tập người làm chứng

Đình chỉ điều tra, khôi phục điều tra

Thủ trưởng Cơ quan điều tra vụ việc cạnh tranh ra quyết định đình chỉ điều tra vụ việc cạnh tranh trong các trường hợp quy định tại Điều 86 của Luật Cạnh tranh năm 2018. Thủ trưởng Cơ quan điều tra vụ việc cạnh tranh tự mình hoặc theo yêu cầu của Chủ tịch Ủy ban Cạnh tranh Quốc gia hoặc theo đề nghị của các bên liên quan khôi phục điều tra trong các trường hợp tại Điều 87 của Luật này.

Báo cáo điều tra, kết luận điều tra

Sau khi kết thúc điều tra, điều tra viên vụ việc cạnh tranh lập báo cáo điều tra để trình Thủ trưởng Cơ quan điều tra vụ việc cạnh tranh. Dựa vào đó, Thủ trưởng Cơ quan điều tra vụ việc cạnh tranh ra kết luận điều tra và chuyển toàn bộ hồ sơ vụ việc, báo cáo điều tra và kết luận điều tra đến Chủ tịch Ủy ban Cạnh tranh Quốc gia để tổ chức xử lý theo quy định của Luật Cạnh tranh.

Bước khôi phục điều tra trong giai đoạn điều tra vụ việc cạnh tranh

Căn cứ vào Điều 87 của Luật Cạnh tranh năm 2018 thì Thủ trưởng Cơ quan điều tra vụ việc cạnh tranh tự mình hoặc theo yêu cầu của Chủ tịch Ủy ban Cạnh tranh Quốc gia hoặc theo đề nghị của các bên liên quan khôi phục điều tra trong các trường hợp sau:

“Điều 87. Khôi phục điều tra

1. Thủ trưởng Cơ quan điều tra vụ việc cạnh tranh tự mình hoặc theo yêu cầu của Chủ tịch Ủy ban Cạnh tranh Quốc gia hoặc theo đề nghị của các bên liên quan khôi phục điều tra trong các trường hợp sau đây:

a) Bên bị điều tra không thực hiện, thực hiện không đúng, không đầy đủ cam kết theo quy định tại khoản 2 và khoản 3 Điều 86 của Luật này;

b) Việc chấp thuận cam kết của bên bị điều tra dựa trên các thông tin không đầy đủ, không chính xác hoặc thông tin sai lệch do các bên cung cấp.

2. Thời hạn điều tra sau khi có quyết định khôi phục điều tra là 04 tháng.”

- Thứ nhất, theo Luật Cạnh tranh, Thủ trưởng Cơ quan điều tra vụ việc cạnh tranh ra quyết định đình chỉ điều tra vụ việc cạnh tranh trong các trường hợp sau:

+ Bên khiếu nại rút hồ sơ khiếu nại và bên bị điều tra cam kết chấm dứt hành vi bị điều tra, cam kết thực hiện biện pháp khắc phục hậu quả và được Cơ quan điều tra vụ việc cạnh tranh chấp thuận.

+ Cơ quan điều tra vụ việc cạnh tranh có thể quyết định tiến hành điều tra vụ việc cạnh tranh khi Ủy ban Cạnh tranh Quốc gia phát hiện hành vi có dấu hiệu vi phạm pháp luật cạnh tranh mà không cần phải có khiếu nại của bất kì tổ chức, cá nhân nào. Trong trường hợp này, bên bị điều tra cam kết chấm dứt hành vi bị điều tra, cam kết thực hiện biện pháp khắc phục hậu quả và được Cơ quan điều tra vụ việc cạnh tranh chấp thuận thì Thủ trưởng Cơ quan điều tra cũng sẽ ra quyết định đình chỉ điều tra.

Nhưng bên bị điều tra trong các trường hợp nêu trên lại không thực hiện hoặc thực hiện không đúng, không đầy đủ cam kết khắc phục hậu quả thì Thủ trưởng Cơ quan điều tra vụ việc cạnh tranh tự mình hoặc theo yêu cầu của Chủ tịch Ủy ban Cạnh tranh Quốc gia hoặc theo đề nghị của các bên liên quan khôi phục điều tra vụ việc cạnh tranh đó.

- Thứ hai, việc chấp thuận cam kết của bên bị điều tra dựa trên các thông tin không đầy đủ, không chính xác hoặc thông tin sai lệch do các bên cung cấp thì cũng thuộc trường hợp phải khôi phục điều tra. Ví dụ, do các bên cung cấp thông tin không được đầy đủ chính xác về hành vi cạnh tranh không lành mạnh của bên bị điều tra, làm bên bị điều tra chấp thuận thực hiện cam kết khắc phục hậu quả của hành vi “gây rối hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp khác” thay vì phải thực hiện cam kết khắc phục hậu quả cho hành vi “lôi kéo khách hàng bất chính”. Lúc này, buộc phải có sự can thiệp của Thủ trưởng Cơ quan điều tra hoặc Chủ tịch Ủy ban Cạnh tranh Quốc gia để khôi phục lại việc điều tra, xem xét lại “đúng người, đúng tội”.

- Thời hạn điều tra sau khi có quyết định khôi phục điều tra là 04 tháng.

Xem thêm: Tổng hợp các bài viết về Luật Cạnh tranh năm 2018

Luật Hoàng Anh