Nghĩa vụ bảo đảm đối với hàng hóa được quy định như thế nào trong Luật Thương mại 2005?

Hợp đồng mua bán hàng hóa là sự thỏa thuận giữa các bên về quyền và nghĩa vụ trong quan hệ mua bán hàng hóa. Trong đó có các nghĩa vụ liên quan đến hàng hóa trong hợp đồng mua bán hàng hóa. Vậy các nghĩa vụ đó là như thế nào? Cùng tìm hiều qua bài viết sau đây.

1. Nghĩa vụ bảo đảm quyền sở hữu đối với hàng hoá

Tại Điều 45 Luật Thương mại 2005 có quy định cụ thể về nghĩa vụ bảo đảm quyền sở hữu đối với hoàng hóa của bên bán như sau:

“Điều 45. Nghĩa vụ bảo đảm quyền sở hữu đối với hàng hoá

Bên bán phải bảo đảm:

1. Quyền sở hữu của bên mua đối với hàng hóa đã bán không bị tranh chấp bởi bên thứ ba;

2. Hàng hóa đó phải hợp pháp;

3. Việc chuyển giao hàng hoá là hợp pháp.”

Quyền sở hữu là một phạm trù pháp lý phản ánh các quan hệ sở hữu trong một chế độ sở hữu nhất định, bao gồm tổng hợp các quy phạm pháp luật nhằm điều chỉnh những quan hệ sở hữu trong một chế độ xã hội. Với chức năng thừa nhận và bảo vệ quyền lợi của các chủ ở hữu trong việc chiếm hữu, sử dụng, định đoạt tài sản. Theo đó, bên bán phải bảo đảm quyền sở hữu đối với hàng hóa đó là: hàng hóa đã bán cho bên mua không bị tranh chấp bởi bên thứ ba; Hàng hóa phải hợp pháp; Việc chuyển giao hàng hóa là hợp pháp. Đây là nghĩa vụ cơ bản của bên bán đối với hàng hóa.

Sau khi chuyển quyền sở hữu đối với hàng hóa, bên mua sẽ trở thành người chủ thực sự của hàng hóa đó với đầy đủ các quyền năng của chủ sở hữu (chiếm hữu, sử dụng, định đoạt). Như vậy, bên bán phải bảo đảm quyền sở hữu của bên mua không bị tranh chấp, bảo đảm quyền sở hữu của bên mua khi chuyển giao hàng hóa. Thời điểm chuyển quyền sở hữu hàng hoá theo quy định tại Điều 62 Luật Thương mại 2005 là thời điểm hàng hóa được chuyển giao, trừ trường hợp các bên có thỏa thuận khác. Trường hợp hàng hóa mua bán mà pháp luật quy định phải đăng ký quyền sở hữu thì quyền sở hữu được chuyển cho bên mua. Trường hợp tài sản bị người thứ ba tranh chấp thì bên bán phải đứng về phía bên mua để bảo vệ quyền lợi của bên mua; nếu người thứ ba có quyền sở hữu một phần hoặc toàn bộ tài sản mua bán thì bên mua có quyền hủy bỏ hợp đồng và yêu cầu bên bán bồi thường thiệt hại (theo quy định tại Khoản 2 Điều 444 Bộ luật dân sự 2015). Bên mua sẽ mất quyền viện dẫn quy định trên nếu bên mua không thông báo ngay cho bên bán về khiếu nại của bên thứ ba đối với hàng hoá được giao sau khi bên mua đã biết hoặc phải biết về khiếu nại đó, trừ trường hợp bên bán biết hoặc phải biết về khiếu nại của bên thứ ba.

Quy định như vậy giúp bảo vệ tối đa quyền lợi của bên mua, tránh những tranh chấp về hàng hóa trong hợp đồng mua bán hàng hóa.

2. Nghĩa vụ bảo đảm quyền sở hữu trí tuệ đối với hàng hoá

Sở hữu trí tuệ hay còn gọi là tài sản trí tuệ là những sản phẩm sáng tạo của bộ óc con người. Ví dụ như tác phẩm văn học, âm nhạc, phát minh, sáng chế… Quyền sở hữu trí tuệ là các quyền đối với những sản phẩm sáng tạo nói trên. Nghĩa vụ bảo đảm quyền sở hữu trí tuệ đối với hàng hóa được quy định tại Điều 46 Luật Thương mại 2005 như sau:

“Điều 46. Nghĩa vụ bảo đảm quyền sở hữu trí tuệ đối với hàng hoá

1. Bên bán không được bán hàng hóa vi phạm quyền sở hữu trí tuệ. Bên bán phải chịu trách nhiệm trong trường hợp có tranh chấp liên quan đến quyền sở hữu trí tuệ đối với hàng hóa đã bán.

2. Trường hợp bên mua yêu cầu bên bán phải tuân theo bản vẽ kỹ thuật, thiết kế, công thức hoặc những số liệu chi tiết do bên mua cung cấp thì bên mua phải chịu trách nhiệm về các khiếu nại liên quan đến những vi phạm quyền sở hữu trí tuệ phát sinh từ việc bên bán đã tuân thủ những yêu cầu của bên mua.”

Nghĩa vụ bảo đảm quyền sở hữu trí tuệ là nghĩa vụ của cả bên bán và bên mua đối với hàng hóa. Theo đó, bên bán không được bán hàng hóa vi phạm quyền sở hữu trí tuệ. Trường hợp có tranh chấp liên quan đến quyền sở hữu trí tuệ đối với hàng hóa đã bán thì bên bán phải chịu trách nhiệm.

Trong trường hợp bên mua cung cấp những yêu cầu đối với hàng hóa mà việc bên bán tuân thủ những yêu cầu đó làm phát sinh vi phạm quyền sở hữu trí tuệ thì bên mua phải chịu trách nhiệm về những vi phạm đó, bên bán sẽ không phải chịu trách nhiệm này. Tuy nhiên, bên bán sẽ mất quyền viện dẫn quy định này nếu bên bán không thông báo ngay cho bên mua về khiếu nại của bên thứ ba đối với hàng hoá được giao sau khi bên bán đã biết hoặc phải biết về khiếu nại đó, trừ trường hợp bên mua đã biết hoặc phải biết về khiếu nại của bên thứ ba.

Việc quy định các nghĩa vụ về bảo đảm quyền sở hữu và quyền sở hữu trí tuệ đối với hàng hóa giúp cho các bên xác định rõ các quyền và nghĩa vụ của mình. Tranh phát sinh tranh chấp liên quan đến quyền sở hữu và quyền sở hữu trí tuệ đối với hàng hóa.

Xem thêm: Tổng hợp các bài viết về Luật Thương mại 2005

Luật Hoàng Anh