Ngôn ngữ được dùng trong tố tụng cạnh tranh quy định là gì?

Khái niệm tố tụng cạnh tranh

Theo Từ điển Tiếng Việt, “tố tụng” có thể hiểu là việc thưa kiện ở Tòa án. Từ điển luật học của Viện Khoa học pháp lí, Bộ Tư pháp không giải thích thuật ngữ “tố tụng” là gì mà chỉ giải thích các thuật ngữ như tố tụng dân sự, tố tụng hành chính, tố tụng hình sự, tố tụng kinh tế, tố tụng lao động. Tố tụng cạnh tranh là thuật ngữ mới xuất hiện trong vài năm gần đây, khi các vụ việc cạnh tranh xảy ra và được quan tâm nhiều hơn. Thuật ngữ tố tụng cạnh tranh kế thừa Luật Cạnh tranh năm 2004 và tiếp tục ghi nhận tại Luật Cạnh tranh năm 2018, bao gồm thẩm quyền và thủ tục giải quyết vụ việc cạnh tranh, đó là một trong các nội dung cơ bản và quan trọng của pháp luật cạnh tranh.

Theo Khoản 8 Điều 3 Luật Cạnh tranh năm 2018 thì tố tụng cạnh tranh là hoạt động điều tra, xử lý vụ việc cạnh tranh và giải quyết khiếu nại quyết định xử lý vụ việc cạnh tranh theo trình tự, thủ tục quy định tại Luật Cạnh tranh.

Đặc trưng cơ bản của tố tụng cạnh tranh

- Thứ nhất, tố tụng cạnh tranh được áp dụng để giải quyết vụ việc cạnh tranh. Khác với các loại tố tụng khác, tố tụng cạnh tranh được áp dụng để giải quyết vụ việc cạnh tranh. Theo Luật Cạnh tranh, vụ việc cạnh tranh là vụ việc có dấu hiệu vi phạm pháp luật về cạnh tranh bị điều tra, xử lí theo quy định của Luật Cạnh tranh, bao gồm vụ việc hạn chế cạnh tranh, vụ việc vi phạm quy định về tập trung kinh tế và vụ việc cạnh tranh không lành mạnh.

Một vụ việc khi có đủ hai điều kiện: có dấu hiệu vi phạm pháp luật cạnh tranh và bị cơ quan có thẩm quyền điều tra, xử lí theo Luật Cạnh tranh thì được coi là vụ việc cạnh tranh và được giải quyết theo tố tụng cạnh tranh.

- Thứ hai, tố tụng cạnh tranh áp dụng cho các loại hành vi vi phạm pháp luật cạnh tranh có bản chất không giống nhau, đó là hành vi hạn chế cạnh tranh, tập trung kinh tế và hành vi cạnh tranh không lành mạnh. Do bản chất của hành vi hạn chế cạnh tranh, tập trung kinh tế và hành vi cạnh tranh không lành mạnh khác nhau nên trình tự, thủ tục giải quyết vụ việc cạnh tranh liên quan đến các nhóm hành vi này không hoàn toàn giống nhau.

- Thứ ba, tố tụng cạnh tranh được tiến hành bởi các cơ quan hành pháp, không được tiến hành bởi Tòa án, thông qua hoạt động của người tiến hành tố tụng cạnh tranh, bao gồm: Chủ tịch Ủy ban Cạnh tranh Quốc gia, Chủ tịch Hội đồng xử lí vụ việc hạn chế cạnh tranh, thành viên Hội đồng xử lí vụ việc hạn chế cạnh tranh, thành viên Hội đồng giải quyết khiếu nại quyết định xử lí vụ việc cạnh tranh, Thủ trưởng cơ quan điều tra vụ việc cạnh tranh, điều tra viên vụ việc cạnh tranh và thư kí phiên điều trần.

- Thứ tư, tố tụng cạnh tranh được áp dụng không nhất thiết phải dựa vào đơn khiếu nại của bên có liên quan mà có thể được thực hiện bởi quyết định hành chính của cơ quan quản lí nhà nước có thẩm quyền.

Ngôn ngữ được dùng trong tố tụng cạnh tranh

Luật Cạnh tranh năm 2018 quy định về hành vi hạn chế cạnh tranh, tập trung kinh tế gây tác động hoặc có khả năng gây tác động hạn chế cạnh tranh đến thị trường Việt Nam; hành vi cạnh tranh không lành mạnh; tố tụng cạnh tranh; xử lý vi phạm pháp luật về cạnh tranh; quản lý nhà nước về cạnh tranh. Đối tượng áp dụng của luật này bao gồm:

- Tổ chức, cá nhân kinh doanh (sau đây gọi chung là doanh nghiệp) bao gồm cả doanh nghiệp sản xuất, cung ứng sản phẩm, dịch vụ công ích, doanh nghiệp hoạt động trong các ngành, lĩnh vực thuộc độc quyền nhà nước, đơn vị sự nghiệp công lập và doanh nghiệp nước ngoài hoạt động tại Việt Nam.

- Hiệp hội ngành, nghề hoạt động tại Việt Nam.

- Cơ quan, tổ chức, cá nhân trong nước và nước ngoài có liên quan.

Vì thế mà, tiếng nói và chữ viết dùng trong tố tụng cạnh tranh đương nhiên là tiếng Việt; nếu doanh nghiệp trong tố tụng cạnh tranh là doanh nghiệp nước ngoài hoạt động tại Việt Nam thì được quyền dùng tiếng nói và chữ viết của dân tộc mình và có người phiên dịch kèm theo. Cụ thể, Điều 55 của Luật Cạnh tranh năm 2018 đã quy định như sau:

“Điều 55. Tiếng nói và chữ viết dùng trong tố tụng cạnh tranh

Tiếng nói và chữ viết dùng trong tố tụng cạnh tranh là tiếng Việt. Người tham gia tố tụng cạnh tranh có quyền dùng tiếng nói và chữ viết của dân tộc mình, trong trường hợp này phải có người phiên dịch.”

Các nguyên tắc tố tụng cạnh tranh

- Tố tụng cạnh tranh được tiến hành bởi các cơ quan hành pháp, không được tiến hành bởi Tòa án, thông qua hoạt động của người tiến hành tố tụng cạnh tranh, nên cần phải tuân theo quy định của Luật Cạnh tranh năm 2018.

- Theo đó, Cơ quan tiến hành tố tụng cạnh tranh bao gồm: Ủy ban Cạnh tranh Quốc gia; Hội đồng xử lý vụ việc hạn chế cạnh tranh; Hội đồng giải quyết khiếu nại quyết định xử lý vụ việc cạnh tranh; Cơ quan điều tra vụ việc cạnh tranh.

+ Người tiến hành tố tụng cạnh tranh bao gồm: Chủ tịch Ủy ban Cạnh tranh Quốc gia; Chủ tịch Hội đồng xử lý vụ việc hạn chế cạnh tranh; Thành viên Hội đồng xử lý vụ việc hạn chế cạnh tranh; Thành viên Hội đồng giải quyết khiếu nại quyết định xử lý vụ việc cạnh tranh; Thủ trưởng Cơ quan điều tra vụ việc cạnh tranh; Điều tra viên vụ việc cạnh tranh; Thư ký phiên điều trần.

+ Người tham gia tố tụng cạnh tranh: Bên khiếu nại; Bên bị khiếu nại; Bên bị điều tra; Người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan; Người bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của bên khiếu nại, bên bị khiếu nại, bên bị điều tra, người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan; Người làm chứng; Người giám định; Người phiên dịch.

Các cơ quan tiến hành tố tụng cạnh tranh, người tiến hành tố tụng cạnh tranh, người tham gia tố tụng cạnh tranh nêu trên, trong phạm vi trách nhiệm, quyền hạn và nghĩa vụ của mình, phải giữ bí mật về thông tin liên quan tới vụ việc cạnh tranh, bí mật kinh doanh của doanh nghiệp theo quy định của pháp luật. Bí mật kinh doanh được hiểu là thông tin thu được từ hoạt động đầu tư tài chính, trí tuệ, chưa được bộc lộ và có khả năng sử dụng trong kinh doanh (căn cứ theo định nghĩa tại Khoản 23 Điều 4 Luật Sở hữu trí tuệ năm 2005 sửa đổi, bổ sung năm 2009, năm 2019). Vì thế, những thông tin tài liệu này bị tiết lộ sẽ gây ảnh hưởng không nhỏ đến hoạt động kinh doanh của các doanh nghiệp trong vụ việc cạnh tranh.

- Đặc biệt, trong quá trình tố tụng cạnh tranh thì cần phải tôn trọng quyền và lợi ích hợp pháp của doanh nghiệp, tổ chức và cá nhân liên quan; không ép buộc doanh nghiệp, tổ chức hay cá nhân liên quan thực hiện các công việc nằm ngoài phạm vi nghĩa vụ, trách nhiệm của họ.

Xem thêm: Tổng hợp các bài viết về Luật Cạnh tranh năm 2018

Luật Hoàng Anh