Quản lý Nhà nước về hoạt động mua bán hàng hóa qua Sở Giao dịch hàng hóa được quy định như thế nào?

Hoạt động mua bán hàng hóa qua Sở Giao dịch hàng hóa là hoạt động đặc thù với những đặc điểm riêng biệt. Phương thức mua bán này rất phổ biến trong nền kinh tế thị trường. Trong những năm gần đây, hoạt động này khá phổ biến tại Việt Nam. Nhà nước đã có những phương thức quản lý hoạt động này như thế nào?

Theo Điều 4 Nghị định 158/2006/NĐ-CP ngày 28 tháng 12 năm 2006 quy định về quản lý Nhà nước về hoạt động mua bán hàng hoá qua Sở Giao dịch hàng hóa, cụ thể nhiệm vụ của các Bộ như sau:

1. Chính Phủ

Chính phủ thống nhất quản lý hoạt động mua bán hàng hoá qua Sở Giao dịch hàng hóa.

Chính phủ đã ban hành các Nghị định như Nghị định 158/2006/NĐ-CP ngày 28 tháng 12 năm 2006 của Chính phủ quy định chi tiết luật thương mại về hoạt động mua bán hàng hóa qua Sở Giao dịch hàng hóa; Nghị định 51/2018/NĐ-CP ngày 9 tháng 4 năm 2018 sửa đổi bổ sung một số điều của Nghị định 158/2006/NĐ-CP ngày 28 tháng 12 năm 2006 của Chính phủ quy định chi tiết luật thương mại về hoạt động mua bán hàng hóa qua Sở Giao dịch hàng hóa.

2. Bộ Công Thương

Bộ Công Thương chịu trách nhiệm trước Chính phủ quản lý hoạt động mua bán hàng hoá qua Sở Giao dịch hàng hóa. Bộ Công Thương thực hiện các nhiệm vụ sau đây:

+ Trình Chính phủ ban hành các văn bản quy phạm pháp luật điều chỉnh hoạt động mua bán hàng hoá qua Sở Giao dịch hàng hóa;

+ Quyết định việc thành lập và hoạt động của Sở Giao dịch hàng hóa, phê chuẩn Điều lệ hoạt động và phê chuẩn việc sửa đổi, bổ sung Điều lệ hoạt động của Sở Giao dịch hàng hóa; ban hành danh mục hàng hoá được phép giao dịch qua Sở Giao dịch hàng hóa;

+ Thực hiện các biện pháp quản lý cần thiết trong trường hợp khẩn cấp;

Trường hợp khẩn cấp là trường hợp xảy ra hiện tượng rối loạn thị trường hàng hoá làm cho giao dịch qua Sở giao dịch hàng hóa không phản ánh được chính xác quan hệ cung cầu.

Tại Khoản 2 Điều 72 Luật Thương mại 2005 quy định như sau:

“2. Trong trường hợp khẩn cấp, Bộ trưởng Bộ Thương mại có quyền thực hiện các biện pháp sau đây:

a) Tạm ngừng việc giao dịch qua Sở giao dịch hàng hoá;

b) Hạn chế các giao dịch ở một khung giá hoặc một số lượng hàng hóa nhất định;

c) Thay đổi lịch giao dịch;

d) Thay đổi Điều lệ hoạt động của Sở giao dịch hàng hoá;

đ) Các biện pháp cần thiết khác theo quy định của Chính phủ.”

Các biện pháp trên đây nhằm ổn định thị trường hàng hóa, tránh làm rối loạn mối quan hệ cung cầu cũng như rủi ro cho các bên tham gia mua bán hàng hóa qua Sở Giao dịch hàng hóa.

+ Tổ chức thanh tra, kiểm tra các hoạt động liên quan đến mua bán hàng hoá qua Sở Giao dịch hàng hóa;

+ Quy định lộ trình và điều kiện cho thương nhân Việt Nam tham gia giao dịch mua bán hàng hóa qua Sở Giao dịch hàng hóa ở nước ngoài trong từng thời kỳ;

+ Thực hiện các nội dung quản lý nhà nước khác theo chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn của Bộ Thương mại.

3. Ngân hàng Nhà nước Việt Nam

Ngân hàng Nhà nước Việt Nam có trách nhiệm hướng dẫn chế độ thanh toán trong hoạt động mua bán hàng hoá qua Sở Giao dịch hàng hóa; quy định cụ thể điều kiện hoạt động của Trung tâm thanh toán.

Trung tâm thanh toán mua bán hàng hoá qua Sở Giao dịch hàng hóa là tổ chức thực hiện chức năng cung cấp dịch vụ thanh toán trong hoạt động mua bán hàng hoá qua Sở Giao dịch hàng hóa. Sở Giao dịch hàng hóa có thể thành lập Trung tâm Thanh toán trực thuộc hoặc uỷ quyền cho một tổ chức tín dụng thực hiện chức năng của Trung tâm Thanh toán. Trung tâm Thanh toán phải hoạt động độc lập với các thành viên của Sở Giao dịch hàng hóa. Ngân hàng Nhà nước quy định cụ thể điều kiện thành lập và hoạt động của Trung tâm Thanh toán.

4. Bộ Tài chính

Bộ Tài chính có trách nhiệm hướng dẫn các chế độ về thuế, phí, lệ phí đối với hoạt động mua bán hàng hoá qua Sở Giao dịch hàng hóa; phối hợp với Bộ Công Thương trong việc thẩm tra năng lực tài chính của các sáng lập viên của Sở Giao dịch hàng hóa.

5. Bộ Kế hoạch và Đầu tư

Bộ Kế hoạch và Đầu tư có trách nhiệm phối hợp với Bộ Công Thương trong việc thẩm tra tính khả thi của việc thành lập Sở Giao dịch hàng hóa.

Điều kiện thành lập Sở Giao dịch hàng hóa được quy định cụ thể tại Điều 8 Nghị định 158/2006/NĐ-CP ngày 28 tháng 12 năm 2006 bao gồm các điều kiện:

+ Vốn pháp định là một trăm năm mươi tỷ đồng trở lên;

+ Điều lệ hoạt động phù hợp với quy định của Nghị định 158/2006/NĐ-CP ngày 28 tháng 12 năm 2006;

+ Giám đốc hoặc Tổng giám đốc phải có bằng đại học, cử nhân trở lên và có thời gian công tác trong lĩnh vực kinh tế - tài chính ít nhất là 05 năm; có đủ năng lực hành vi dân sự và không thuộc đối tượng bị cấm quản lý doanh nghiệp theo quy định của Luật Doanh nghiệp;

+ Các điều kiện khác theo quy định của Luật doanh nghiệp.

6. Các Bộ, cơ quan ngang Bộ, cơ quan thuộc Chính phủ, Ủy ban nhân dân cấp tỉnh

Các Bộ, cơ quan ngang Bộ, cơ quan thuộc Chính phủ, Ủy ban nhân dân cấp tỉnh thực hiện việc quản lý hoạt động mua bán hàng hoá qua Sở Giao dịch hàng hóa trong phạm vi chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn của mình.

Xem thêm: Tổng hợp các bài viết về Luật Thương mại 2005

Luật Hoàng Anh