Quyền cung ứng và sử dụng dịch vụ của thương nhân được quy định như thế nào trong Luật Thương mại 2005?

Tại Khoản 9 Điều 3 Luật Thương mại 2005 định nghĩa cung ứng dịch vụ là hoạt động thương mại, theo đó một bên (sau đây gọi là bên cung ứng dịch vụ) có nghĩa vụ thực hiện dịch vụ cho một bên khác và nhận thanh toán; bên sử dụng dịch vụ (sau đây gọi là khách hàng) có nghĩa vụ thanh toán cho bên cung ứng dịch vụ và sử dụng dịch vụ theo thỏa thuận. Hiện nay, ở khắp các tỉnh thành phố, nông thôn, các hoạt động cung ứng dịch vụ ngày càng phát triển với nhiều hình thức khác nhau. Các thương nhân hoạt động trong lĩnh vực cung ứng dịch vụ ngày càng nhiều. Vậy pháp luật thương mại quy định như thế nào về quyền cung ứng và sử dụng dịch vụ của thương nhân?

1. Quyền cung ứng dịch vụ của thương nhân

Tại Điều 6 Luật Thương mại quy định về thương nhân như sau:

“Điều 6. Thương nhân

1. Thương nhân bao gồm tổ chức kinh tế được thành lập hợp pháp, cá nhân hoạt động thương mại một cách độc lập, thường xuyên và có đăng ký kinh doanh.

2. Thương nhân có quyền hoạt động thương mại trong các ngành nghề, tại các địa bàn, dưới các hình thức và theo các phương thức mà pháp luật không cấm.

3. Quyền hoạt động thương mại hợp pháp của thương nhân được Nhà nước bảo hộ.”

Mặt khác Luật Thương mại 2005 định nghĩa cung ứng dịch vụ là hoạt động thương mại. Do đó, thương nhân có quyền cung ứng dịch vụ trong các ngành nghề, tại các địa bàn, dưới các hình thức và theo các phương thức mà pháp luật không cấm. Và quyền cung ứng dịch vụ hợp pháp của thương nhân được Nhà nước bảo hộ.

Theo Điều 75 Luật Thương mại 2005 thì trừ trường hợp pháp luật hoặc điều ước quốc tế mà Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam là thành viên có quy định khác, thương nhân có các quyền cung ứng dịch vụ sau đây:

+ Cung ứng dịch vụ cho người cư trú tại Việt Nam sử dụng trên lãnh thổ Việt Nam;

Người cư trú được định nghĩa tại Khoản 1 Điều 1 Pháp lệnh số: 06/2013/UBTVQH13 ngày 18 tháng 3 năm 2013 sửa đổi, bổ sung một số điều của Pháp lệnh Ngoại hối 2005 như sau:

“2. Người cư trú là tổ chức, cá nhân thuộc các đối tượng sau đây:

a) Tổ chức tín dụng, chi nhánh ngân hàng nước ngoài được thành lập, hoạt động tại Việt Nam theo quy định của Luật Các tổ chức tín dụng;

b) Tổ chức kinh tế không phải là tổ chức tín dụng được thành lập, hoạt động kinh doanh tại Việt Nam (sau đây gọi là tổ chức kinh tế);

c) Cơ quan nhà nước, đơn vị lực lượng vũ trang, tổ chức chính trị, tổ chức chính trị - xã hội, tổ chức chính trị xã hội - nghề nghiệp, tổ chức xã hội, tổ chức xã hội - nghề nghiệp, quỹ xã hội, quỹ từ thiện của Việt Nam hoạt động tại Việt Nam;

d) Văn phòng đại diện tại nước ngoài của các tổ chức quy định tại các điểm a, b và c khoản này;

đ) Cơ quan đại diện ngoại giao, cơ quan đại diện lãnh sự, cơ quan đại diện tại tổ chức quốc tế của Việt Nam ở nước ngoài;

e) Công dân Việt Nam cư trú tại Việt Nam; công dân Việt Nam cư trú ở nước ngoài có thời hạn dưới 12 tháng; công dân Việt Nam làm việc tại các tổ chức quy định tại điểm d và điểm đ khoản này và cá nhân đi theo họ;

g) Công dân Việt Nam đi du lịch, học tập, chữa bệnh và thăm viếng ở nước ngoài;

h) Người nước ngoài được phép cư trú tại Việt Nam với thời hạn từ 12 tháng trở lên. Đối với người nước ngoài học tập, chữa bệnh, du lịch hoặc làm việc cho cơ quan đại diện ngoại giao, lãnh sự, cơ quan đại diện của tổ chức quốc tế tại Việt Nam, văn phòng đại diện của các tổ chức nước ngoài tại Việt Nam không kể thời hạn là những trường hợp không thuộc đối tượng người cư trú;

i) Chi nhánh tại Việt Nam của tổ chức kinh tế nước ngoài, các hình thức hiện diện tại Việt Nam của bên nước ngoài tham gia hoạt động đầu tư theo quy định của pháp luật về đầu tư, văn phòng điều hành của nhà thầu nước ngoài tại Việt Nam.”

Như vậy thương nhân có quyền cung ứng dịch vụ cho người cư trú tại Việt Nam sử dụng ngay trên lãnh thổ của Việt Nam. Ví dụ như Công ty TNHH Bảo hiểm Nhân thọ Dai-ichi Việt Nam cung cấp dịch vụ bảo hiểm nhân thọ cho ông A là công dân Việt Nam đang sinh sống tại Hà Nội.

+ Cung ứng dịch vụ cho người không cư trú tại Việt Nam sử dụng trên lãnh thổ Việt Nam;

Người không cư trú là các đối tượng không thuộc quy định tại khoản 2 Điều 4 Pháp lệnh Ngoại hối số 28/2005/PL-UBTVQH11 ngày 13 tháng 12 năm 2005.

Ví dụ: Công ty TNHH Bảo hiểm Nhân thọ Dai-ichi Việt Nam cung cấp dịch vụ bảo hiểm nhân thọ cho anh A là công dân nước ngoài đang học tập tại Hà Nội.

+ Cung ứng dịch vụ cho người cư trú tại Việt Nam sử dụng trên lãnh thổ nước ngoài;

Ví dụ: Ngân hàng A cung ứng dịch vụ chuyển ngoại tệ cho ông B ra nước ngoài sử dụng với mục đích trợ cấp cho người thân.

+ Cung ứng dịch vụ cho người không cư trú tại Việt Nam sử dụng trên lãnh thổ nước ngoài.

Ví dụ: Ngân hàng A cung ứng dịch vụ chuyển ngoại tệ cho anh B (là công dân nước ngoài đang làm việc cho văn phòng đại diện của công ty nước ngoài) ra nước ngoài sử dụng với mục đích trợ cấp cho người thân.

2. Quyền sử dụng dịch vụ của thương nhân

Ngoài quyền cung ứng dịch vụ thương nhân còn có các quyền sử dụng dịch vụ được quy định cụ thể tại Khoản 2 Điều 75 Luật Thương mại 2005 như sau:

Trừ trường hợp pháp luật hoặc điều ước quốc tế mà Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam là thành viên có quy định khác, thương nhân có các quyền sử dụng dịch vụ sau đây:

+ Sử dụng dịch vụ do người cư trú tại Việt Nam cung ứng trên lãnh thổ Việt Nam;

Ví dụ: Công ty A mua bảo hiểm cho nhân viên công ty của Tổng Công Ty Bảo hiểm Nhân Thọ.

+ Sử dụng dịch vụ do người không cư trú tại Việt Nam cung ứng trên lãnh thổ Việt Nam;

Ví dụ: Công ty A mua bảo hiểm cho nhân viên công ty của Công Ty TNHH Manulife Việt Nam.

+ Sử dụng dịch vụ do người cư trú tại Việt Nam cung ứng trên lãnh thổ nước ngoài;

Ví dụ: Công ty A sử dụng dịch vụ logicstic của Công ty B để nhập khẩu hàng hóa từ Trung Quốc về Việt Nam.

+ Sử dụng dịch vụ do người không cư trú tại Việt Nam cung ứng trên lãnh thổ nước ngoài.

Ví dụ: Công ty A sử dụng dịch vụ logicstic của Công ty B (Thái Lan) để vận chuyển hàng hóa cho đối tác là Công ty C (Thái Lan).

Như vậy, thương nhân vừa có quyền cung ứng vừa có quyền sử dụng dịch vụ trong và ngoài nước. Thương nhân cần tuân thủ đúng theo các quy định của pháp luật về điều kiện, thủ tục đối với từng loại hình dịch vụ cụ thể.

Xem thêm: Tổng hợp các bài viết về Luật Thương mại 2005

Luật Hoàng Anh