Quyền và nghĩa vụ của bên khiếu nại, bên bị khiếu nại, bên bị điều tra là gì?

Chủ thể tiến hành và tham gia tố tụng cạnh tranh là những tổ chức, cá nhân có quyền và nghĩa vụ tiến hành hoặc tham gia vào quá trình giải quyết vụ việc cạnh tranh, bao gồm: cơ quan tiến hành tố tụng cạnh tranh, người tiến hành tố tụng cạnh tranh và người tham gia tố tụng cạnh tranh. Và những người tham gia tố tụng cạnh tranh đó bao gồm: bên khiếu nại; bên bị khiếu nại; bên bị điều tra; người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan; người bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của bên khiếu nại, bên bị khiếu nại, bên bị điều tra, người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan; người làm chứng; người giám định; người phiên dịch.

Bài viết dưới đây đề cập đến quy định của pháp luật cạnh tranh về quyền và nghĩa vụ của bên khiếu nại, bên bị khiếu nại, bên bị điều tra.

Căn cứ pháp lý

- Điều 67 Luật Cạnh tranh năm 2018.

Quyền và nghĩa vụ của bên khiếu nại

Bên khiếu nại là tổ chức, cá nhân cho rằng lợi ích của mình bị xâm phạm do hành vi vi phạm quy định của pháp luật về cạnh tranh, có hồ sơ khiếu nại và được Ủy ban Cạnh tranh Quốc gia tiếp nhận, xem xét để điều tra theo quy định của Luật Cạnh tranh. Thời hiệu thực hiện khiếu nại là 03 năm kể từ ngày hành vi có dấu hiệu vi phạm pháp luật về cạnh tranh được thực hiện. Tố tụng cạnh tranh không nhất thiết phải có bên khiếu nại bởi vì ngay khi phát hiện được hành vi vi phạm pháp luật cạnh tranh, Ủy ban Cạnh tranh Quốc gia có thẩm quyền điều tra và tự mình xử lý vụ việc cạnh tranh đó mà không cần đợi bất kỳ tổ chức, cá nhân bị hành vi trên xâm phạm quyền lợi gửi đơn khiếu nại đến Ủy ban Cạnh tranh Quốc gia. Điều này có thể sẽ ngăn chặn được “mối nguy hại”, hậu quả nghiêm trọng nếu hành vi vi phạm pháp luật cạnh tranh xảy ra hoặc khắc phục sớm hậu quả đó để khôi phục môi trường cạnh tranh công bằng.

Bên khiếu nại có các quyền sau đây:

- Tham gia vào các giai đoạn trong quá trình tố tụng cạnh tranh.

- Đưa ra thông tin, tài liệu, đồ vật để bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của mình.

- Được biết về thông tin, tài liệu, đồ vật mà bên khiếu nại hoặc Cơ quan điều tra vụ việc cạnh tranh đưa ra.

- Được nghiên cứu tài liệu trong hồ sơ vụ việc cạnh tranh và được ghi chép, sao chụp tài liệu cần thiết có trong hồ sơ vụ việc cạnh tranh để thực hiện việc bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của mình, trừ tài liệu, chứng cứ không được công khai theo quy định của pháp luật.

- Tham gia và trình bày ý kiến tại phiên điều trần.

- Đề nghị triệu tập người làm chứng.

- Đề nghị trưng cầu giám định.

- Kiến nghị thay đổi người tiến hành tố tụng cạnh tranh, người tham gia tố tụng cạnh tranh

- Ủy quyền cho người bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp tham gia tố tụng cạnh tranh.

- Đề nghị Cơ quan điều tra vụ việc cạnh tranh, Hội đồng xử lý vụ việc hạn chế cạnh tranh chấp nhận đưa người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan vào tham gia tố tụng cạnh tranh.

- Các quyền khác theo quy định của pháp luật.

- Ngoài những quyền giống như bên bị điều tra, bên khiếu nại còn có quyền kiến nghị Chủ tịch Ủy ban Cạnh tranh Quốc gia yêu cầu cơ quan có thẩm quyền áp dụng biện pháp ngăn chặn và bảo đảm xử lý vi phạm hành chính trong điều tra, xử lý vụ việc cạnh tranh.

Quyền và nghĩa vụ của bên bị khiếu nại

Bên bị khiếu nại là tổ chức, cá nhân bị khiếu nại về hành vi vi phạm pháp luật về cạnh tranh hay hiểu đơn giản chủ thể đối lập với bên khiếu nại. Chính vì tố tụng cạnh tranh không nhất thiết phải có bên khiếu nại như đã nói ở trên, nên cũng không nhất thiết phải có bên bị khiếu nại.

Bên bị khiếu nại có các quyền sau đây:

- Được biết thông tin về việc bị khiếu nại.

- Giải trình về các nội dung bị khiếu nại.

Quyền và nghĩa vụ của bên bị điều tra

Bên bị điều tra là tổ chức, cá nhân bị Ủy ban Cạnh tranh Quốc gia quyết định tiến hành điều tra theo quy định của Luật Cạnh tranh.

Bên bị điều tra có các quyền sau đây:

- Tham gia vào các giai đoạn trong quá trình tố tụng cạnh tranh.

- Đưa ra thông tin, tài liệu, đồ vật để bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của mình.

- Được biết về thông tin, tài liệu, đồ vật mà bên khiếu nại hoặc Cơ quan điều tra vụ việc cạnh tranh đưa ra.

- Được nghiên cứu tài liệu trong hồ sơ vụ việc cạnh tranh và được ghi chép, sao chụp tài liệu cần thiết có trong hồ sơ vụ việc cạnh tranh để thực hiện việc bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của mình, trừ tài liệu, chứng cứ không được công khai theo quy định của pháp luật.

- Tham gia và trình bày ý kiến tại phiên điều trần.

- Đề nghị triệu tập người làm chứng.

- Đề nghị trưng cầu giám định.

- Kiến nghị thay đổi người tiến hành tố tụng cạnh tranh, người tham gia tố tụng cạnh tranh.

- Ủy quyền cho người bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp tham gia tố tụng cạnh tranh.

- Đề nghị Cơ quan điều tra vụ việc cạnh tranh, Hội đồng xử lý vụ việc hạn chế cạnh tranh chấp nhận đưa người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan vào tham gia tố tụng cạnh tranh.

- Các quyền khác theo quy định của pháp luật.

Nghĩa vụ của bên bị điều tra, bên khiếu nại

Bên bị điều tra, bên khiếu nại có các nghĩa vụ sau đây theo quy định tại Khoản 4 Điều 67 Luật Cạnh tranh năm 2018:

- Cung cấp đầy đủ, trung thực, chính xác, kịp thời các thông tin, tài liệu, đồ vật cần thiết liên quan đến kiến nghị, yêu cầu của mình.

- Có mặt theo giấy triệu tập của Cơ quan điều tra vụ việc cạnh tranh và Hội đồng xử lý vụ việc hạn chế cạnh tranh.

- Không được tiết lộ bí mật điều tra mà mình biết trong quá trình tham gia tố tụng cạnh tranh; không được sử dụng tài liệu đã ghi chép, sao chụp trong hồ sơ vụ việc cạnh tranh vào mục đích xâm phạm lợi ích của Nhà nước, quyền và lợi ích hợp pháp của tổ chức, cá nhân.

- Thi hành quyết định của Ủy ban Cạnh tranh Quốc gia, Hội đồng xử lý vụ việc hạn chế cạnh tranh và Cơ quan điều tra vụ việc cạnh tranh.

Xem thêm: Tổng hợp các bài viết về Luật Cạnh tranh năm 2018

Luật Hoàng Anh