Quyền và nghĩa vụ của thương nhân kinh doanh dịch vụ giám định được quy định như thế nào?

Trong lĩnh vực thương mại, các thương nhân và người tiêu dùng khi tham gia qua hệ mua bán hàng hóa và cung ứng dịch vụ thương mại cũng thường xuất hiện nhu cầu sử dụng dịch vụ của một cơ quan chuyên môn, độc lập với các bên nhằm xác định rõ tình trạng thực tế của hàng hóa, dịch vụ liên quan đến số lượng, chất lượng, giá trị, yêu cầu kĩ thuật của hàng hóa, nội dung và yêu cầu của dịch vụ, tổn thất thực tế và nguyên nhân dẫn đến các tổn thất thực tế đó. Người ta gọi các hoạt động này là dịch vụ giám định. Vậy khi tham gia dịch vụ giám định, thương nhân kinh doanh dịch vụ giám định có những quyền và nghĩa vụ như thế nào?

Về quyền của thương nhân kinh doanh dịch vụ giám định

Thương nhân kinh doanh dịch vụ giám định có các quyền được quy định tại Khoản 1 Điều 263 Luật Thương mại 2005 như sau:

“1. Thương nhân kinh doanh dịch vụ giám định có các quyền sau đây:

a) Yêu cầu khách hàng cung cấp đầy đủ, chính xác, kịp thời các tài liệu cần thiết để thực hiện dịch vụ giám định;

b) Nhận thù lao dịch vụ giám định và các chi phí hợp lý khác.”

Cụ thể các quyền trên như sau:

+ Cử giám định viên đủ tiêu chuẩn để thực hiện việc giám định. Tiêu chuẩn giám định viên được quy định tại Điều 259 Luật Thương mại năm 2005. Về cơ bản, các giám định viên phải đáp ứng được các yêu cầu như có trình độ đại học hoặc cao đẳng về chuyền môn phù hợp với yêu cầu và lĩnh vực giám định; có ít nhất 3 năm kinh nghiệm về giám định trong lĩnh vực hàng hoá, dịch vụ được giám định; có chứng chỉ chuyên môn phù hợp trong trường hợp pháp luật chuyên ngành có quy định; được công nhận là giám định viên.

+ Được uỷ quyền cho doanh nghiệp kinh doanh dịch vụ giám định hàng hoá khác thực hiện việc giám định của mình. Việc uỷ quyền giám định hàng hoá được thực hiện trong trường hợp bên yêu cầu giám định thuê tổ chức giám định nước ngoài thực hiện dịch vụ giám định tại Việt Nam mà tổ chức giám định nước ngoài đó chưa được phép hoạt động tại Việt Nam; trong trường hợp này, tổ chức giám định nước ngoài có thể uỷ quyền việc thực hiện việc giám định hàng hoá cho một tổ chức giám định khác đã được quyền hoạt động tại Việt Nam. Tổ chức giám định được uỷ quyền có thể là tổ chức giám định Việt Nam, tổ chức giám định liên doanh hoặc tổ chức giám định nước ngoài.

Việc uỷ quyền giám định phải thực hiện trên cơ sở hợp đồng uỷ quyền. Hợp đồng này phải được kí kết bằng văn bản với các nội dung chủ yếu như: Tên, địa chỉ của bên uỷ quyền và bên được uỷ quyền; hàng hoá, dịch vụ được yêu cầu giám định; nội dung, yêu cầu giám định; phương pháp. quy trình giám định; thời gian, địa điểm giám định, phí dịch vụ và các chi phí khác.

Mặc dù việc giám định hàng hoá, dịch vụ thương mại do bên được uỷ quyền tiến hành nhưng bên uỷ quyền vẫn phải chịu trách nhiệm trước bên yêu cầu giám định hàng hoá về kết quả giám định. Nếu giám định sai gây thiệt hại thì bên uỷ quyền vẫn phải bồi thường cho bên yêu cầu giám định.

+ Nhận phí giám định theo thỏa thuận hoặc theo quy định của pháp luật.

Về nghĩa vụ của thương nhân kinh doanh dịch vụ giám định

Bên cạnh những quyền kể trên, thương nhân kinh doanh dịch vụ giám định phải thực hiện các nghĩa vụ theo quy định tại Khoản 2 Điều 263 Luật Thương mại 2005 sau đây:

“2. Thương nhân kinh doanh dịch vụ giám định có các nghĩa vụ sau đây:

a) Chấp hành các tiêu chuẩn và các quy định khác của pháp luật có liên quan đến dịch vụ giám định;

b) Giám định trung thực, khách quan, độc lập, kịp thời, đúng quy trình, phương pháp giám định;

c) Cấp chứng thư giám định;

d) Trả tiền phạt vi phạm, bồi thường thiệt hại trong trường hợp kết quả giám định sai.”

Cụ thể các nghĩa vụ trên như sau:

+ Bảo đảm việc giám định hàng hoá phù hợp với nội dung kinh doanh đã đăng kí và theo đúng yêu cầu của bên yêu cầu giám định;

+ Thực hiện việc giám định hàng hoá một cách độc lập, trung lập, khách quan, khoa học, kịp thời và chính xác;

+ Cấp chứng thư giám định phù hợp với yêu cầu giám định và phải chịu trách nhiệm trước các bên yêu cầu giám định và trước pháp luật về kết quả giám định.

+ Chịu trách nhiệm tài sản đối với khách hàng do giám định sai. Trường hợp thương nhân kinh doanh dịch vụ giám định cấp chứng thư giám định có kết quả sai thì phải trả tiền phạt cho khách hàng bằng mười lần thù lao dịch vụ giám định.

Nếu thương nhân kinh doanh dịch vụ giám định cố ý thực hiện việc giám định không trung thực, khách quan và đưa ra kết quả giám định gây thiệt hại cho khách hàng thì có trách nhiệm bồi thường toàn bộ các thiệt hại gây ra cho khách hàng theo các quy định của pháp luật về bồi thường thiệt hại.

Xem thêm: Tổng hợp các bài viết về Luật Thương mại 2005

Luật Hoàng Anh