Thẩm định chính thức việc tập trung kinh tế quy định như thế nào?

Trong nền kinh tế thị trường, tập trung kinh tế giữa các doanh nghiệp được xem là một trong những phương thức để sắp xếp, tổ chức lại nhằm hợp lý hóa sản xuất, để đảm bảo hiệu quả của việc sử dụng nguồn lực trong sản xuất, kinh doanh. Như vậy, có thể thấy, tập trung kinh tế về cơ bản là hiện tượng tích cực và được khuyến khích trong nền kinh tế thị trường. Tuy nhiên, có những trường hợp sáp nhập, hợp nhất giữa các doanh nghiệp dẫn đến vị trí độc quyền hoặc tạo ra tác động làm triệt tiêu hoặc suy giảm tính cạnh tranh của thị trường. Vì vậy trách nhiệm của Ủy ban Cạnh tranh Quốc gia trong việc thẩm định tập trung kinh tế là vô cùng quan trọng và cần thiết.

Khái quát về tập trung kinh tế

Định nghĩa về tập trung kinh tế

Luật cạnh tranh 2018 không định nghĩa thế nào là tập trung kinh tế mà chỉ liệt kê các hành vi được coi là trung kinh tế tại Khoản 1 Điều 29 Luật cạnh tranh 2018. Theo đó, tập trung kinh tế bao gồm các hình thức sau đây: Sáp nhập doanh nghiệp; Hợp nhất doanh nghiệp; Mua lại doanh nghiệp; Liên doanh giữa các doanh nghiệp; Các hình thức tập trung kinh tế khác theo quy định của pháp luật. Cơ bản các hình thức tập trung kinh tế Luật cạnh tranh 2018 kế thừa Điều 16 Luật cạnh tranh 2004.

Phân loại tập trung kinh tế

Căn cứ vào vị trí của các chủ thể tham gia tập trung kinh tế theo cấp độ kinh doanh, tập trung kinh tế được chia thành:

- Tập trung kinh tế theo chiều ngang: là sự sáp nhập, hợp nhất, mua lại, liên doanh…thường diễn ra giữa hai doanh nghiệp cùng nằm ở một cấp độ trong chuỗi sản xuất hay nói cách khác đó là những doanh nghiệp trên cùng một thị trường liên quan.

- Tập trung kinh tế theo chiều dọc: là sự hợp nhất, sáp nhập, mua lại hoặc liên doanh giữa các doanh nghiệp ở những cấp độ khác nhau của chuỗi sản xuất tức là những doanh nghiệp có quan hệ người mua - người bán với nhau.

- Tập trung kinh tế dạng hỗn hợp: là sự sáp nhập, hợp nhất, mua lại, liên doanh của những doanh nghiệp không phải là đối thủ của nhau và cũng không có những mối quan hệ mua bán thực sự hoặc tiềm năng trên thị trường liên quan.

Thẩm định chính thức việc tập trung kinh tế

Căn cứ pháp lý

Điều 37 Luật Cạnh tranh năm 2018.

Trong thời hạn 30 ngày kể từ ngày tiếp nhận hồ sơ thông báo tập trung kinh tế đầy đủ, hợp lệ, Ủy ban Cạnh tranh Quốc gia ra thông báo kết quả thẩm định sơ bộ việc tập trung kinh tế về một trong các nội dung sau đây:

- Tập trung kinh tế được thực hiện;

- Tập trung kinh tế phải thẩm định chính thức.

Tập trung kinh tế phải thẩm định chính thức khi không thuộc các trường hợp tập trung kinh tế được thực hiện. Bên cạnh đó, tập trung kinh tế cũng được thẩm định chính thức trong trường hợp khi hết thời hạn ra thông báo kết quả thẩm định mà Ủy ban Cạnh tranh Quốc gia chưa ra thông báo kết quả thẩm định sơ bộ tập trung kinh tế hoặc trong thời gian tiếp nhận hồ sơ thông báo tập trung kinh tế đầy đủ, hợp lệ, Ủy ban Cạnh tranh Quốc gia ra thông báo kết quả tập trung kinh tế phải thẩm định chính thức theo quy định tại Điểm b Khoản 2 Điều 36 Luật Cạnh tranh năm 2018. Căn cứ vào Khoản 1 Điều 37 của Luật này quy định về thẩm định chính thức việc tập trung kinh tế như sau:

“Điều 37. Thẩm định chính thức việc tập trung kinh tế

1. Ủy ban Cạnh tranh Quốc gia thẩm định chính thức việc tập trung kinh tế trong thời hạn 90 ngày kể từ ngày ra thông báo kết quả thẩm định sơ bộ với nội dung quy định tại điểm b khoản 2 Điều 36 của Luật này.

Đối với vụ việc phức tạp, Ủy ban Cạnh tranh Quốc gia có thể gia hạn thẩm định chính thức nhưng không quá 60 ngày và thông báo bằng văn bản cho doanh nghiệp nộp hồ sơ thông báo tập trung kinh tế.

[…]”

Nội dung thẩm định chính thức việc tập trung kinh tế

Bao gồm các nội dung sau:

- Đánh giá tác động hoặc khả năng gây tác động hạn chế cạnh tranh một cách đáng kể của việc tập trung kinh tế theo quy định tại Điều 31 của Luật Cạnh tranh và các biện pháp khắc phục tác động hạn chế cạnh tranh. Cụ thể:

Ủy ban Cạnh tranh Quốc gia đánh giá tác động hoặc khả năng gây tác động hạn chế cạnh tranh một cách đáng kể của việc tập trung kinh tế căn cứ vào một trong các yếu tố hoặc kết hợp giữa các yếu tố sau đây:

+ Thị phần kết hợp của các doanh nghiệp tham gia tập trung kinh tế trên thị trường liên quan;

+ Mức độ tập trung trên thị trường liên quan trước và sau khi tập trung kinh tế;

+ Mối quan hệ của các doanh nghiệp tham gia tập trung kinh tế trong chuỗi sản xuất, phân phối, cung ứng đối với một loại hàng hóa, dịch vụ nhất định hoặc ngành, nghề kinh doanh của các doanh nghiệp tham gia tập trung kinh tế là đầu vào của nhau hoặc bổ trợ cho nhau;

+ Lợi thế cạnh tranh do tập trung kinh tế mang lại trên thị trường liên quan;

+ Khả năng doanh nghiệp sau tập trung kinh tế tăng giá hoặc tăng tỷ suất lợi nhuận trên doanh thu một cách đáng kể;

+ Khả năng doanh nghiệp sau tập trung kinh tế loại bỏ hoặc ngăn cản doanh nghiệp khác gia nhập hoặc mở rộng thị trường;

+ Yếu tố đặc thù trong ngành, lĩnh vực mà các doanh nghiệp tham gia tập trung kinh tế.

- Ủy ban Cạnh tranh Quốc gia đánh giá tác động tích cực của việc tập trung kinh tế và các biện pháp tăng cường tác động tích cực của việc tập trung kinh tế dựa vào các tiêu chí đó là:

+ Tác động tích cực đến việc phát triển của ngành, lĩnh vực và khoa học, công nghệ theo chiến lược, quy hoạch của Nhà nước;

+ Tác động tích cực đến việc phát triển doanh nghiệp nhỏ và vừa;

+ Tăng cường sức cạnh tranh của doanh nghiệp Việt Nam trên thị trường quốc tế.

- Đánh giá tổng hợp khả năng tác động hạn chế cạnh tranh và khả năng tác động tích cực của tập trung kinh tế để làm cơ sở xem xét, quyết định về việc tập trung kinh tế.

Xem thêm: Tổng hợp các bài viết về Luật Cạnh tranh năm 2018

Luật Hoàng Anh