Thế nào là dịch vụ cấm kinh doanh, dịch vụ hạn chế kinh doanh và dịch vụ kinh doanh có điều kiện?

Xã hội ngày càng phát triển thì các loại hình dịch vụ cũng theo đó mà phát triển theo để đáp ứng nhu cầu ngày càng cao của con người. Theo Khoản 2 Điều 4 Luật giá 2012 quy định “dịch vụ là hàng hóa có tính vô hình, quá trình sản xuất và tiêu dùng không tách rời nhau, bao gồm các loại dịch vụ trong hệ thống ngành sản phẩm Việt Nam theo quy định của pháp luật”. Các loại hình dịch vụ rất đa dạng, có thể là dịch vụ gắn liền với mua bán hàng hóa như dịch vụ logicstic, dịch vụ trung gian thương mại, dịch vụ xúc tiến thương mại… có thể là các dịch vụ không gắn liền trực tiếp với mua bán hàng hóa như dịch vụ xây dựng, dịch vụ bảo hiểm…Câu hỏi đặt ra là có phải loại hình dịch vụ nào cũng được phép kinh doanh hay không? Và thế nào là dịch vụ cấm kinh doanh, dịch vụ hạn chế kinh doanh và dịch vụ kinh doanh có điều kiện?

Tại Điều 76 Luật Thương mại 2005 quy định về dịch vụ cấm kinh doanh, dịch vụ hạn chế kinh doanh và dịch vụ kinh doanh có điều kiện như sau:

“Điều 76. Dịch vụ cấm kinh doanh, dịch vụ hạn chế kinh doanh và dịch vụ kinh doanh có điều kiện

1. Căn cứ vào điều kiện kinh tế - xã hội của từng thời kỳ và điều ước quốc tế mà Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam là thành viên, Chính phủ quy định cụ thể danh mục dịch vụ cấm kinh doanh, dịch vụ hạn chế kinh doanh, dịch vụ kinh doanh có điều kiện và điều kiện để được kinh doanh dịch vụ đó.

2. Đối với dịch vụ hạn chế kinh doanh, dịch vụ kinh doanh có điều kiện, việc cung ứng dịch vụ chỉ được thực hiện khi dịch vụ và các bên tham gia hoạt động cung ứng dịch vụ đáp ứng đầy đủ các điều kiện theo quy định của pháp luật.”

1. Dịch vụ cấm kinh doanh

Dịch vụ cấm kinh doanh được quy định tại Điều 5 Nghị định 59/2006/NĐ-CP ngày 12/6/2006 như sau:

“Điều 5. Hàng hóa, dịch vụ cấm kinh doanh

1. Nghiêm cấm thương nhân và tổ chức, cá nhân khác thực hiện các hoạt động có liên quan đến thương mại tại Việt Nam kinh doanh hàng hóa, dịch vụ thuộc Danh mục hàng hóa, dịch vụ cấm kinh doanh, trừ trường họp quy định tại khoản 2 Điều này.

2. Việc cung ứng hàng hóa, dịch vụ thuộc Danh mục hàng hóa, dịch vụ cấm kinh doanh ban hành kèm theo Nghị định này trong trường hợp cụ thể phải được Thủ tướng Chính phủ cho phép.”

Theo đó, dịch vụ cấm kinh doanh bao gồm:

+ Kinh doanh mại dâm, tổ chức mại dâm, buôn bán phụ nữ, trẻ em;

+ Tổ chức đánh bạc, gá bạc dưới mọi hình thức;

+ Dịch vụ điều tra bí mật xâm phạm lợi ích của nhà nước, quyền và lợi ích hợp pháp của tổ chức, cá nhân;

+ Hoạt động kinh doanh môi giới kết hôn có yếu tố nước ngoài nhằm mục đích kiếm lời;

+ Hoạt động kinh doanh môi giới nhận cha, mẹ, con, nuôi con nuôi có yếu tố nước ngoài nhằm mục đích kiếm lời;

Những loại hình dịch vụ nêu trên có mức độ nguy hiểm cao, ảnh hưởng nghiêm trọng đến an ninh, trật tự, lợi ích của quốc gia. Bởi mức độ nguy hiểm của các loại hình dịch vụ này đến đời sống kinh tế - xã hội nên pháp luật cấm kinh doanh các loại hình dịch vụ này. Như vậy các thương nhân, cá nhân, tổ chức không được phép kinh doanh, thực hiện các hoạt động có liên quan đến thương mại thuộc loại hình dịch vụ cấm kinh doanh nêu trên đây. Trong trường hợp cụ thể việc cung ứng dịch vụ thuộc loại hình dịch vụ cấm kinh doanh nêu trên thì phải được Thủ tướng Chính phủ cho phép. Nếu vi phạm sẽ bị xử lý theo quy định của pháp luật.

2. Dịch vụ hạn chế kinh doanh

Dịch vụ hạn chế kinh doanh được quy định tại Phụ lục II Nghị định số 59/2006/NĐ-CP ngày 12/6/2006 bao gồm loại hình dịch vụ sau: Dịch vụ karaoke, vũ trường.

Dịch vụ karaoke, vũ trường là dịch vụ có đặc thù riêng. Để phòng tránh những “biến tướng” của loại hình dịch vụ này gây ảnh hưởng đến tình hình an ninh trật tự, pháp luật Việt Nam đã quy định loại hình này là loại hình dịch vụ hạn chế kinh doanh, nhà nước không khuyến khích các thương nhân, tổ chức, cá nhân kinh doanh loại hình dịch vụ này. Tuy nhiên hiện nay dịch vụ karaoke, vũ trường ngày càng có xu hướng phát triển đặc biệt là các thành phố lớn. Vì vậy, nhà nước cần có những quy định chặt chẽ kiểm soát chặt hơn đối với loại hình dịch vụ này, tránh gây ảnh hưởng đến tình hình an ninh, trật tự xã hội.

Để kinh doanh loại hình dịch vụ karaoke, vũ trường cần đáp ứng điều kiện được quy định tại Khoản 1 Điều 6 Nghị định số 59/2006/NĐ-CP ngày 12/6/2006 như sau:

+ Dịch vụ kinh doanh phải đáp ứng đầy đủ các quy định của pháp luật;

+ Thương nhân kinh doanh phải là doanh nghiệp được thành lập và đăng ký kinh doanh theo quy định của pháp luật và phải có Giấy phép kinh doanh dịch vụ hạn chế kinh doanh do cơ quan có thẩm quyền cấp theo quy định của pháp luật;

+ Cơ sở kinh doanh phải bảo đảm các yêu cầu về kỹ thuật, trang thiết bị, quy trình kinh doanh và các tiêu chuẩn khác theo quy định của pháp luật;

+ Cán bộ quản lý, cán bộ kỹ thuật và nhân viên trực tiếp thực hiện dịch vụ phải bảo đảm các yêu cầu về trình độ nghiệp vụ, chuyên môn, kinh nghiệm nghề nghiệp và sức khỏe theo quy định của pháp luật;

+ Phạm vi, quy mô, thời gian, địa điểm kinh doanh, số lượng thương nhân tham gia kinh doanh dịch vụ hạn chế kinh doanh phải phù hợp với yêu cầu quản lý đặc thù và quy hoạch phát triển mạng lưới kinh doanh dịch vụ đó trong từng thời kỳ.

3. Dịch vụ kinh doanh có điều kiện

Dịch vụ kinh doanh có điều kiện được quy định tại Phụ lục III Nghị định số 59/2006/NĐ-CP ngày 12/6/2006 bao gồm:

Dịch vụ kinh doanh có điều kiện cấp Giấy chứng nhận đủ điều kiện kinh doanh:

+ Dịch vụ y tế; dịch vụ y, dược cổ truyền;

+ Dịch vụ kinh doanh thuốc bao gồm dịch vụ bảo quản thuốc và kiểm nghiệp thuốc;

+ Hành nghề thú y;

+ Hành nghề xông hơi khửi trùng;

+ Thiết lập mạng và cung cấp dịch vụ viễn thông;

+ ….

Dịch vụ kinh doanh có điều kiện không cấp Giấy chứng nhận đủ điều kiện kinh doanh:

+ Giết mổ, sơ chế động vật, sản phẩm động vật; bảo quản, vận chuyển sản phẩm động vật sau giết mổ, sơ chế;

+ Đại lý dịch vụ bưu chính, dịch vụ chuyển phát thư (bao gồm cả đại lý dịch vụ chuyển phát thư cho tổ chức chuyển phát nước ngoài);

+ Dịch vụ quảng cáo;

+ Dịch vụ cầm đồ;

+ Dịch vụ dạy nghề; tư vấn dạy nghề;

+ …

Bởi tính chất chuyên môn, cũng như các yêu cầu riêng về từng loại hình dịch vụ, nên khi kinh doanh các loại hình dịch vụ trên các thương nhân, cá nhân, tổ chức cần tuân thủ các quy định của pháp luật chuyên ngành đối với từng loại hình dịch vụ đó.

Để kinh doanh loại hình dịch vụ kinh doanh có điều kiện cần đáp ứng các quy định tại Khoản 1 Điều 7 Nghị định số 59/2006/NĐ-CP ngày 12/6/2006 như sau:

+ Dịch vụ kinh doanh phải đáp ứng đầy đủ các quy định của pháp luật;

+ Chủ thể kinh doanh phải là thương nhân theo quy định của Luật Thương mại;

+ Cơ sở kinh doanh phải bảo đảm các yêu cầu về kỹ thuật, trang thiết bị, quy trình kinh doanh và các tiêu chuẩn khác theo quy định của pháp luật; địa điểm đặt cơ sở kinh doanh phải phù hợp với quy hoạch phát triển mạng lưới kinh doanh dịch vụ kinh doanh có điều kiện;

+ Cán bộ quản lý, cán bộ kỹ thuật và nhân viên trực tiếp thực hiện địch vụ phải bảo đảm các yêu cầu về trình độ nghiệp vụ, chuyên môn, kinh nghiệm nghề nghiệp và sức khỏe theo quy định của pháp luật;

+ Thương nhân kinh doanh phải có Giấy chúng nhận đủ điều kiện kinh doanh trong trường hợp pháp luật quy định phải có Giấy chứng nhận đủ điều kiện kinh doanh do cơ quan có thẩm quyền cấp khi kinh doanh.

Qua đây, các thương nhân, cá nhân, tổ chức không được phép kinh doanh hoặc thực hiện các hoạt động liên quan đến thương mại đối với những dịch vụ cấm kinh doanh. Khi kinh doanh các loại hình dịch vụ hạn chế kinh doanh và kinh doanh có điều kiện phải tuân thủ đúng theo các quy định của pháp luật thương mại và luật chuyên ngành.

Xem thêm: Tổng hợp các bài viết về Luật Thương mại 2005

Luật Hoàng Anh