Thời hạn khiếu nại đối với tranh chấp kinh doanh, thương mại là bao nhiêu?

Tranh chấp thương mại là những mâu thuẫn (bất đồng hay xung đột) về quyền và nghĩa vụ giữa các bên trong quá trình thực hiện các hoạt động thương mại. Khi có tranh chấp thương mại xảy ra, bên có quyền và nghĩa vụ bị xâm phạm có quyền khiếu nại. Quyền khiếu nại diễn ra trong một khoảng thời gian được gọi là thời hạn khiếu nại. Luật Thương mại 2005 quy định về thời hạn khiếu nại như thế nào?

Khái niệm

Khái niệm thời hạn

Tại Điều 144 Bộ luật dân sự 2015 định nghĩa về thời hạn như sau:

“Điều 144. Thời hạn

1. Thời hạn là một khoảng thời gian được xác định từ thời điểm này đến thời điểm khác.

2. Thời hạn có thể được xác định bằng phút, giờ, ngày, tuần, tháng, năm hoặc bằng một sự kiện có thể sẽ xảy ra.”

Như vậy, thời hạn là một khoảng thời gian được giới hạn bởi hai đầu. Một đầu gọi là thời điểm bắt đầu của thời hạn còn đầu kia được gọi là thời điểm kết thúc thời hạn. Khoảng thời gian này có thể do các bên thỏa thuận, có thể do pháp luật quy định, có thể do cơ quan nhà nước có thẩm quyền ấn định.

Khái niệm khiếu nại

Khiếu nại trong việc giải quyết tranh chấp thương mại là yêu cầu về trách nhiệm bồi thường thiệt hại của bên bị thiệt hại đối với bên gây thiệt hại trong hợp đồng thương mại.

Khiếu nại được xem là bước đầu tiên bắt buộc trong một số lĩnh vực tranh chấp như tranh chấp hợp đồng mua bán hàng hóa, tranh chấp hợp đồng bảo hiểm hàng hóa…

Từ đó, ta có thể hiểu: Thời hạn khiếu nại là một khoảng thời gian nhất định dành cho bên có yêu cầu về trách nhiệm bồi thường thiệt hại khiếu nại bên bị thiệt hại. Nếu bên có yêu cầu về trách nhiệm bồi thường thiệt hại bỏ qua thời hạn khiếu nại rồi mới tiến hành khiếu nại thì sẽ bị khước từ khiếu nại và cũng mất luôn quyền đi kiện tại Trọng tài hoặc Tòa án có thẩm quyền. Do đó, bên có yêu cầu về trách nhiệm bồi thường thiệt hại phải tuân thủ nghiêm ngặt thời hạn khiếu nại, tức là phải nộp hồ sơ khiếu nại trong thời hạn khiếu nại quy định.

Thời hạn khiếu nại

Tại Điều 318 Luật Thương mại 2005 quy định về thời hạn khiếu nại đối với tranh chấp kinh doanh, thương mại cụ thể như sau:

“Điều 318. Thời hạn khiếu nại

Trừ trường hợp quy định tại điểm đ khoản 1 Điều 237 của Luật này, thời hạn khiếu nại do các bên thỏa thuận, nếu các bên không có thoả thuận thì thời hạn khiếu nại được quy định như sau:

1. Ba tháng, kể từ ngày giao hàng đối với khiếu nại về số lượng hàng hoá;

2. Sáu tháng, kể từ ngày giao hàng đối với khiếu nại về chất lượng hàng hoá; trong trường hợp hàng hoá có bảo hành thì thời hạn khiếu nại là ba tháng, kể từ ngày hết thời hạn bảo hành;

3. Chín tháng, kể từ ngày bên vi phạm phải hoàn thành nghĩa vụ theo hợp đồng hoặc trong trường hợp có bảo hành thì kể từ ngày hết thời hạn bảo hành đối với khiếu nại về các vi phạm khác.”

Theo đó, trừ trường hợp thương nhân kinh doanh dịch vụ logistics không nhận được thông báo về khiếu nại trong thời hạn mười bốn ngày, kể từ ngày thương nhân kinh doanh dịch vụ logistics giao hàng cho người nhận, các bên có quyền thỏa thuận về thời hạn khiếu nại hoặc tuân theo quy định về thời hạn khiếu nại tại Điều 318 Luật Thương mại 2005.

Thời hạn khiếu nại trong điều khoản khiếu nại là khoảng thời gian cần thiết để một trong hai bên làm các thủ tục cần thiết để đưa vụ tranh chấp ra giải quyết. Thời hạn khiếu nại dài hay ngắn là phụ thuộc vào tương quan lực lượng giữa hai bên, tùy thuộc vào tính chất hàng hóa, tùy vào khoảng cách địa lý giữa hai bên, hay tùy thuộc vào tính chất vụ việc.

Thời hạn khiếu nại có thể tính từ khi giao nhận hàng hay từ khi đưa hàng vào sử dụng. Đối với hàng có bảo hành thì thời hạn khiếu nại nằm trong thời hạn bảo hành, nếu thời hạn bảo hành đã hết thì thời hạn khiếu nại có thể thêm 30 ngày tính từ khi hết thời hạn bảo hành, nhưng với điều kiện các khuyết tật phải được phát hiện trong thời hạn bảo hành. Thời hạn khiếu nại về số lượng bao giờ cũng ngắn hơn thời hạn khiếu nại về chất lượng.

Trong trường hợp các bên không quy định thời hạn khiếu nại thì thời hạn đó có thể được quyết định trong Luật Thương mại các nước có liên quan. Điều 318, Luật Thương mại Việt Nam năm 2005 quy định thời hạn khiếu nại về số lượng là 3 tháng, về chất lượng là 6 tháng kể từ ngày giao hàng.

Xem thêm: Tổng hợp các bài viết về Luật Thương mại 2005

Luật Hoàng Anh