Ngày Nhà giáo Thế giới (5/10) có ý nghĩa như thế nào?

Nhà giáo giữ trách nhiệm cao cả trong việc đào tạo nguồn nhân lực phát triển toàn diện về cả đạo đức, tri thức, sức khỏe đồng thời bồi dưỡng nhân cách, phẩm chất năng lực của các thế hệ tương lai để từ đó góp phần quan trọng trong việc xây dựng xã hội phát triển bền vững. Vì thế, vai trò của nhà giáo luôn được xã hội công nhận và tôn vinh.  

Vậy Ngày Nhà giáo Thế giới (05/10) có ý nghĩa như thế nào?. Trong bài viết dưới đây sẽ trình bày về vấn đề trên. Hãy GỌI NGAY tới 0908308123 để được Luật sư tư vấn miễn phí và cung cấp các dịch vụ theo yêu cầu.

Lịch sử ra đời của Ngày Nhà giáo Thế giới (05/10)

Vào ngày 05 tháng 10 năm 1966, Tổ chức Giáo dục, Khoa học và Văn hóa của Liên hợp quốc (UNESCO) đã thông qua "Khuyến nghị về cương vị các giáo viên" (Recommendation concerning the Status of Teachers). Đây là một dấu mốc quan trọng đánh dấu bước đầu tiên trong việc xác định các điều kiện làm việc và quyền lợi của giáo viên trên toàn thế giới. 

Trong tài liệu này, UNESCO cũng quyết định chọn ngày 05 tháng 10 làm Ngày Nhà giáo Thế giới (World Teachers' Day - WTD) nhằm tôn vinh và tri ân những đóng góp của giáo viên trong lĩnh vực giáo dục. Ngày lễ này chính thức được tổ chức lần đầu vào năm 1994 và từ đó đã trở thành một sự kiện thường niên mang tính quốc tế.

Tính đến nay, Ngày Nhà giáo Thế giới đã được tổ chức tại hơn 100 quốc gia. Tại Việt Nam, ngày Nhà giáo Việt Nam (20/11) là ngày lễ nhằm tri ân những nhà giáo, những tấm gương hoạt động giáo dục có đóng góp cho ngành giáo dục Việt Nam. Và vào ngày này, các thế hệ học trò cũng như các ngành nghề khác đều dành thời gian để nhìn lại và tri ân các cống hiến thầm lặng của những thầy cô của họ.

Ý nghĩa của Ngày Nhà giáo Thế giới ( 05/10)

Ngày Nhà giáo Thế giới được tổ chức với mong muốn động viên sự ủng hộ, quan tâm của cộng đối với tình trạng và vai trò của các nhà giáo trong việc hình thành và phát triển xã hội. Đây không chỉ là dịp để vinh danh các nhà giáo mà còn là cơ hội nhìn nhận và đánh giá cao những đóng góp to lớn của thầy cô giáo trong việc đào tạo, giáo dục và phát triển xã hội. Điều này đặc biệt quan trọng trong thời buổi hiện nay khi con người đang hướng tới một xã hội bền vững và giáo dục chất lượng cho tất cả mọi người.

Bên cạnh đó, UNESCO nhấn mạnh rằng ngày này là biểu tượng cho sự tôn trọng và đánh giá đối với công việc của những người làm trong ngành giáo dục. 

Tiêu chuẩn của nhà giáo theo quy định pháp luật Việt Nam 

Nhà giáo có vai trò quyết định trong việc bảo đảm chất lượng giáo dục, có vị thế quan trọng trong xã hội. Để thực hiện được sứ mệnh cao cả trên, nhà giáo phải đáp ứng các tiêu chuẩn được quy định tại Điều 67 Luật Giáo dục năm 2019 bao gồm:

1. Có phẩm chất, tư tưởng, đạo đức tốt;

2. Đáp ứng chuẩn nghề nghiệp theo vị trí việc làm;

3. Có kỹ năng cập nhật, nâng cao năng lực chuyên môn, nghiệp vụ;

4. Bảo đảm sức khỏe theo yêu cầu nghề nghiệp.

Theo quy định trên, nhà giáo cần đáp ứng đủ 04 yêu cầu cụ thể sau:

Yêu cầu về phẩm chất, tư tưởng, đạo đức tốt

Nhà giáo chính là người trực tiếp giảng dạy, giáo dục và tác động tư duy đến các thế hệ học sinh, sinh viên. Vì thế, yêu cầu về phẩm chất, tư tưởng, đạo đức tốt nhằm rèn luyện, tu dưỡng đạo đức nghề nghiệp của nhà giáo để phấn đấu hoàn thành sứ mệnh vẻ vang của mình. 

Yêu cầu về đáp ứng chuẩn nghề nghiệp theo vị trí việc làm

Đáp ứng chuẩn nghề nghiệp theo vị trí việc làm có thể hiểu là nhà giáo phải có những tiêu chuẩn về vị trí việc làm của nhà giáo theo quy định của Bộ Giáo Dục quy định. Ví dụ như bằng cấp, chứng chỉ chuyên môn,.....

Yêu cầu về kỹ năng cập nhật, nâng cao năng lực chuyên môn, nghiệp vụ

Hiện nay, Nhà nước đã có những chính sách bồi dưỡng, đào tạo cho giáo viên giảng viên về nghiệp vụ nghề nghiệp của mình. Vì thế, tiêu chuẩn có kỹ năng cập nhật, nâng cao năng lực chuyên môn, nghiệp vụ là rất cần thiết đối với một nhà giáo để đảm bảo năng lực, hiệu quả trong công tác giáo dục. 

Yêu cầu về bảo đảm sức khỏe 

Nghề giáo hay bất cứ ngành nghề nào đều vất vả theo một góc độ nào đó. Chính vì thế, nhà giáo phải đảm bảo sức khỏe của bản thân để hoàn thành tốt nhiệm vụ giảng dạy và giáo dục của mình.

Quyền và nhiệm vụ của nhà giáo

Quyền của nhà giáo

Quyền của nhà giáo trong việc giảng dạy, giáo dục được quy định cụ thể tại Điều 70 Luật Giáo dục năm 2019 như sau:

1. Được giảng dạy theo chuyên môn đào tạo.

2. Được đào tạo, bồi dưỡng nâng cao trình độ chính trị, chuyên môn, nghiệp vụ.

3. Được hợp đồng thỉnh giảng, nghiên cứu khoa học tại cơ sở giáo dục khác hoặc cơ sở nghiên cứu khoa học.

4. Được tôn trọng, bảo vệ nhân phẩm, danh dự và thân thể.

5. Được nghỉ hè theo quy định của Chính phủ và các ngày nghỉ khác theo quy định của pháp luật.

Căn cứ theo quy định trên, giáo viên có 05 quyền bao gồm: (1) Được giảng dạy theo chuyên môn; (2) Được đào tạo, bồi dưỡng nâng cao trình độ chính trị, chuyên môn, nghiệp vụ; (3) Được hợp đồng thỉnh giảng, nghiên cứu khoa học tại cơ sở giáo dục hoặc cơ sở nghiên cứu khoa học; (4) Được tôn trọng, bảo vệ nhân phẩm, danh dự và thân thể; (5) Được nghỉ hè và các ngày nghỉ khác theo quy định.

Ngoài ra, khoản 5 của Điều 70 được giải thích chi tiết bởi Điều 3 Nghị định 84/2020/NĐ-CP hướng dẫn Luật giáo dục như sau:

1. Thời gian nghỉ hè của nhà giáo:

a) Thời gian nghỉ hè hằng năm của giáo viên cơ sở giáo dục mầm non, cơ sở giáo dục phổ thông, trường chuyên biệt là 08 tuần, bao gồm cả nghỉ phép hằng năm;

b) Thời gian nghỉ hè hằng năm của giáo viên trường trung cấp và giảng viên trường cao đẳng là 06 tuần, bao gồm cả nghỉ phép hằng năm;

c) Thời gian nghỉ hè hằng năm của giảng viên cơ sở giáo dục đại học được thực hiện theo quy chế tổ chức và hoạt động của cơ sở giáo dục đại học;

d) Trong trường hợp đột xuất, khẩn cấp để phòng chống thiên tai, dịch bệnh hoặc trường hợp cấp bách, thời gian nghỉ hè của nhà giáo cơ sở giáo dục mầm non, cơ sở giáo dục phổ thông, trường chuyên biệt, trường trung cấp và trường cao đẳng do Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo, Bộ trưởng Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội quyết định theo thẩm quyền.

2. Ngoài thời gian nghỉ hè theo quy định tại khoản 1 Điều này, giáo viên, giảng viên được nghỉ lễ, tết và các ngày nghỉ khác theo quy định của Bộ luật Lao động.

Như vậy, thời gian nghỉ hè của giáo viên được quy định khác nhau căn cứ theo từng cấp cơ sở giáo dục. Ngoài ra, trong hoàn cảnh đặc biệt như phòng chống thiên tai, dịch bệnh..., thời gian nghỉ hè của nhà giáo tại các cơ sở giáo dục sẽ được thay đổi sao cho phù hợp với tình hình. Quy định này giúp đảm bảo tính linh hoạt trong việc quản lý thời gian nghỉ ngơi của giáo viên đồng thời vẫn đảm bảo kế hoạch đào tạo, giáo dục được thực hiện đúng mục tiêu.

Nhiệm vụ của nhà giáo

Điều 69 Luật Giáo dục năm 2019 đã quy định các nhiệm vụ của thầy, cô giáo trong việc giảng dạy, giáo dục như sau:

1. Giảng dạy, giáo dục theo mục tiêu, nguyên lý giáo dục, thực hiện đầy đủ và có chất lượng chương trình giáo dục.

2. Gương mẫu thực hiện nghĩa vụ công dân, điều lệ nhà trường, quy tắc ứng xử của nhà giáo.

3. Giữ gìn phẩm chất, uy tín, danh dự của nhà giáo; tôn trọng, đối xử công bằng với người học; bảo vệ các quyền, lợi ích chính đáng của người học.

4. Học tập, rèn luyện để nâng cao phẩm chất đạo đức, trình độ chính trị, chuyên môn, nghiệp vụ, đổi mới phương pháp giảng dạy, nêu gương tốt cho người học.

Theo đó, nhà giáo cần thực hiện 04 nhiệm vụ sau: (1) Giảng dạy và giáo dục theo mục tiêu, nguyên lý giáo dục; (2) Gương mẫu trong việc thực hiện nghĩa vụ công dân và quy định nhà trường; (3) Giữ gìn phẩm chất, uy tín và danh dự của nhà giáo; (4) Không ngừng học tập và rèn luyện. Như vậy, người nhà giáo có nhiệm vụ rất quan trọng bởi họ không chỉ là người trực tiếp thực hiện công tác giảng dạy, giáo dục mà còn đóng vai trò là tấm gương để định hướng, dẫn dắt cho thế hệ tương lai.

Các chính sách đối với Nhà giáo 

Nhà giáo có vai trò quyết định trong việc đảm bảo chất lượng giáo dục và chất lượng nguồn nhân lực từ đó góp phần quan trọng trong việc xây dựng xã hội học tập, xây dựng nền văn hóa tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc. Do đó, các chính sách đối với nhà giáo được quy định tại Điều 77 Luật Giáo dục năm 2019 như sau:

1. Nhà nước có chính sách tuyển dụng, sử dụng, đãi ngộ, bảo đảm các điều kiện cần thiết về vật chất và tinh thần để nhà giáo thực hiện vai trò và nhiệm vụ của mình.

2. Nhà giáo công tác tại trường chuyên, trường năng khiếu, trường phổ thông dân tộc nội trú, trường phổ thông dân tộc bán trú, trường dự bị đại học, trường, lớp dành cho người khuyết tật, trường giáo dưỡng hoặc trường chuyên biệt khác, nhà giáo thực hiện giáo dục hòa nhập được hưởng chế độ phụ cấp và chính sách ưu đãi.

3. Nhà nước có chính sách khuyến khích, ưu đãi về chế độ phụ cấp và các chính sách khác đối với nhà giáo công tác tại vùng có điều kiện kinh tế - xã hội đặc biệt khó khăn. 

Căn cứ theo quy định trên, Nhà nước đã ban hành các chính sách khuyến khích, ưu đãi để nhà giáo yên tâm làm việc, cống hiến và phát triển nghề nghiệp. Đối với nhà giáo tại các trường chuyên biệt như trường chuyên, trường năng khiếu, trường phổ thông dân tộc nội trú và bán trú, trường giáo dục hòa nhập… sẽ được hưởng chế độ phụ cấp và chính sách ưu đãi đặc biệt. Điều này nhằm khuyến khích nhà giáo đảm nhận những vị trí đòi hỏi trách nhiệm cao hơn và giúp học sinh có hoàn cảnh đặc biệt có cơ hội tiếp cận giáo dục chất lượng. 

Đồng thời, đối với các vùng có điều kiện kinh tế- xã hội đặc biệt khó khăn, các chính sách ưu đãi, khuyến khích được Nhà nước đưa ra nhằm thu hút, trọng dụng và ưu đãi với người có tài năng làm nhà giáo. Qua các chính sách trên đã phần nào thể hiện sự quan tâm của Nhà nước đối với lĩnh vực giáo dục nói chung và đối với chế độ của giáo viên nói riêng. 

>>>Xem thêm tại: Tổng hợp các bài viết về Luật Giáo dục