Các hành vi nào bị nghiêm cấm trong ban hành văn bản quy phạm pháp luật?

Các hành vi nào bị nghiêm cấm trong ban hành văn bản quy phạm pháp luật? Sau đây, Luật Hoàng Anh xin trình bày về vấn đề này.

Điều 14 Luật ban hành văn bản quy phạm pháp luật năm 2015 quy định như sau:

“Điều 14. Những hành vi bị nghiêm cấm

1. Ban hành văn bản quy phạm pháp luật trái với Hiến pháp, trái với văn bản quy phạm pháp luật của cơ quan nhà nước cấp trên.

2. Ban hành văn bản không thuộc hệ thống văn bản quy phạm pháp luật quy định tại Điều 4 của Luật này nhưng có chứa quy phạm pháp luật.

3. Ban hành văn bản quy phạm pháp luật không đúng thẩm quyền, hình thức, trình tự, thủ tục quy định tại Luật này.

4. Quy định thủ tục hành chính trong thông tư, thông tư liên tịch, quyết định của Tổng Kiểm toán nhà nước, nghị quyết của Hội đồng nhân dân, quyết định của Ủy ban nhân dân, văn bản quy phạm pháp luật của chính quyền địa phương ở đơn vị hành chính - kinh tế đặc biệt, trừ trường hợp được luật, nghị quyết của Quốc hội giao hoặc trường hợp cần thiết phải quy định thủ tục hành chính trong nghị quyết của Hội đồng nhân dân cấp tỉnh quy định tại khoản 4 Điều 27 của Luật này.”

Theo quy định trên, có 04 hành vi bị nghiêm cấm trong ban hành văn bản quy phạm pháp luật.

1. Ban hành văn bản quy phạm pháp luật trái với Hiến pháp, trái với văn bản quy phạm pháp luật của cơ quan nhà nước cấp trên:

Theo quy định tại Điều 119 Hiến pháp năm 2013: “Mọi văn bản pháp luật khác phải phù hợp với Hiến pháp”. Do đó, mọi văn bản trái với Hiến pháp đều bị nghiêm cấm.

Văn bản quy phạm pháp luật chỉ được sửa đổi, bổ sung, thay thế hoặc bãi bỏ bằng văn bản quy phạm pháp luật của chính cơ quan nhà nước đã ban hành văn bản đó hoặc bị đình chỉ việc thi hành hoặc bãi bỏ bằng văn bản của cơ quan nhà nước cấp trên có thẩm quyền. (Theo Khoản 1 Điều 12 Luật ban hành văn bản quy phạm pháp luật năm 2015). Do đó, trường hợp cấp dưới ban hành văn bản quy phạm pháp luật trái cấp trên thì bị nghiêm cấm và sẽ bị  bãi bỏ bằng văn bản của cơ quan nhà nước cấp trên.

2. Ban hành văn bản không thuộc hệ thống văn bản quy phạm pháp luật nhưng có chứa quy phạm pháp luật:

Quy phạm pháp luật là quy tắc xử sự chung, có hiệu lực bắt buộc chung, được áp dụng lặp đi lặp lại nhiều lần đối với cơ quan, tổ chức, cá nhân trong phạm vi cả nước hoặc đơn vị hành chính nhất định, do cơ quan nhà nước, người có thẩm quyền quy định trong Luật này ban hành và được Nhà nước bảo đảm thực hiện. (Theo Khoản 1 Điều 3 Luật ban hành văn bản quy phạm pháp luật năm 2015)

Văn bản quy phạm pháp luật là văn bản có chứa quy phạm pháp luật, được ban hành theo đúng thẩm quyền, hình thức, trình tự, thủ tục quy định trong Luật ban hành văn bản quy phạm pháp luật. (Theo Điều 2 Luật ban hành văn bản quy phạm pháp luật năm 2015)

Do đó, những văn bản ban hành không thuộc hệ thống văn bản quy phạm pháp luật quy định tại Điều 4 Luật ban hành văn bản quy phạm pháp luật năm 2015 nhưng có chứa quy phạm pháp luật thì bị nghiệm cấm.

3. Ban hành văn bản quy phạm pháp luật không đúng thẩm quyền, hình thức, trình tự, thủ tục:

Văn bản quy phạm pháp luật là văn bản có chứa quy phạm pháp luật, được ban hành theo đúng thẩm quyền, hình thức, trình tự, thủ tục quy định trong Luật này. Văn bản có chứa quy phạm pháp luật nhưng được ban hành không đúng thẩm quyền, hình thức, trình tự, thủ tục quy định trong Luật này thì không phải là văn bản quy phạm pháp luật (Theo Điều 2 Luật ban hành văn bản quy phạm pháp luật năm 2015). Do đó, văn bản quy phạm pháp luật phải là những văn bản được ban hành đúng thẩm quyền, đúng hình thức, đúng trình tự, thủ tục. Những văn bản ban hành mà không đúng quy định này thì không phải là văn bản quy phạm pháp luật và bị nghiêm cấm, không được ban hành.

4. Hành vi bị nghiêm cấm khi quy định thủ tục hành chính:

Thủ tục hành chính là trình tự, cách thức thực hiện, hồ sơ và yêu cầu, điều kiện do cơ quan nhà nước, người có thẩm quyền quy định để giải quyết một công việc cụ thể liên quan đến cá nhân, tổ chức. Việc quy định thủ tục hành chính trong thông tư, thông tư liên tịch, quyết định của Tổng Kiểm toán nhà nước, nghị quyết của Hội đồng nhân dân, quyết định của Ủy ban nhân dân, văn bản quy phạm pháp luật của chính quyền địa phương ở đơn vị hành chính - kinh tế đặc biệt là bị nghiêm cấm, trừ trường hợp được luật, nghị quyết của Quốc hội giao hoặc trường hợp cần thiết phải quy định thủ tục hành chính trong nghị quyết của Hội đồng nhân dân cấp tỉnh.

Như vậy, thông qua bài viết trân, Luật Hoàng Anh đã trình bày về các hành vi bị nghiêm cấm khi ban hành văn bản quy phạm pháp luật.

Xem thêm: Tổng hợp các bài viết của Luật ban hành văn bản quy phạm pháp luật năm 2015 (sửa đổi, bổ sung năm 2020)

Luật Hoàng Anh