Thẩm định dự thảo thông tư như thế nào?

Thông tư là hình thức văn bản quy phạm pháp luật do Chánh án Tòa án nhân dân tối cao; Viện trưởng Viện kiểm sát nhân dân tối cao; Bộ trưởng, Thủ trưởng cơ quan ngang bộ ban hành để hướng dẫn thực hiện văn bản quy phạm pháp luật của cơ quan nhà nước cấp trên.

Dự thảo thông tư là bản thảo về một nghị định do cơ quan, tổ chức, cá nhân có quyền trình dự án luật mà mình soạn thảo, chuẩn bị theo các giai đoạn của quy trình ban hành văn bản quy pham pháp luật chặt chẽ được pháp luật quy định để trình Bộ trưởng, Thủ trưởng cơ quan ngang bộ xem xét, quyết định việc thông qua, ban hành.

Thẩm định là xem xét, đánh giá và đưa ra kết luận mang tính pháp lý bằng văn bản về một vấn đề nào đó. Theo đó, thẩm định dự thảo thông tư là việc xem xét, đánh giá và đưa ra kết luận mang tính pháp lý bằng văn bản về dự thảo thông tư của Bộ trưởng, Thủ trưởng cơ quan ngang bộ. Vậy thẩm định dự thảo thông tư được quy định như thế nào? Sau đây, hãy cùng chúng tôi tìm hiểu về vấn đề này.

Thẩm quyền thẩm định:

Theo Khoản 1 Điều 102 Luật ban hành văn bản quy phạm pháp luật năm 2015, tổ chức pháp chế thuộc bộ, cơ quan ngang bộ có trách nhiệm thẩm định dự thảo thông tư trước khi trình Bộ trưởng, Thủ trưởng cơ quan ngang bộ. Trách nhiệm của tổ chức pháp chế bộ, cơ quan ngang bộ được quy được quy định cụ thể tại Điều 46 Nghị định 34/2016/NĐ-CP như sau:

- Tổ chức thẩm định dự thảo đúng thời hạn, bảo đảm chất lượng.

- Tổ chức nghiên cứu các nội dung liên quan.

- Đề nghị đơn vị chủ trì soạn thảo cung cấp thông tin, tài liệu có liên quan.

- Đề nghị Bộ trưởng, Thủ trưởng cơ quan ngang bộ phân công các đơn vị khác phối hợp thẩm định hoặc thành lập Hội đồng tư vấn thẩm định.

Đối với thông tư có quy định ảnh hưởng trực tiếp đến quyền, nghĩa vụ, lợi ích của người dân, doanh nghiệp, liên quan đến nhiều ngành, nhiều lĩnh vực hoặc do tổ chức pháp chế chủ trì soạn thảo thì Bộ trưởng, Thủ trưởng cơ quan ngang bộ thành lập hội đồng tư vấn thẩm định có sự tham gia của cơ quan, tổ chức, đơn vị có liên quan, các chuyên gia, nhà khoa học. Theo Điều 48 Nghị định 34/2016/NĐ-CP, hội đồng tư vấn thẩm định gồm Chủ tịch, Thư ký và các thành viên là đại diện các cơ quan, tổ chức có liên quan, các chuyên gia, nhà khoa học. Tổng số thành viên của Hội đồng tư vấn thẩm định do Bộ trưởng, Thủ trưởng cơ quan ngang bộ quyết định, trong đó đại diện của tổ chức pháp chế không quá 1/3 tổng số thành viên. Hội đồng tư vấn thẩm định chấm dứt hoạt động và tự giải thể sau khi hoàn thành nhiệm vụ. Tài liệu họp Hội đồng tư vấn thẩm định phải được đơn vị chủ trì thẩm định gửi đến các thành viên Hội đồng chậm nhất là 03 ngày làm việc, trước ngày tổ chức cuộc họp. Trên cơ sở nghiên cứu và kết quả cuộc họp thẩm định về dự thảo thông tư, tổ chức pháp chế chủ trì thẩm định có trách nhiệm hoàn thành báo cáo thẩm định gửi đơn vị chủ trì soạn thảo thông tư.

Hồ sơ gửi thẩm định:

Khoản 2 Điều 102 Luật ban hành văn bản quy phạm pháp luật năm 2015 quy định hồ sơ gửi thẩm định bao gồm những tài liệu sau:

- Tờ trình về dự thảo thông tư;

- Dự thảo thông tư;

- Bản tổng hợp, giải trình tiếp thu ý kiến của cơ quan, tổ chức, cá nhân và đối tượng chịu sự tác động trực tiếp của dự thảo; bản chụp ý kiến góp ý;

- Báo cáo đánh giá tác động của chính sách trong dự thảo thông tư (nếu có); bản đánh giá thủ tục hành chính trong trường hợp được luật, nghị quyết của Quốc hội giao quy định thủ tục hành chính; báo cáo về lồng ghép vấn đề bình đẳng giới (nếu có);

- Tài liệu khác (nếu có).

Trong đó, tờ trình về dự thảo thông tư; dự thảo thông tư được gửi bằng bản giấy, tài liệu còn lại được gửi bằng bản điện tử.

Nội dung thẩm định:

Khoản 3 Điều 102 Luật ban hành văn bản quy phạm pháp luật năm 2015 quy định nội dung thẩm định tập trung vào những vấn đề sau đây:

- Sự cần thiết ban hành thông tư; đối tượng, phạm vi điều chỉnh của thông tư;

- Sự phù hợp của nội dung dự thảo thông tư với đường lối, chủ trương của Đảng, chính sách của Nhà nước;

- Tính hợp hiến, tính hợp pháp, tính thống nhất của dự thảo thông tư với hệ thống pháp luật; tính tương thích với điều ước quốc tế có liên quan mà Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam là thành viên;

- Sự cần thiết, tính hợp lý, chi phí tuân thủ các thủ tục hành chính trong dự thảo thông tư, nếu trong dự thảo thông tư có quy định thủ tục hành chính; việc lồng ghép vấn đề bình đẳng giới trong dự thảo thông tư, nếu trong dự thảo thông tư có quy định liên quan đến vấn đề bình đẳng giới;

- Điều kiện bảo đảm về nguồn nhân lực, tài chính để thi hành thông tư;

- Ngôn ngữ, kỹ thuật và trình tự, thủ tục soạn thảo văn bản.

Báo cáo thẩm định:

Báo cáo thẩm định là kết quả của hoạt động thẩm định. Báo cáo thẩm định được xây dựng trên cơ sở nghiên cứu hoặc kết quả họp thẩm định về dự thảo. Báo cáo thẩm định phải thể hiện rõ ý kiến của tổ chức pháp chế về nội dung thẩm định. Báo cáo thẩm định phải được gửi đến đơn vị chủ trì soạn thảo chậm nhất là 10 ngày kể từ ngày nhận đủ hồ sơ gửi thẩm định.

Trách nhiệm của các cơ quan, đơn vị thuộc bộ, cơ quan ngang bộ:

Theo Khoản 5 Điều 102 Luật ban hành văn bản quy phạm pháp luật năm 2015, đơn vị được phân công chủ trì soạn thảo có trách nhiệm phối hợp với các đơn vị có liên quan nghiên cứu, tiếp thu ý kiến thẩm định để chỉnh lý dự thảo.

Đơn vị chủ trì soạn thảo thuộc bộ, cơ quan ngang bộ có trách nhiệm:

- Gửi hồ sơ dự thảo đến tổ chức pháp chế bộ, cơ quan ngang bộ; cung cấp thông tin, tài liệu có liên quan đến dự thảo theo yêu cầu của tổ chức pháp chế;

- Nghiên cứu tiếp thu, chỉnh lý dự thảo trên cơ sở ý kiến thẩm định; báo cáo Bộ trưởng, Thủ trưởng cơ quan ngang bộ, đồng thời gửi bản giải trình đến tổ chức pháp chế.

Các đơn vị thuộc bộ, cơ quan ngang bộ trong phạm vi chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn của mình có trách nhiệm:

- Cử đại diện tham gia thẩm định theo đề nghị của tổ chức pháp chế;

- Cung cấp thông tin, tài liệu có liên quan đến việc thẩm định theo yêu cầu của tổ chức pháp chế.

Như vậy, thông qua bài viết trên, Luật Hoàng Anh đã trình bày về hoạt động thẩm định dự thảo thông tư.

Xem thêm: Tổng hợp các bài viết của Luật ban hành văn bản quy phạm pháp luật năm 2015 (sửa đổi, bổ sung năm 2020)

Luật Hoàng Anh