Xây dựng, ban hành lệnh, quyết định của Chủ tịch nước như thế nào?

Theo Khoản 4 Điều 4 Luật ban hành văn bản quy phạm pháp luật năm 2015 quy định về hệ thống văn bản quy phạm pháp luật như sau:

“Điều 4. Hệ thống văn bản quy phạm pháp luật

4. Lệnh, quyết định của Chủ tịch nước.”

Lệnh là văn bản quy phạm pháp luật do Chủ tịch nước ban hành. Chủ tịch nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam ban hành Lệnh tổng động viên, lệnh để công bố luật, nghị quyết của Quốc hội, pháp lệnh, nghị quyết của Ủy ban thường vụ Quốc hội.

Quyết định là hình thức văn bản pháp luật bao gồm cả văn bản quy phạm pháp luật và văn bản áp dụng pháp luật do cơ quan nhà nước có thẩm quyền ban hành. Quyết định được dùng để ban hành các biện pháp, thể lệ cụ thể nhằm thực hiện các chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước. Quyết định là văn bản áp dụng pháp luật thường gọi là văn bản cá biệt do cơ quan và cá nhân có thẩm quyền ban hành để giải quyết công việc hàng ngày của mình. Theo pháp luật, quyết định là hình thức văn bản của Chủ tịch nước, Thủ tướng Chính phủ, Ủy ban nhân dân các cấp, Tổng Kiểm toán nhà nước.

Vậy việc xây dựng, ban hành lệnh, quyết định được quy định như thế nào?

Thành lập cơ quan soạn thảo lệnh, quyết định:

Chủ tịch nước tự mình hoặc theo đề nghị của Chính phủ, Tòa án nhân dân tối cao, Viện kiểm sát nhân dân tối cao quyết định cơ quan soạn thảo dự thảo lệnh, quyết định.

Cơ quan soạn thảo phải có người đứng đầu cơ quan, tổ chức chủ trì soạn thảo, chịu trách nhiệm chính về hoạt động của cơ quan và nội dung của dự thảo. Các thành viên khác của cơ quan soạn thảo là các chuyên gia, nhà khoa học phải là người am hiểu các vấn đề chuyên môn liên quan đến dự thảo lệnh, quyết định và có điều kiện tham gia đầy đủ các hoạt động của cơ quan soạn thảo.

Cơ quan soạn thảo có trách nhiệm tổ chức việc soạn thảo và chịu trách nhiệm về chất lượng, tiến độ soạn thảo dự thảo lệnh, nghị quyết nghị quyết trước cơ quan chủ trì soạn thảo. Cơ quan soạn thảo có nhiệm vụ: xem xét, thông qua đề cương chi tiết dự thảo lệnh, quyết định; thảo luận về những nội dun của dự thảo, tiếp thu ý kiến của cơ quan, tổ chức, cá nhân; bản đảm các quy định của dự thảo phù hợp với chủ trương, đường lối của Đảng, bảo đảm tính hợp hiến, tính hợp pháp, tính thống nhất của dự thảo với hệ thống pháp luật, bảo đảm tính khả thi của văn bản.

Soạn thảo dự thảo lệnh, nghị quyết:

Cơ quan chủ trì soạn thảo tổ chức soạn thảo dự thảo lệnh, quyết định. Dự thảo lệnh, quyết định phải dựa trên đề cương chi tiết của dự thảo. Nội dung của dự thảo lệnh, quyết định phải được điều chỉnh trên cơ sở tiếp thu ý kiến của cơ quan, tổ chức, cá nhân đóng góp ý kiến. Các quy định của dự thảo phải bảo đảm phù hợp với chủ trương, đường lối của Đảng, bảo đảm tính hợp hiến, tính hợp pháp, tính thống nhất của dự thảo với hệ thống pháp luật, bảm đảm tính khả thi của văn bản.

Cho ý kiến về dự thảo lệnh, quyết định:

Trong quá trình soạn thảo dự thảo lệnh, quyết định, Chủ tịch nước có thể yêu cầu cơ quan chủ trì soạn thảo thảo luận về những vấn đề quan trọng của dự thảo lệnh, quyết định của Chủ tịch nước.

Tùy theo nội dung của dự thảo lệnh, quyết định, Chủ tịch nước quyết định việc đăng tải toàn văn trên cổng thông tin điện tử của cơ quan chủ trì soạn thảo. Việc đăng tải dự thảo lệnh, quyết định phải bảo đảm thời gian ít nhất là 60 ngày, trừ trường hợp văn bản được ban hành theo trình tự, thủ tục rút gọn, để các cơ quan, tổ chức, cá nhân tham gia ý kiến.

Chỉnh lý dự thảo lệnh, quyết định:

Trên cơ sở ý kiến về dự thảo lệnh, quyết định, cơ quan chủ trì soạn thảo có trách nhiệm nghiên cứu tiếp thu ý kiến của các cơ quan, tổ chức, cá nhân để chỉnh lý dự thảo lệnh, quyết định và báo cáo Chủ tịch nước.

Xem xét, ban hành lệnh, quyết định:

Việc ban hành văn bản quy phạm pháp luật là thủ tục cuối cùng của quá trình xây dựng văn bản quy phạm pháp luật. Đây là hoạt động có vai trò chuyển tiếp trong việc điều chỉnh pháp luật từ khâu xây dựng văn bản đến khâu thực hiện văn bản và áp dụng pháp luật. Hoạt động ban hành văn bản quy phạm pháp luật phải bảo đảm tính công khai, minh bạch của pháp luật và là cơ sở pháp lý của việc thực hiện pháp luật. Đối với lệnh, quyết định của Chủ tịch nước thì Chủ tịch nước có quyền xem xét, ký ban hành lệnh, quyết định.

Như vậy, thông qua bài viết trên, Luật Hoàng Anh đã trình bày về xây dựng, ban hành lệnh, quyết định của Chủ tịch nước.

Xem thêm: Tổng hợp các bài viết của Luật ban hành văn bản quy phạm pháp luật năm 2015 (sửa đổi, bổ sung năm 2020)

Luật Hoàng Anh