BLTTDS 2015 quy định như thế nào về phạm vi xét xử phúc thẩm?

Cơ sở pháp lý

Căn cứ Điều 293 Bộ luật tố tụng dân sự năm 2015 (BLTTDS) tuân thủ pháp luật về phạm vi xét xử phúc thẩm được quy định như sau:

“Điều 293. Phạm vi xét xử phúc thẩm

Tòa án cấp phúc thẩm chỉ xem xét lại phần của bản án sơ thẩm, quyết định của Tòa án cấp sơ thẩm có kháng cáo, kháng nghị hoặc có liên quan đến việc xem xét nội dung kháng cáo, kháng nghị.”

Quy định về phạm vi xét xử phúc thẩm.

Phạm vi là khuôn khổ giới hạn một hoạt động. Để tôn trọng nguyên tắc đương sự tự định đoạt và bảo đảm tính ổn định của bản án quyết định của Tòa án, BLTTDS quy định Tòa án cấp phúc thẩm chỉ xem xét lại phần của bản án sơ thẩm, quyết định của Tòa án cấp sơ thẩm có kháng cáo, kháng nghị hoặc có liên quan đến việc xem xét nội dung kháng cáo, kháng nghị. Những phần không có kháng cáo, kháng nghị hoặc không liên quan đến kháng cáo kháng nghị thì Hội đồng xét xử phúc thẩm không được quyền xem xét và quyết định về những phần này. Những phần này sẽ phát sinh và có hiệu lực thi hành. Nếu Hội đồng xét xử phúc thẩm xét xử lại và quyết định cả những phần của bản án quyết định không có kháng cáo, kháng nghị hoặc không có liên quan đến kháng cáo kháng nghị là có vi phạm nghiêm trọng thủ tục tố tụng đây là một trong những căn cứ để kháng nghị theo thủ tục giám đốc thẩm.

Như vậy, căn cứ để Tòa án cấp phúc thẩm tiến hành xét xử phúc thẩm là bản án, quyết định sơ thẩm phải có kháng cáo hoặc kháng nghị. Ở đây, “bản án” được hiểu là một văn bản tố tụng do Thẩm phán, Hội thẩm nhân danh nước Cộng hoà xã hội chủ nghĩa Việt Nam ban hành để ghi nhận phán quyết của Tòa án sau khi xét xử một vụ án. Còn “Quyết định” là văn bản được ban hành trong trường hợp công bố một sự kiện hoặc giải quyết một vấn đề, một yêu cầu cụ thể nào đó. Nói cách khác, Tòa án cấp phúc thẩm chỉ xét xử phúc thẩm trong phạm vi kháng cáo, kháng nghị. Ngoài ra, Tòa án cấp phúc thẩm cũng có thể xem xét những phần khác của bản án hoặc quyết định có liên quan đến kháng cáo, kháng nghị. Khi xét xử phúc thẩm, Tòa án cấp phúc thẩm có thể sử dụng chứng cứ mới do đương sự cung cấp hoặc do Tòa án hay Viện kiểm sát thu thập thêm. Tất cả chứng cứ cũ và chứng cứ mới đều phải được Hội đồng xét xử xem xét tại phiên tòa.

Tuy nhiên cần phải chú ý rằng việc kháng cáo, kháng nghị phải nhằm vào bản án, quyết định sơ thẩm. Nếu có kháng cáo, kháng nghị nhưng lại về những vấn đề chưa được xét xử ở cấp sơ thẩm thì Tòa án cấp phúc thẩm cũng không có trách nhiệm phải giải quyết vì không thuộc phạm vi phúc thẩm.

Việc Tòa án có thẩm quyền phúc thẩm xác định phạm vi xét xử phúc thẩm là một yêu cầu hết sức quan trọng. Trên cơ sở đó, Tòa án phúc thẩm mới xác định được đúng đối tượng cần phải giải quyết, từ đó mới tiến hành những công việc chuẩn bị cho việc xét xử. Việc xác định phạm vi xét xử phúc thẩm dựa trên nguyên tắc căn cứ vào nội dung kháng cáo, kháng nghị Điều đó có nghĩa là kháng cáo, kháng nghị về vấn đề gì thì cấp phúc thẩm chỉ xem xét giải quyết trong phạm vi vấn đề đó.

Tại Điều 15 nghị quyết Số: 06/2012/NQ-HĐTP ngày 03 tháng 12 năm 2012 nghị quyết hướng dẫn thi hành một số quy định trong phần thứ ba “ Thủ tục giải quyết vụ án tại Tòa án cấp phúc thẩm” của BLTTDS đã được sửa đổi bổ sung theo luật sửa đổi bổ sung một số điều của BLTTDS quy định về phạm vi xét xử phúc thẩm được quy định như sau:

“Điều 15. Phạm vi xét xử phúc thẩm quy định tại Điều 263 của BLTTDS

Có liên quan đến việc xem xét nội dung kháng cáo, kháng nghị” là trường hợp việc giải quyết kháng cáo, kháng nghị đối với phần này của bản án, quyết định sơ thẩm đòi hỏi phải xem xét, giải quyết đồng thời phần khác của bản án, quyết định sơ thẩm đó mặc dù phần này không bị kháng cáo, kháng nghị.

Ví dụ: Tại bản án số 45/2013/DS-ST ngày 17-3-2013, Tòa án nhân dân huyện K, tỉnh TN đã quyết định xử chia di sản thừa kế của ông N cho năm thừa kế theo pháp luật của ông N. Toà án cấp sơ thẩm còn quyết định các thừa kế của ông N phải thực hiện nghĩa vụ về tài sản do ông N để lại đối với ông B. Sau khi xét xử sơ thẩm, ông B kháng cáo phần bản án sơ thẩm về thanh toán nghĩa vụ tài sản mà các thừa kế của ông N phải thực hiện đối với ông B trong khối di sản do ông N để lại.

Trường hợp này việc giải quyết kháng cáo của ông B đòi hỏi phải xem xét đồng thời phần bản án về chia di sản thừa kế của ông N cho các thừa kế theo đúng quy định của Bộ luật dân sự năm 2005 là người hưởng thừa kế có trách nhiệm thực hiện nghĩa vụ tài sản trong phạm vi di sản do người chết để lại.”

Xem thêm: Tổng hợp các bài viết của Bộ luật Tố tụng Dân sự 2015

Luật Hoàng Anh