Chuyển hồ sơ cho Tòa án có thẩm quyền công nhận; cho thi hành tại Việt Nam phán quyết của Trọng tài nước ngoài?

Cơ sở pháp lý

Căn cứ Điều 454 Bộ luật tố tụng dân sự năm 2015 (BLTTDS) tuân thủ pháp luật về chuyển hồ sơ cho Tòa án có thẩm quyền công nhận và cho thi hành tại Việt Nam phán quyết của Trọng tài nước ngoài được quy định như sau:

“Điều 454. Chuyển hồ sơ cho Tòa án

1. Trong thời hạn 05 ngày làm việc, kể từ ngày nhận được đơn yêu cầu và giấy tờ, tài liệu quy định tại Điều 453 của Bộ luật này thì Bộ Tư pháp phải chuyển cho Tòa án có thẩm quyền.

2. Trường hợp Bộ Tư pháp đã chuyển hồ sơ cho Tòa án mà sau đó lại nhận được thông báo của cơ quan có thẩm quyền của nước ngoài cho biết đang xem xét hoặc đã hủy bỏ, đình chỉ thi hành phán quyết của Trọng tài nước ngoài thì Bộ Tư pháp phải thông báo ngay bằng văn bản cho Tòa án biết.”

Quy định về việc chuyển hồ sơ cho Tòa án có thẩm quyền công nhận và cho thi hành tại Việt Nam phán quyết của Trọng tài nước ngoài

- Tòa án có thẩm quyền được hiểu là việc gửi hồ sơ cho Tòa án có quyền chính thức được xem xét để kết luận và định đoạt, quyết định về việc công nhận và cho thi hành tại Việt Nam phán quyết của Trọng tài nước ngoài.

- Khái niệm về công nhận và cho thi hành phán quyết của trọng tài nước ngoài đã hình thành từ lâu trong tư pháp quốc tế, có thể hiểu đó là một thủ tục tố tụng đặc biệt do cơ quan có thẩm quyền của nước có bên phải thi hành án tiến hành nhằm xem xét để công nhận tính hiệu lực của Quyết định của Trọng tài nước ngoài trên phạm vi lãnh thổ của nước mình. Sau khi bản án, quyết định của nước ngoài đó đã được xem xét và công nhận tính hiệu lực, nó sẽ được đảm bảo cưỡng chế thi hành trên lãnh thổ của nước đã công nhận. Thủ tục đặc biệt này nhằm đảm bảo giải quyết các xung đột về quyền tài phán và đảm bảo tôn trọng quyền tài phán của mỗi quốc gia.

- Trọng tài nước ngoài là Trọng tài được thành lập theo quy định của pháp luật trọng tài nước ngoài do các bên thỏa thuận lựa chọn để tiến hành giải quyết tranh chấp ở ngoài lãnh thổ Việt Nam hoặc trong lãnh thổ Việt Nam. (khoản 11 Điều 3 Luật trọng tài thương mại 2010).

- Phán quyết của trọng tài nước ngoài là phán quyết do Trọng tài nước ngoài tuyên ở ngoài lãnh thổ Việt Nam hoặc ở trong lãnh thổ Việt Nam để giải quyết tranh chấp do các bên thỏa thuận lựa chọn. (khoản 12 Điều 3 Luật trọng tài thương mại 2010).

Theo đó, tại Điều 454 BLTTDS 2015 quy định về việc chuyển hồ sơ cho Tòa án có thẩm quyền công nhận và cho thi hành tại Việt Nam phán quyết của Trọng tài nước ngoài như sau: Trong thời hạn 05 ngày làm việc, kể từ ngày nhận được đơn yêu cầu và giấy tờ, tài liệu quy định tại Điều 453 của BLTTDS 2015 thì Bộ Tư pháp phải chuyển cho Tòa án có thẩm quyền. Cụ thể, Tòa án có thẩm quyền công nhận và cho thi hành phán quyết của trọng tài nước ngoài tại Việt Nam được quy định như sau:

 Thứ nhất, Tòa án nhân dân cấp tỉnh có thẩm quyền giải quyết theo thủ tục sơ thẩm những vụ việc sau đây:

 + Tranh chấp về dân sự, hôn nhân và gia đình, kinh doanh, thương mại, lao động quy định tại các Điều 26, 28, 30 và 32 của BLTTDS 2015, trừ những tranh chấp thuộc thẩm quyền giải quyết của Tòa án nhân dân cấp huyện quy định tại khoản 1 và khoản 4 Điều 35 của BLTTDS 2015;

+ Yêu cầu về dân sự, hôn nhân và gia đình, kinh doanh, thương mại, lao động quy định tại các Điều 27, 29, 31 và 33 của BLTTDS 2015, trừ những yêu cầu thuộc thẩm quyền giải quyết của Tòa án nhân dân cấp huyện quy định tại khoản 2 và khoản 4 Điều 35 của BLTTDS 2015;

+ Tranh chấp, yêu cầu quy định tại khoản 3 Điều 35 của BLTTDS 2015.

Thứ hai, nếu xét về thẩm quyền của Tòa án theo lãnh thổ thì Tòa án nơi người phải thi hành phán quyết của Trọng tài nước ngoài cư trú, làm việc, nếu người phải thi hành là cá nhân hoặc nơi người phải thi hành có trụ sở, nếu người phải thi hành là cơ quan, tổ chức hoặc nơi có tài sản liên quan đến việc thi hành phán quyết của Trọng tài nước ngoài có thẩm quyền giải quyết yêu cầu công nhận và cho thi hành tại Việt Nam phán quyết của Trọng tài nước ngoài có thẩm quyền giải quyết theo quy định tại điểm e khoản 2 Điều 39 BLTTDS 2015.

Trường hợp Bộ Tư pháp đã chuyển hồ sơ cho Tòa án có thẩm quyền tại Việt Nam giải quyết nhưng sau đó lại nhận được thông báo của cơ quan có thẩm quyền của nước ngoài cho biết đang xem xét hoặc đã hủy bỏ, đình chỉ thi hành phán quyết của Trọng tài nước ngoài thì Bộ Tư pháp phải thông báo ngay bằng văn bản cho Tòa án Việt Nam biết.

Cơ quan có thẩm quyền là các cơ quan được nhà nước và pháp luật trao cho những quyền nhất định để thực hiện những nhiệm vụ được giao của mình, trong phạm vi thẩm quyền của mình.

Xem thêm: Tổng hợp các bài viết của Bộ luật Tố tụng Dân sự 2015

Luật Hoàng Anh