Đơn yêu cầu tuyên bố một người mất tích?

Cơ sở pháp lý

Căn cứ Điều 387 Bộ luật tố tụng dân sự năm 2015 (BLTTDS) tuân thủ pháp luật về đơn yêu cầu tuyên bố một người mất tích được quy định như sau:

“Điều 387. Đơn yêu cầu tuyên bố một người mất tích

1. Người có quyền, lợi ích liên quan có quyền yêu cầu Tòa án tuyên bố một người mất tích theo quy định của Bộ luật dân sự.

2. Kèm theo đơn yêu cầu, người yêu cầu phải gửi tài liệu, chứng cứ để chứng minh người bị yêu cầu tuyên bố mất tích đã biệt tích 02 năm liền trở lên mà không có tin tức xác thực về việc người đó còn sống hoặc đã chết và chứng minh cho việc người yêu cầu đã áp dụng đầy đủ các biện pháp thông báo tìm kiếm; trường hợp trước đó đã có quyết định của Tòa án thông báo tìm kiếm người vắng mặt tại nơi cư trú thì phải có bản sao quyết định đó.”

Quy định về đơn yêu cầu tuyên bố một người mất tích

Sự biệt tích quá lâu của một người khỏi nơi cư trú làm gián đoạn quan hệ xã hội mà họ tham gia, làm ảnh hưởng đến quyền, lợi ích hợp pháp của những người có liên quan đến họ theo các quan hệ dân sự, hôn nhân, gia đình, kinh doanh, thương mại,lao động. Vì vậy, khi một người mất tích thì pháp luật quy định về thủ tục giải quyết yêu cầu tuyên bố một người mất tích. Sự mất tích của một người là một sự kiện pháp lý và nó cần được pháp luật điều chỉnh.

Người được coi là mất tích theo quy định tại khoản 1 Điều 68 BLDS 2015, theo đó: “Khi một người biệt tích 02 năm liền trở lên, mặc dù đã áp dụng đầy đủ các biện pháp thông báo, tìm kiếm theo quy định của pháp luật về tố tụng dân sự nhưng vẫn không có tin tức xác thực về việc người đó còn sống hay đã chết thì theo yêu cầu của người có quyền, lợi ích liên quan, Tòa án có thể tuyên bố người đó mất tích.”

Thời hạn 02 năm được tính từ ngày biết được tin tức cuối cùng về người đó; nếu không xác định được ngày có tin tức cuối cùng thì thời hạn này được tính từ ngày đầu tiên của tháng tiếp theo tháng có tin tức cuối cùng; nếu không xác định được ngày, tháng có tin tức cuối cùng thì thời hạn này được tính từ ngày đầu tiên của năm tiếp theo năm có tin tức cuối cùng.

Trường hợp vợ hoặc chồng của người bị tuyên bố mất tích xin ly hôn thì Tòa án giải quyết cho ly hôn theo quy định của pháp luật về hôn nhân và gia đình.

Tại khoản 1 Điều 387 BLTTDS 2015 tiếp tục quy định những người có quyền, lợi ích hợp pháp liên quan có quyền yêu cầu Tòa án tuyên bố một người là mất tích theo quy định của BLDS. Theo đó, người yêu cầu cần đảm bảo các điều kiện sau:

-Thứ nhất, chủ thể yêu cầu có quyền yêu cầu khi người bị yêu cầu tuyên bố mất tích đáp ứng đầy đủ các điều kiện mà BLDS quy định.  Theo quy định tại khoản 1 Điều 68 BLDS 2015 thì người yêu cầu có quyền yêu cầu Tòa án tuyên bố một người mất tích khi người đó biệt tích 02 năm liền trở lên, mặc dù đã áp dụng đầy đủ các biện pháp thông báo, tìm kiếm theo quy định của pháp luật về tố tụng dân sự nhưng vẫn không có tin tức xác thực về việc người đó còn sống hay đã chết.

- Thứ hai, chủ thể yêu cầu phải là người có quyền và lợi ích liên quan đến người bị yêu cầu là tuyên bố mất tích. Đây là người có sự liên quan về quyền và lợi ích với người bị yêu cầu tuyên bố mất tích.Sự liên quan này có thể về tài sản hoặc nhân thân trong các quan hệ dân sự, hôn nhân gia đình, kinh doanh, thương mại và lao động.

Người có quyền lợi nghĩa vụ liên quan khi muốn yêu cầu Tòa án tuyên bố một người mất tích thì phải gửi đơn yêu cầu. Vì đây cũng là sự kiện pháp lý là yêu cầu của người có quyền lợi nghĩa vụ liên quan yêu cầu Tòa án tuyên bố một người mất tích thì đây được xác định là Việc dân sự. “Việc dân sự là việc cơ quan, tổ chức, cá nhân không có tranh chấp, nhưng có yêu cầu Tòa án công nhận hoặc không công nhận một sự kiện pháp lý là căn cứ làm phát sinh quyền, nghĩa vụ dân sự, hôn nhân và gia đình, kinh doanh, thương mại, lao động của mình hoặc của cơ quan, tổ chức, cá nhân khác; yêu cầu Tòa án công nhận cho mình quyền về dân sự, hôn nhân và gia đình, kinh doanh, thương mại, lao động.” Chính vì vậy nên đơn yêu cầu Tòa án tuyên bố một người mất tích phải bao gồm đầy đủ các nội dung quy định tại Điều 362 BLTTDS 2015 quy định cụ thể như sau:

“1. Người yêu cầu Tòa án giải quyết việc dân sự phải gửi đơn đến Tòa án có thẩm quyền quy định tại Mục 2 Chương III của Bộ luật này.

Trường hợp Chấp hành viên yêu cầu Tòa án giải quyết việc dân sự theo quy định của Luật thi hành án dân sự thì có quyền, nghĩa vụ của người yêu cầu giải quyết việc dân sự theo quy định của Bộ luật này.

2. Đơn yêu cầu phải có các nội dung chính sau đây:

a) Ngày, tháng, năm làm đơn;

b) Tên Tòa án có thẩm quyền giải quyết việc dân sự;

c) Tên, địa chỉ; số điện thoại, fax, địa chỉ thư điện tử (nếu có) của người yêu cầu;

d) Những vấn đề cụ thể yêu cầu Tòa án giải quyết và lý do, mục đích, căn cứ của việc yêu cầu Tòa án giải quyết việc dân sự đó;

đ) Tên, địa chỉ của những người có liên quan đến việc giải quyết việc dân sự đó (nếu có);

e) Các thông tin khác mà người yêu cầu xét thấy cần thiết cho việc giải quyết yêu cầu của mình;

g) Người yêu cầu là cá nhân phải ký tên hoặc điểm chỉ, nếu là cơ quan, tổ chức thì đại diện hợp pháp của cơ quan, tổ chức đó phải ký tên và đóng dấu vào phần cuối đơn; trường hợp tổ chức yêu cầu là doanh nghiệp thì việc sử dụng con dấu được thực hiện theo quy định của Luật doanh nghiệp.

3. Kèm theo đơn yêu cầu, người yêu cầu phải gửi tài liệu, chứng cứ để chứng minh cho yêu cầu của mình là có căn cứ và hợp pháp.”

Pháp luật quy định khi gửi đơn yêu cầu kèm theo người yêu cầu phải gửi tài liệu, chứng cứ để chứng minh người bị yêu cầu tuyên bố mất tích đã biệt tích 02 năm liền trở lên mà không có tin tức xác thực về việc người đó còn sống hoặc đã chết và chứng minh cho việc người yêu cầu đã áp dụng đầy đủ các biện pháp thông báo tìm kiếm; trường hợp trước đó đã có quyết định của Tòa án thông báo tìm kiếm người vắng mặt tại nơi cư trú thì phải có bản sao quyết định đó.

Trong trường hợp nếu người đó biệt tích hai năm liền trở lên nhưng người yêu cầu chưa áp dụng các biện pháp tìm kiếm thì cũng chưa đủ cơ sở để yêu cầu Tòa án tuyên bố người đó mất tích.

Điều luật cũng chỉ ra có hai trường hợp khi người yêu cầu Tòa án tuyên bố một người mất tích đó là:

- Thứ nhất, là trước đó chưa có thông báo tìm kiếm vắng mặt tại nơi cư trú của Tòa án đối với người bị yêu cầu;

- Thứ hai là đã có thông báo tìm kiếm vắng mặt tại nơi cư trú của Tòa án. Trường hợp thứ hai thì người yêu cầu phải gửi kèm bản sao quyết định đó.

Xem thêm: Tổng hợp các bài viết của Bộ luật Tố tụng Dân sự 2015

Luật Hoàng Anh