Những yêu cầu nào về hôn nhân và gia đình thuộc thẩm quyền giải quyết của Tòa án?

1. Cơ sở pháp lý

Căn cứ Điều 29 Bộ luật tố tụng dân sự năm 2015 (BLTTDS) tuân thủ pháp luật về những yêu cầu về hôn nhân và gia đình thuộc thẩm quyền giải quyết của Tòa án được quy định như sau:

“Điều 29. Những yêu cầu về hôn nhân và gia đình thuộc thẩm quyền giải quyết của Tòa án

1. Yêu cầu hủy việc kết hôn trái pháp luật.

2. Yêu cầu công nhận thuận tình ly hôn, thỏa thuận nuôi con, chia tài sản khi ly hôn.

3. Yêu cầu công nhận thỏa thuận của cha, mẹ về thay đổi người trực tiếp nuôi con sau khi ly hôn hoặc công nhận việc thay đổi người trực tiếp nuôi con sau khi ly hôn của cơ quan, tổ chức, cá nhân theo quy định của pháp luật về hôn nhân và gia đình.

4. Yêu cầu hạn chế quyền của cha, mẹ đối với con chưa thành niên hoặc quyền thăm nom con sau khi ly hôn.

5. Yêu cầu chấm dứt việc nuôi con nuôi.

6. Yêu cầu liên quan đến việc mang thai hộ theo quy định của pháp luật hôn nhân và gia đình.

7. Yêu cầu công nhận thỏa thuận chấm dứt hiệu lực của việc chia tài sản chung trong thời kỳ hôn nhân đã được thực hiện theo bản án, quyết định của Tòa án.

8. Yêu cầu tuyên bố vô hiệu thỏa thuận về chế độ tài sản của vợ chồng theo quy định của pháp luật hôn nhân và gia đình.

9. Yêu cầu công nhận và cho thi hành tại Việt Nam hoặc không công nhận bản án, quyết định về hôn nhân và gia đình của Tòa án nước ngoài hoặc cơ quan khác có thẩm quyền của nước ngoài hoặc không công nhận bản án, quyết định về hôn nhân và gia đình của Tòa án nước ngoài hoặc cơ quan khác có thẩm quyền của nước ngoài không có yêu cầu thi hành tại Việt Nam.

10. Yêu cầu xác định cha, mẹ cho con hoặc con cho cha, mẹ theo quy định của pháp luật về hôn nhân và gia đình.

11. Các yêu cầu khác về hôn nhân và gia đình, trừ trường hợp thuộc thẩm quyền giải quyết của cơ quan, tổ chức khác theo quy định của pháp luật.”

2. Quy định của BLTTDS 2015 về những yêu cầu về hôn nhân và gia đình thuộc thẩm quyền giải quyết của Tòa án.

Bên cạnh những tranh chấp về hôn nhân, gia đình thuộc thẩm quyền giải quyết của Tòa án, BLTTDS cũng quy định rõ các việc về hôn nhân, gia đình thuộc thẩm quyền giải quyết của Tòa án như: yêu cầu hủy việc kết hôn trái pháp luật; yêu cầu công nhận thuận tình ly hôn, nuôi con, chia tài sản khi ly hôn…. Cụ thể bao gồm:

- Yêu cầu hủy việc kết hôn trái pháp luật. Theo quy định tại Điều 8 Luật hôn nhân gia đình 2014 thì việc đăng ký kết hôn chỉ được tiến hành khi các bên đăng ký đầy đủ các Điều kiện quy định của Luật. Việc tổ chức đăng ký kết hôn cơ quan nhà nước có thẩm quyền thực hiện theo quy định của Luật này và pháp luật về hộ tịch. Tuy nhiên, khi đã kết hôn và về chung sống với nhau một trong hai bên đã phát hiện ra chồng hoặc vợ mình đã vi phạm các điều kiện quy định tại Điều 8 Luật hôn nhân gia đình năm 2014 thì có quyền gửi đơn ra Tòa để nghị hủy đăng ký kết hôn trái pháp luật.

- Yêu cầu công nhận thuận tình ly hôn, thỏa thuận nuôi con, chia tài sản khi ly hôn.

Ví dụ: A và B ly hôn, B được quyền nuôi con, sau 2 năm B bị mất việc làm và rơi vào hoàn cảnh khó khăn ảnh hưởng đến khả năng nuôi dưỡng chăm sóc con. Để đảm bảo cho việc chăm sóc sóc con được tốt. B và A thỏa thuận lại là sẽ để A nuôi con và họ gửi đơn đến Tòa án yêu cầu công nhận sự thỏa thuận về thay đổi người trực tiếp nuôi con sau khi ly hôn.

- Yêu cầu công nhận thỏa thuận của cha, mẹ về thay đổi người trực tiếp nuôi con sau khi ly hôn hoặc công nhận việc thay đổi người trực tiếp nuôi con sau khi ly hôn của cơ quan, tổ chức, cá nhân theo quy định của pháp luật về hôn nhân và gia đình.

-Yêu cầu hạn chế quyền của cha, mẹ đối với con chưa thành niên hoặc quyền thăm nom con sau khi ly hôn phù hợp với quy định của Hôn nhân và gia đình, về nguyên tắc theo quy định của Luật hôn nhân và gia đình thì sau khi ly hôn, người không trực tiếp nuôi con có quyền thăm nom con; không ai được cản trở người đó thực hiện quyền này. Trong trường hợp người không trực tiếp nuôi con nhưng lại lạm dụng việc thăm con để cản trở hoặc ảnh hưởng xấu đến việc chăm con, nuôi dưỡng, giáo dục thì người trực tiếp nuôi con có quyền yêu cầu Tòa án hạn chế quyền thăm nom con của người đó.

- Yêu cầu chấm dứt việc nuôi con nuôi. Việc nuôi con là nhằm xác lập quan hệ cha mẹ và con giữa người nhận nuôi con nuôi và người được nhận làm con nuôi. Với mục đích như vậy, quan hệ này thường rất chặt chẽ và bền vững. Không thể dễ dàng phá vỡ được. Tuy nhiên, vì không gắn bó trên cơ sở huyết thống, nên quan hệ giữa cha mẹ và con nuôi chỉ tồn tại về mặt pháp lý. Vì vậy, trong những trường hợp nhất định, việc nuôi con nuôi có thể chấm dứt, xuất phát từ thực tiễn nuôi con nuôi, pháp luật nước ta đã quy định về việc chấm dứt nuôi con nuôi, việc chấm dứt việc nuôi con nuôi theo quy định của pháp luật TTDS thuộc thẩm quyền của Tòa án.

- Yêu cầu liên quan đến việc mang thai hộ theo quy định của pháp luật hôn nhân và gia đình.

- Yêu cầu công nhận thỏa thuận chấm dứt hiệu lực của việc chia tài sản chung trong thời kỳ hôn nhân đã được thực hiện theo bản án, quyết định của Tòa án.

- Yêu cầu tuyên bố vô hiệu thỏa thuận về chế độ tài sản của vợ chồng theo quy định của pháp luật hôn nhân và gia đình.

- Yêu cầu công nhận và cho thi hành tại Việt Nam hoặc không công nhận bản án, quyết định về hôn nhân và gia đình của Tòa án nước ngoài hoặc cơ quan khác có thẩm quyền của nước ngoài hoặc không công nhận bản án, quyết định về hôn nhân và gia đình của Tòa án nước ngoài hoặc cơ quan khác có thẩm quyền của nước ngoài không có yêu cầu thi hành tại Việt Nam.

- Yêu cầu xác định cha, mẹ cho con hoặc con cho cha, mẹ theo quy định của pháp luật về hôn nhân và gia đình.

- Các yêu cầu khác về hôn nhân và gia đình, trừ trường hợp thuộc thẩm quyền giải quyết của cơ quan, tổ chức khác theo quy định của pháp luật.

Xem thêm: Tổng hợp các bài viết của Bộ luật Tố tụng Dân sự 2015

Luật Hoàng Anh