Quy trình thủ tục cấp, tống đạt, thông báo văn bản tố tụng trực tiếp cho cá nhân được quy định như thế nào?

Cơ sở pháp lý

Căn cứ Điều 177 Bộ luật tố tụng dân sự năm 2015 (BLTTDS) tuân thủ pháp luật về thủ tục cấp, tống đạt, thông báo trực tiếp cho cá nhân được quy định như sau:

“Điều 177. Thủ tục cấp, tống đạt, thông báo trực tiếp cho cá nhân

1. Văn bản tố tụng được cấp, tống đạt, thông báo đến địa chỉ mà các đương sự đã gửi cho Tòa án theo phương thức đương sự yêu cầu hoặc tới địa chỉ mà các đương sự đã thỏa thuận và đề nghị Tòa án liên hệ theo địa chỉ đó.

2. Người được cấp, tống đạt, thông báo là cá nhân thì văn bản tố tụng phải được giao trực tiếp cho họ. Đương sự phải ký nhận theo quy định tại khoản 1 Điều 175 của Bộ luật này.

3. Trường hợp người được cấp, tống đạt, thông báo đã chuyển đến nơi cư trú mới và đã thông báo cho Tòa án việc thay đổi nơi cư trú thì phải cấp, tống đạt, thông báo theo địa chỉ nơi cư trú mới của họ. Đương sự phải ký nhận hoặc điểm chỉ theo quy định tại khoản 1 Điều 175 của Bộ luật này. Nếu họ không thông báo cho Tòa án biết về việc thay đổi địa chỉ nơi cư trú và địa chỉ nơi cư trú mới thì Tòa án thực hiện theo quy định tại Điều 179 và Điều 180 của Bộ luật này.

4. Trường hợp người được cấp, tống đạt, thông báo từ chối nhận văn bản tố tụng thì người thực hiện việc cấp, tống đạt, thông báo phải lập biên bản trong đó nêu rõ lý do của việc từ chối, có xác nhận của đại diện tổ dân phố hoặc Công an xã, phường, thị trấn về việc người đó từ chối nhận văn bản tố tụng. Biên bản phải được lưu trong hồ sơ vụ án.

5. Trường hợp người được cấp, tống đạt, thông báo vắng mặt thì người thực hiện việc cấp, tống đạt, thông báo phải lập biên bản và giao cho người thân thích có đủ năng lực hành vi dân sự cùng nơi cư trú với họ hoặc tổ trưởng tổ dân phố, trưởng thôn, làng, ấp, bản, buôn, phum, sóc để thực hiện việc ký nhận hoặc điểm chỉ và yêu cầu người này cam kết giao lại tận tay ngay cho người được cấp, tống đạt, thông báo. Biên bản phải được lưu trong hồ sơ vụ án.

Trường hợp người được cấp, tống đạt, thông báo vắng mặt ở nơi cư trú mà không rõ thời điểm trở về hoặc không rõ địa chỉ nơi cư trú mới của họ thì người thực hiện việc cấp, tống đạt, thông báo phải lập biên bản về việc không thực hiện được việc cấp, tống đạt, thông báo, có xác nhận của đại diện tổ dân phố hoặc Công an xã, phường, thị trấn; đồng thời, thực hiện thủ tục niêm yết công khai văn bản cần tống đạt theo quy định tại Điều 179 của Bộ luật này. Biên bản phải được lưu trong hồ sơ vụ án.”

Quy trình thủ tục cấp, tống đạt, thông báo văn bản tố tụng trực tiếp cho cá nhân.

Thủ tục cấp tống đạt, thông báo văn bản tố tụng của Tòa án được hiểu đơn giản là việc Tòa án giao cho những người tham gia tố tụng để họ biết và thực hiện theo quy định của pháp luật.

- Văn bản tố tụng có thể hiểu là tài liệu, hồ sơ có liên quan đến vụ án, vụ việc, được cơ quan có thẩm quyền cung cấp, sử dụng trong quá trình tố tụng.

Điều 171 Bộ luật tố tụng Dân sự 2015 quy định về các văn bản tố tụng phải được cấp, tống đạt, thông báo gồm:

- Thông báo, giấy báo, giấy triệu tập, giấy mời trong tố tụng dân sự.

- Bản án, quyết định của Tòa án.

- Quyết định kháng nghị của Viện kiểm sát; các văn bản của cơ quan thi hành án dân sự.

- Các văn bản tố tụng khác mà pháp luật có quy định.

+ Cấp văn bản tố tụng là hoạt động tố tụng của cơ quan tiến hành tố tụng giao cho cá nhân, cơ quan tổ chức liên quan đến văn bản tố tụng để họ sử dụng.

+ Tống đạt, văn bản tố tụng là hoạt động tố tụng của cơ quan tiến hành tố tụng giao cho cá nhân cơ quan tổ chức liên quan văn bản tố tụng và buộc họ phải thực hiện.

+ Thông báo văn bản tố tụng là hoạt động tố tụng của cơ quan tiến hành tố tụng cho cá nhân, cơ quan tổ chức liên quan biết về vấn đề liên quan đến họ.

Theo đó, nếu người được cấp, tống đạt hoặc thông báo văn bản tố tụng là cá nhân thì người thực hiện phải có nghĩa vụ giao trực tiếp văn bản tố tụng tại nơi cư trú của họ. Nơi cư trú có thể là nơi thường trú hoặc tạm trú.

Tại thời điểm chuyển giao văn bản tố tụng người tiếp nhận vắng mặt (được hiểu vắng mặt trong một thời gian ngắn và biết chính xác thời gian trở về) thì người thực hiện có thể giao văn bản đó cho người thân thích như ông bà, cha mẹ, vợ chồng, anh, chị, em có đủ năng lực hành vi dân sự (tức là khả năng của cá nhân bằng hành vi của mình xác lập thực hiện quyền, nghĩa vụ dân sự cùng cư trú, yêu cầu người này ký nhận và cam kết sẽ chuyển giao lại cho người có nghĩa vụ tiếp nhận. Ngày chuyển giao văn bản tố tụng là ngày người thân thích của người tiếp nhận ký nhận và biên bản hoặc sổ giao nhận văn bản tố tụng.

Văn bản tố tụng sẽ được chuyển giao cho tổ trưởng tổ dân phố, trưởng thôn, làng ấp bản, khóm, buôn, phum, sóc. Uỷ ban nhân dân, công an xã, phường thị trấn nơi tiếp nhận cư trú nếu họ không có người thân thích có đủ năng lực hành vi dân sự cùng cư trú hoặc có những không chịu nhận hộ. Cá nhân, cơ quan, tổ chức nêu trên phải ký nhận và cam kết giao lại tận tay ngay cho người tiếp nhận.

Việc cấp, tống đạt, thông báo gián tiếp qua người thân thích cùng cư trú, tổ trưởng tổ dân phố, trưởng thôn, Uỷ ban nhân dân xã, phường nơi người tiếp nhận cư trú phải được lập thành biên bản. Trong biên bản phải thể hiện rõ việc người tiếp nhận vắng mặt; lý do; văn bản tố tụng đã được giao cho ai; quan hệ giữa họ với nhau, ngày giờ giao, cam kết giao lại tận tay ngay văn bản tố tụng cho người tiếp nhận của người nhận chuyển, chữ kỹ của người nhận chuyển, người thực hiện và người chứng kiến.

Người thực hiện cấp, tống đạt hoặc thông báo căn cứ địa chỉ được ghi nhận trên hồ sơ thông tin nhân thân của người tiếp nhận để thực hiện việc chuyển giao văn bản. Tuy nhiên, nếu có căn cứ (căn cứ của công an, Uỷ ban nhân dân xã phường) cho rằng, người đó đã chuyển đến nơi cư trú mới thì phải chuyển giao văn bản theo địa chỉ mới của họ.

Hai trường hợp người thực hiện phải lập biên bản về việc không chuyển giao văn bản tố tụng được là khi có căn cứ cho rằng người tiếp nhận vắng mặt mặt mà không rõ thời điểm trở về hoặc không rõ địa chỉ.

Trường hợp người được tiếp nhận vắng mặt mà không rõ thời điểm trở về được hiểu là đã xác định được địa chỉ của người tiếp nhận, nhưng người đó không có mặt tại địa chỉ này với lý do nào đó như đi tìm kiếm việc, đi làm ăn và điều quan trọng là thông tin về việc lúc nào người đó quay trở về địa chỉ này lại không có. Đây không phải là việc vắng mặt trong một vài ngày, mà thời gian vắng mặt tương đối dài, không thể xác định.

Trường hợp thứ hai, người tiếp nhận vắng mặt trong một thời gian dài vì lý do nào đó, không thông báo cơ quan hành chính địa phương và không thể xác định được địa chỉ mới của người tiếp nhận. Để khẳng định tính xác thực của thông tin và chịu trách nhiệm về thông tin của mình cung cấp, người cung cấp thông tin về hai trường hợp trên phải ký nhận vào biên bản.

Quá trình cấp, tống đạt hoặc thông báo văn bản tố tụng, người tiếp nhận từ chối thì người thực hiện phải lập biên bản, nêu rõ lý do của việc từ chối và phải được tổ trưởng tổ dân phố Uỷ ban nhân dân, công an xã, phường, thị trấn nơi cư trú của người đó xác nhận.

Xem thêm: Tổng hợp các bài viết của Bộ luật Tố tụng Dân sự 2015

Luật Hoàng Anh