Quyền yêu cầu độc lập của người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan là gì?

Cơ sở pháp lý

Căn cứ Điều 201 Bộ luật tố tụng dân sự năm 2015 (BLTTDS) tuân thủ pháp luật về quyền yêu cầu độc lập của người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan được quy định như sau:

“Điều 201. Quyền yêu cầu độc lập của người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan

1. Trường hợp người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan không tham gia tố tụng với bên nguyên đơn hoặc với bên bị đơn thì họ có quyền yêu cầu độc lập khi có các điều kiện sau đây:

a) Việc giải quyết vụ án có liên quan đến quyền lợi, nghĩa vụ của họ;

b) Yêu cầu độc lập của họ có liên quan đến vụ án đang được giải quyết;

c) Yêu cầu độc lập của họ được giải quyết trong cùng một vụ án làm cho việc giải quyết vụ án được chính xác và nhanh hơn.

2. Người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan có quyền đưa ra yêu cầu độc lập trước thời điểm mở phiên họp kiểm tra việc giao nộp, tiếp cận, công khai chứng cứ và hòa giải.”

Quy định của BLTTDS 2015 về quyền yêu cầu độc lập của người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan.

Người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan trong vụ án dân sự là người tuy không khởi kiện, không bị kiện, nhưng việc giải quyết vụ án dân sự có liên quan đến quyền lợi, nghĩa vụ của họ nên họ được tự mình đề nghị hoặc các đương sự khác đề nghị và được Tòa án chấp nhận đưa họ vào tham gia tố tụng với tư cách là người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan.Trường hợp việc giải quyết vụ án dân sự có liên quan đến quyền lợi, nghĩa vụ của một người nào đó mà không có ai đề nghị đưa họ vào tham gia tố tụng với tư cách là người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan thì Tòa án phải đưa họ vào tham gia tố tụng với tư cách là người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan.

Người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan có yêu cầu độc lập có quyền và lợi ích pháp lý độc lập với cả nguyên đơn và bị đơn, có thể đưa ra yêu cầu chống cả nguyên đơn và bị đơn. Về bản chất, yêu cầu độc lập của người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan cũng là một yêu cầu khởi kiện, có thể được khởi kiện thành một vụ án độc lập. Tuy nhiên, nếu giải quyết theo yêu cầu độc lập sẽ không bảo vệ kịp thời quyền lợi của người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan nên yêu cầu này phải được giải quyết trong cùng một vụ án. Đồng thời, khi yêu cầu độc lập được giải quyết trong cùng một vụ án thì việc giải quyết vụ án sẽ nhanh chóng hơn, chính xác, tránh mất việc phải xác định vụ án giải quyết trước sau,kéo dài thời gian giải quyết vụ án.

Về phạm vi yêu cầu, theo điểm b khoản 1 Điều 73, khoản 1 Điều 201, người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan có thể có yêu cầu độc lập hoặc tham gia tố tụng với bên nguyên đơn hoặc với bên bị đơn. Với quy định trên thì yêu cầu độc lập của người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan có thể đối với nguyên đơn hoặc đối với bị đơn. Đồng thời theo khoản 2 Điều 73 BLTTDS 2015: Người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan có yêu cầu độc lập và yêu cầu độc lập này có liên quan đến việc giải quyết vụ án thì có quyền, nghĩa vụ của nguyên đơn quy định tại Điều 71 của Bộ luật này. Trường hợp yêu cầu độc lập không được Tòa án chấp nhận để giải quyết trong cùng vụ án thì người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan có quyền khởi kiện vụ án khác.

Về điều kiện của yêu cầu độc lập, theo khoản 1 Điều 201 BLTTDS 2015, yêu cầu người có quyền lợi nghĩa vụ liên quan được chấp nhận khi đảm bảo đủ 3 điều kiện:

- Việc giải quyết vụ án có liên quan đến quyền lợi, nghĩa vụ của họ;

- Yêu cầu độc lập của họ có liên quan đến vụ án đang được giải quyết;

- Yêu cầu độc lập của họ được giải quyết trong cùng một vụ án làm cho việc giải quyết vụ án được chính xác và nhanh hơn.

Về thời điểm đưa ra yêu cầu độc lập, theo khoản 2 Điều 201 BLTTDS 2015, người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan có quyền đưa ra yêu cầu độc lập trước thời điểm mở phiên họp kiểm tra việc giao nộp, tiếp cận, công khai chứng cứ và hòa giải. Về thời điểm bắt đầu pháp luật không yêu cầu như đối với yêu cầu phản tố. Tuy nhiên, thời điểm bắt đầu có thể xác định khi người có quyền lợi nghĩa vụ liên quan được Tòa án thông tin chính thức vụ án đang được giải quyết. Việc thông tin này có thể thông qua thông báo thụ lý vụ án nếu như người có quyền lợi liên quan được xác định ngay trong đơn khởi kiện của người khởi kiện; hoặc thông qua văn bản yêu cầu tham gia tố tụng trong quá trình giải quyết vụ án mà có căn cứ xác định việc giải quyết vụ án liên quan đến họ.

Xem thêm: Tổng hợp các bài viết của Bộ luật Tố tụng Dân sự 2015

Luật Hoàng Anh