Quyết định áp dụng, thay đổi, hủy bỏ biện pháp khẩn cấp tạm thời trong thời hạn chuẩn bị xét xử phúc thẩm?

Cơ sở pháp lý

Căn cứ Điều 291 Bộ luật tố tụng dân sự năm 2015 (BLTTDS) tuân thủ pháp luật về quyết định áp dụng, thay đổi, hủy bỏ biện pháp khẩn cấp tạm thời được quy định như sau:

“Điều 291. Quyết định áp dụng, thay đổi, hủy bỏ biện pháp khẩn cấp tạm thời

Trong thời hạn chuẩn bị xét xử phúc thẩm, Tòa án cấp phúc thẩm có quyền quyết định áp dụng, thay đổi, hủy bỏ biện pháp khẩn cấp tạm thời quy định tại Chương VIII của Bộ luật này.”

Quy định về việc ra quyết định áp dụng, thay đổi, hủy bỏ biện pháp khẩn cấp tạm thời.

Việc áp dụng, thay đổi, hủy bỏ biện pháp khẩn cấp tạm thời không chỉ được thực hiện trước khi Tòa án thụ lý vụ án và trong quá trình giải quyết vụ án tại Tòa án cấp sơ thẩm mà còn được áp dụng ở Tòa án cấp phúc thẩm. BLTTDS 2015 quy định trong thời hạn chuẩn bị xét xử phúc thẩm, Tòa án cấp phúc thẩm có quyền ra một trong các quyết định: Tạm đình chỉ xét xử phúc thẩm vụ án, đình chỉ xét xử phúc thẩm vụ án, đưa vụ án ra xét xử phúc thẩm và quyết định áp dụng, thay đổi, hủy bỏ biện pháp khẩn cấp tạm thời được quy định tại Chương VIII của BLTTDS 2015.

Biện pháp khẩn cấp tạm thời là biện pháp được Tòa án áp dụng trong quá trình giải quyết vụ việc dân sự nhằm giải quyết nhu cầu cấp bách của đương sự, bảo vệ bằng chứng, bảo toàn tài sản tránh gây thiệt hại không thể khắc phục được hoặc bảo đảm việc thi hành án. Vì vậy, trong quá trình giải quyết vụ án, đương sự, người đại diện hợp pháp của đương sự hoặc cơ quan, tổ chức, cá nhân khởi kiện vụ án quy định tại Điều 187 của BLTTDS 2015 có quyền yêu cầu Tòa án đang giải quyết vụ án đó áp dụng một hoặc nhiều biện pháp khẩn cấp tạm thời.

Biện pháp này được áp dụng do có tình huống khẩn cấp nên cần phải tiến hành một cách nhanh chóng, kịp thời. Để đảm bảo hiệu quả của biện pháp khẩn cấp tạm thời được áp dụng thì quyết định của Tòa án về biện pháp này cần phải được thi hành ngay, nhanh chóng, kịp thời đúng lúc để bảo vệ lợi ích cho đương sự, bảo toàn tài sản, ngăn chặn những thiệt hại không thể khắc phục được bảo đảm hiệu quả của việc giải quyết vụ án và thi hành án. Theo đó:

- Quyết định áp dụng biện pháp khẩn cấp tạm thời là việc cơ quan có thẩm quyền tiến hành áp dụng các biện pháp tạm thời để tạm thời giải quyết yêu cầu cấp bách của đương sự, bảo vệ tính mạng, sức khỏe, tài sản, thu thập chứng cứ, bảo vệ chứng cứ, bảo toàn tình trạng hiện có tránh gây thiệt hại không thể khắc phục được, đảm bảo cho việc giải quyết vụ án hoặc việc thi hành án.

Các biện pháp khẩn cấp tạm thời bao gồm:

+ Giao người chưa thành niên, người mất năng lực hành vi dân sự, người có khó khăn trong nhận thức, làm chủ hành vi cho cá nhân hoặc tổ chức trông nom, nuôi dưỡng, chăm sóc, giáo dục.

+ Buộc thực hiện trước một phần nghĩa vụ cấp dưỡng.

+ Buộc thực hiện trước một phần nghĩa vụ bồi thường thiệt hại do tính mạng, sức khỏe bị xâm phạm.

+ Buộc người sử dụng lao động tạm ứng tiền lương, tiền bảo hiểm y tế, bảo hiểm xã hội, bảo hiểm thất nghiệp, chi phí cứu chữa tai nạn lao động hoặc bệnh nghề nghiệp, tiền bồi thường, trợ cấp tai nạn lao động hoặc bệnh nghề nghiệp cho người lao động.

+ Tạm đình chỉ thi hành quyết định đơn phương chấm dứt hợp đồng lao động, quyết định sa thải người lao động.

+ Kê biên tài sản đang tranh chấp.

+ Cấm chuyển dịch quyền về tài sản đối với tài sản đang tranh chấp.

+ Cấm thay đổi hiện trạng tài sản đang tranh chấp.

+ Cho thu hoạch, cho bán hoa màu hoặc sản phẩm, hàng hóa khác.

+ Phong tỏa tài khoản tại ngân hàng, tổ chức tín dụng khác, kho bạc nhà nước; phong tỏa tài sản ở nơi gửi giữ.

+ Phong tỏa tài sản của người có nghĩa vụ.

+ Cấm hoặc buộc thực hiện hành vi nhất định.

+ Cấm xuất cảnh đối với người có nghĩa vụ.

+ Cấm tiếp xúc với nạn nhân bạo lực gia đình.

+ Tạm dừng việc đóng thầu và các hoạt động có liên quan đến việc đấu thầu.

+ Bắt giữ tàu bay, tàu biển để bảo đảm giải quyết vụ án.

+ Các biện pháp khẩn cấp tạm thời khác mà luật có quy định.

Như vậy, Tòa án có quyền áp dụng các biện pháp khẩn cấp tạm thời trên để tiến hành giải quyết vụ án dân sự.

- Quyết định thay đổi biện pháp khẩn cấp tạm thời được hiểu là việc thay thế áp dụng từ biện pháp khẩn cấp tạm thời này sang biện pháp khẩn cấp tạm thời khác. Khi xét thấy biện pháp khẩn cấp tạm thời đang được áp dụng không còn phù hợp mà cần thiết phải thay đổi hoặc áp dụng bổ sung biện pháp khẩn cấp tạm thời khác thì thủ tục thay đổi, áp dụng bổ sung biện pháp khẩn cấp tạm thời khác được thực hiện theo quy định tại Điều 133 của BLTTDS 2015.

- Quyết định hủy bỏ biện pháp khẩn cấp tạm thời là việc xóa bỏ, không tiến hành áp dụng các biện pháp khẩn cấp nữa và Tòa án ra ngay quyết định hủy bỏ biện pháp khẩn cấp tạm thời đã được áp dụng khi thuộc một trong các trường hợp sau đây:

+ Người yêu cầu áp dụng biện pháp khẩn cấp tạm thời đề nghị hủy bỏ;

+ Người phải thi hành quyết định áp dụng biện pháp khẩn cấp tạm thời nộp tài sản hoặc có người khác thực hiện biện pháp bảo đảm thi hành nghĩa vụ đối với bên có yêu cầu;

+ Nghĩa vụ dân sự của bên có nghĩa vụ chấm dứt theo quy định của Bộ luật dân sự;

+ Việc giải quyết vụ án được đình chỉ theo quy định của Bộ luật này;

+ Quyết định áp dụng biện pháp khẩn cấp tạm thời không đúng theo quy định của Bộ luật này;

+ Căn cứ của việc áp dụng biện pháp khẩn cấp tạm thời không còn;

+ Vụ việc đã được giải quyết bằng bản án, quyết định của Tòa án đã có hiệu lực pháp luật;

Và thẩm quyền quyết định áp dụng, thay đổi, hủy bỏ biện pháp khẩn cấp tạm thời được pháp luật quy định như sau: Trước khi mở phiên tòa, việc áp dụng, thay đổi, hủy bỏ biện pháp khẩn cấp tạm thời do một Thẩm phán xem xét, quyết định. Tại phiên tòa, việc áp dụng, thay đổi, hủy bỏ biện pháp khẩn cấp tạm thời do Hội đồng xét xử xem xét, quyết định.

Xem thêm: Tổng hợp các bài viết của Bộ luật Tố tụng Dân sự 2015

Luật Hoàng Anh