Thẩm quyền của Tòa án đối với quyết định cá biệt của cơ quan, tổ chức?

1. Cơ sở pháp lý

Căn cứ Điều 34 Bộ luật tố tụng dân sự năm 2015 (BLTTDS) tuân thủ pháp luật về thẩm quyền của Tòa án đối với quyết định cá biệt của cơ quan, tổ chức được quy định như sau:

“Điều 34. Thẩm quyền của Tòa án đối với quyết định cá biệt của cơ quan, tổ chức

1. Khi giải quyết vụ việc dân sự, Tòa án có quyền hủy quyết định cá biệt trái pháp luật của cơ quan, tổ chức, người có thẩm quyền xâm phạm quyền, lợi ích hợp pháp của đương sự trong vụ việc dân sự mà Tòa án có nhiệm vụ giải quyết.

2. Quyết định cá biệt quy định tại khoản 1 Điều này là quyết định đã được ban hành về một vấn đề cụ thể và được áp dụng một lần đối với một hoặc một số đối tượng cụ thể. Trường hợp vụ việc dân sự có liên quan đến quyết định này thì phải được Tòa án xem xét trong cùng một vụ việc dân sự đó.

3. Khi xem xét hủy quyết định quy định tại khoản 1 Điều này, Tòa án phải đưa cơ quan, tổ chức hoặc người có thẩm quyền đã ban hành quyết định tham gia tố tụng với tư cách người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan.

Cơ quan, tổ chức, người có thẩm quyền đã ban hành quyết định phải tham gia tố tụng và trình bày ý kiến của mình về quyết định cá biệt bị Tòa án xem xét hủy.

4. Thẩm quyền của cấp Tòa án giải quyết vụ việc dân sự trong trường hợp có xem xét việc hủy quyết định cá biệt quy định tại khoản 1 Điều này được xác định theo quy định tương ứng của Luật tố tụng hành chính về thẩm quyền của Tòa án nhân dân cấp huyện, Tòa án nhân dân cấp tỉnh.”

2. Quy định của BLTTDS 2015 về thẩm quyền của Tòa án đối với quyết định cá biệt của cơ quan, tổ chức.

Quyết định cá biệt là văn bản do các cơ quan nhà nước có thẩm quyền ban hành trên cơ sở áp dụng pháp luật để giải quyết các công việc cụ thể có liên quan đến cá nhân hoặc một nhóm cá nhân. Các nhóm quyết định cá biệt: quyết định nhân sự, quyết định khen thưởng, kỷ luật, quyết định thành lập ban, hội đồng, quyết định ban hành một văn bản. Trong quá trình ra các quyết định cá biệt của tổ chức, cơ quan hoặc người có thẩm quyền của cơ quan, tổ chức đó, có chứng cứ cho thấy các quyết định này rõ ràng trái pháp luật, xâm phạm quyền, lợi ích hợp pháp của đương sự trong vụ việc dân sự thì Tòa án có quyền hủy quyết định cá biệt đó nhằm đảm bảo quyền quyền và lợi ích hợp pháp của đương sự. Trong trường hợp này, cơ quan, tổ chức, người có thẩm quyền của cơ quan, tổ chức đó có quyền và nghĩa vụ tham gia tố tụng trường hợp vụ việc dân sự liên quan đến quyền quyết định cá biệt bị yêu cầu hủy thì thẩm quyền giải quyết được xác định theo quy định của Luật tố tụng hành chính.

 Theo Khoản 4 Điều 34 BLTTDS đã quy định: Thẩm quyền của cấp Tòa án giải quyết vụ việc dân sự trong trường hợp có xem xét việc hủy quyết định cá biệt quy định tại khoản 1 Điều này được xác định theo quy định tương ứng của Luật tố tụng hành chính về thẩm quyền của Tòa án nhân dân cấp huyện, Tòa án nhân dân cấp tỉnh. Tức là, khi thụ lý, giải quyết vụ việc dân sự có phát sinh tình tiết đương sự yêu cầu Tòa án hủy quyết định cá biệt trái pháp luật của cơ quan, tổ chức, người có thẩm quyền thì cần đối chiếu với quy định tại Điều 31, 32, 33 Luật tố tụng hành chính năm 2015 (Luật TTHC) để xác định thẩm quyền giải quyết hủy quyết định cá biệt trái pháp luật đó. Nếu quyết định cá biệt đương sự yêu cầu hủy không thuộc thẩm quyền giải quyết của Tòa án cấp mình thì Tòa án đang thụ lý giải quyết kịp thời chuyển hồ sơ cho Tòa án có thẩm quyền giải quyết theo quy định của BLTTDS, Luật TTHC, trừ trường hợp pháp luật có quy định khác.

Như vậy, quy định về thẩm quyền của Tòa án hủy quyết định của cơ quan, tổ chức trong quá trình giải quyết vụ án dân sự được thiết lập nhằm bảo đảm tính hiệu quả của tố tụng dân sự trong giải quyết tranh chấp nhằm tạo điều kiện thuận lợi cho các đương sự trong việc bảo vệ quyền của mình, tránh cho họ không phải theo đuổi cả hai vụ án là vụ án dân sự và vụ án hành chính. Điều luật dường như đã mở rộng hơn thẩm quyền của Tòa án khi quy định trong quá trình giải quyết việc dân sự, Tòa án có quyền hủy quyết định cá biệt trái pháp luật của cơ quan, tổ chức, người có thẩm quyền xâm phạm, quyền và lợi ích hợp pháp của đương sự trong vụ việc dân sự mà Tòa án có nhiệm vụ giải quyết mà không đòi hỏi về điều kiện “rõ ràng trái pháp luật” của quyết định này.

Xem thêm: Tổng hợp các bài viết của Bộ luật Tố tụng Dân sự 2015

Luật Hoàng Anh