Quá trình tố tụng, xử lý vi phạm hành chính, phục hồi và tái hòa nhập cộng đồng cần đảm bảo những yêu cầu gì?

Trẻ em là người dưới 16 tuổi. Trẻ em đóng vai trò quan trọng, là nền móng cho sự phát triển của đất nước và cần được quan tâm, chăm sóc, giáo dục của toàn thể xã hội. Theo đó pháp luật quy định cụ thể về các yêu cầu bảo vệ trẻ em trong quá trình tố tụng, xử lý vi phạm hành chính, phục hồi và tái hòa nhập cộng đồng.

Khái quát chung.

Tố tụng là tiến hành các hoạt động khởi tố, điều tra, truy tố, xét xử, thi hành án  bao gồm các quy phạm pháp luật điều chỉnh các quan hệ xã hội liên quan đến trình tự, thủ tục tranh tụng như : các quy phạm pháp luật tố tụng hình sự, tố tụng dân sự,....

Xử lý vi phạm hành chính là hoạt động của cơ quan nhà nước có thẩm quyền áp dụng những biện pháp cưỡng chế do pháp luật quy định đối với cá nhân, tổ chức có hành vi vi phạm pháp luật nhưng chưa đến mức bị truy cứu trách nhiệm hình sự.

Tái hòa nhập cộng đồng là quá trình quay trở lại xã hội, đây là quá trình vừa mang tính pháp lý vừa mang tính xã hội sâu sắc. Theo đó, cá nhân giao tiếp với cộng đồng xã hội để nhận thức lại, tiếp thu và chuyển hóa các giá trị, chuẩn mực pháp lý, văn hóa ứng xử và đạo đức xã hội, từ đó phục hồi và phát triển.

Quá trình tố tụng, xử lý vi phạm hành chính, phục hồi và tái hòa nhập phải đảm bảo các yêu cầu theo quy định của pháp luật để việc bảo vệ trẻ em được an toàn và hiệu quả.

Các yêu cầu bảo vệ trẻ em trong quá trình tố tụng, xử lý vi phạm hành chính, phục hồi và tái hòa nhập cộng đồng.

Theo Điều 70 Luật trẻ em 2016 quy định các yêu cầu bảo vệ trẻ em trong quá trình tố tụng, xử lý vi phạm hành chính, phục hồi và tái hòa nhập cộng đồng như sau:

Thứ nhất: Bảo đảm trẻ em được đối xử công bằng, bình đẳng, tôn trọng, phù hợp với độ tuổi và mức độ trưởng thành của trẻ em.

Đây là những yêu cầu cơ bản nhất trong việc bảo vệ trẻ em trong quá trình tố tụng, xử lý vi phạm hành chính, phục hồi và tái hòa nhập cộng động góp phần cho quá trình tố tụng, xử lý vi phạm hành chính thực hiện công bằng, chính xác đúng theo quy định của pháp luật.

Thứ hai: Ưu tiên giải quyết nhanh chóng các vụ việc liên quan đến trẻ em để giảm thiểu tổn hại đến thể chất và tinh thần của trẻ em.

Trẻ em là đối tượng nhạy cảm, đang trong quá trình hoàn thiện phát triển nhận thức nên các vụ việc liên quan đến trẻ em được ưu tiên giải quyết, nhanh chóng và chính xác đảm bảo những lợi ích tốt nhất cho trẻ em, giảm thiểu sự lo lắng, hoang mang về tinh thần và tổn hại sức khỏe trẻ em.

Thứ ba: Bảo đảm sự hỗ trợ của cha mẹ, người giám hộ, người đại diện hợp pháp khác đối với trẻ em trong suốt quá trình tố tụng, xử lý vi phạm hành chính để bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của trẻ em.

Trẻ em được nhận sự hỗ trợ từ cha mẹ, người giám hộ, người đại diện hợp pháp để bảo vệ tối đa quyền và lợi ích hợp pháp của trẻ em. Người giám hộ là cá nhân, pháp nhân thực hiện việc chăm sóc, bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp của người chưa thành niên, người mất năng lực hành vi dân sự, người có khó khăn trong nhận thức và hành vi theo luật định. Người đại diện hợp pháp là người nhân danh và vì lợi ích của trẻ em để xác lập thực hiện các giao dịch trong phạm vi thẩm quyền đại diện.

Thứ tư: Người tiến hành tố tụng, người có thẩm quyền xử lý vi phạm hành chính, luật sư, trợ giúp viên pháp lý phải có hiểu biết cần thiết về tâm lý học, khoa học giáo dục đối với trẻ em; sử dụng ngôn ngữ thân thiện, dễ hiểu với trẻ em.

Người tiến hành tố tụng là những người thực hiện nhiệm vụ, quyền hạn trong giải quyết các vụ việc hình sự, dân sự hoặc kiểm sát tuân theo pháp luật trong tố tụng hình sự, tố tụng dân sự.

Thứ năm: Bảo đảm quyền được bào chữa, trợ giúp pháp lý cho trẻ em.

Quyền được bào chữa là tổng thể các quyền mà pháp luật quy định cho phép người bị tạm giữ, bị can, bị cáo được sử dụng khi trình bày quan điểm của mình đối với việc buộc tội, đưa ra những chứng cứ cần thiết, đề nghị các cơ quan tiến hành tố tụng xem xét các tình tiết giảm nhẹ theo quy định của pháp luật. Ngoài ra, pháp luật còn đảm bảo trẻ em được cung cấp các dịch vụ pháp lý miễn phí cho một số đối tượng không có khả năng tài chính để tiếp cận các dịch vụ pháp lý có thu phí, giúp trẻ em bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của mình.

Thứ sáu: Chủ động phòng ngừa, ngăn chặn hành vi vi phạm pháp luật và tái phạm của trẻ em thông qua việc kịp thời hỗ trợ, can thiệp để giải quyết các nguyên nhân, điều kiện vi phạm pháp luật, giúp trẻ em phục hồi, tái hòa nhập cộng đồng.

Vi phạm pháp luật là hành vi trái pháp luật do chủ thể có năng lực hành vi thực hiện, có lỗi và xâm hại đến quan hệ xã hội mà pháp luật bảo vê. Chính vì vậy yêu cầu bảo vệ trẻ em này đảm bảo trẻ em không tái phạm vi phạm, quay lại hòa nhập cộng đồng để học tập và phát triển.

Thứ bảy: Bảo đảm kịp thời cung cấp các biện pháp phòng ngừa, hỗ trợ, can thiệp an toàn, liên tục, đầy đủ, linh hoạt, phù hợp với nhu cầu, hoàn cảnh, độ tuổi, đặc điểm tâm lý, sinh lý của từng trẻ em trên cơ sở xem xét và tôn trọng ý kiến, nguyện vọng, tình cảm và thái độ của trẻ em.

Thứ tám: Bảo đảm sự liên kết chặt chẽ, kịp thời giữa các cơ quan, tổ chức, cơ sở cung cấp dịch vụ bảo vệ trẻ em, gia đình, cơ sở giáo dục với các cơ quan tiến hành tố tụng, xử lý vi phạm hành chính.

Thứ chín: Ưu tiên áp dụng các biện pháp phòng ngừa, hỗ trợ, can thiệp hoặc biện pháp giáo dục tại xã, phường, thị trấn, biện pháp thay thế xử lý vi phạm hành chính đối với trẻ em vi phạm pháp luật; biện pháp cưỡng chế và hạn chế tự do chỉ được áp dụng sau khi các biện pháp ngăn chặn, giáo dục khác không phù hợp.

Cuối cùng: Bảo đảm bí mật đời sống riêng tư của trẻ em; áp dụng các biện pháp cần thiết nhằm hạn chế trẻ em phải xuất hiện trước công chúng trong quá trình tố tụng.

Thông tin bí mật đời sống riêng tư, bí mật cá nhân của trẻ em là các thông tin về: tên, tuổi; đặc điểm nhận dạng cá nhân; thông tin về tình trạng sức khỏe và đời tư được ghi trong bệnh án; hình ảnh cá nhân; thông tin về các thành viên trong gia đình, người chăm sóc trẻ em; tài sản cá nhân; số điện thoại; địa chỉ thư tín cá nhân; địa chỉ, thông tin về nơi ở, quê quán; địa chỉ, thông tin về trường, lớp, kết quả học tập và các mối quan hệ bạn bè của trẻ em; thông tin về dịch vụ cung cấp cho cá nhân trẻ em.

Xem thêm: Tổng hợp các bài viết về Luật trẻ em.

Luật Hoàng Anh