Quy định về đình chỉ, phục hồi hiệu lực Bằng bảo hộ đối với giống cây trồng như thế nào?

Giống cây trồng là đối tượng được bảo hộ theo quy định của Luật sở hữu trí tuệ Việt Nam. Để được cấp bằng bảo hộ giống cây trồng cần phải đáp ứng các điều kiện theo quy định. Trong quá trình Bằng bảo hộ giống cây trồng có hiệu lực, trong một số trường hợp nhất định, cơ quan có thẩm quyền có thể ra quyết định đình chỉ hiệu lực của Bằng bảo hộ giống cây trồng. theo đó, bài viết sau đây của Luật Hoàng Anh sẽ trình bày cụ thể về đình chỉ, phục hồi hiệu lực của Bằng bảo hộ giống cây trồng.

Căn cứ pháp lý

- Luật Sở hữu trí tuệ số 50/2005/QH11 ngày 29 tháng 11 năm 2005 của Quốc hội (Luật Sở hữu trí tuệ 2005);

- Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Sở hữu trí tuệ ngày 19 tháng 6 năm 2009 (Luật Sở hữu trí tuệ 2009);

- Nghị định số 88/2010/NĐ-CP ngày 16 tháng 8 năm 2010 quy định chi tiết và hướng dẫn thi hành một số điều của Luật Sở hữu trí tuệ và Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Sở hữu trí tuệ về quyền đối với giống cây trồng;

- Thông tư số 16/2013/TT-BNNPTNT ngày 28 tháng 02 năm 2013 hướng dẫn về bảo hộ quyền đối với giống cây trồng.

- Thông tư số 03/2021/TT-BNNPTNT ngày 22 tháng 6 năm 2021 sửa đổi, bổ sung một số điều của Thông tư 16/2013/YY-BNNPTNT về hưỡng dẫn bảo hộ quyền đối với giống cây trồng.

Giống cây trồng là gì?

Căn cứ khoản 5 Điều 2 Luật Trồng trọt 2018 định nghĩa về giống cây trồng như sau: “Giống cây trồng là một quần thể cây trồng có thể phân biệt được với quần thể cây trồng khác thông qua sự biểu hiện của ít nhất là một đặc tính và di truyền được cho đời sau; đồng nhất về hình thái, ổn định qua các chu kỳ nhân giống; có giá trị canh tác, giá trị sử dụng; bao gồm giống cây nông nghiệp, giống cây dược liệu, giống cây cảnh và giống nấm ăn.”

Theo đó, có thể hiểu giống cây trồng là một nhóm thực vật cùng loài, do con người chọn tạo ra, các các đặc điểm di truyền đồng nhất và ổn định. Vậy quyền đối với giống cây trồng là gì?

Khoản 5 Điều 4 Luật Sở hữu trí tuệ 2005 quy định về quyền đối với giống cây trồng như sau:  "Quyền đối với giống cây trồng là quyền của tổ chức, cá nhân đối với giống cây trồng mới do mình chọn tạo hoặc phát hiện và phát triển hoặc được hưởng quyền sở hữu."

Quyền đối với giống cây trồng cũng căn bản là quyền tài sản mang tính vô hình của tổ chức, cá nhân hay chủ thể được bảo hộ quyền. Quyền đối với giống cây trồng gắn với giống cây trồng mới do chủ thể chọn tạo hoặc phát hiện và phát triển hoặc được hưởng quyền sở hữu.

Bằng bảo hộ giống cây trồng là gì?

Khoản 24 Điều 4 Luật Sở hữu trí tuệ năm 2005, sửa đổi bổ sung bởi Điều 2 Luật sở hữu trí tuệ 2009 quy định: "Văn bằng bảo hộ là văn bản do cơ quan nhà nước có thẩm quyền cấp cho tổ chức, cá nhân nhằm xác lập quyền sở hữu công nghiệp đối với sáng chế, kiểu dáng công nghiệp, thiết kế bố trí, nhãn hiệu, chỉ dẫn địa lý; quyền đối với giống cây trồng."

Quyền đối với giống cây trồng được xác lập trên cơ sở quyết định cấp Bằng bảo hộ giống cây trồng của cơ quan nhà nước có thẩm quyền theo thủ tục đăng ký quy định tại Luật sở hữu trí tuệ và các văn bản hướng dẫn thi hành.

Bằng bảo hộ giống cây trồng ghi nhận tên giống và loài cây trồng, tên chủ sở hữu quyền đối với giống cây trồng (sau đây gọi là chủ bằng bảo hộ), tên tác giả giống cây trồng và thời hạn bảo hộ quyền đối với giống cây trồng. 

Hiệu lực của Bằng bảo hộ giống cây trồng

Theo khoản 2 Điều 169 Luật Sở hữu trí tuệ 2005, được sửa đổi, bổ sung tại điểm k khoản 82 Điều 1 của Luật sở hữu trí tuệ 2022 thì Bằng bảo hộ Giống cây trồng có hiệu lực kể tkể từ ngày cấp đến hết hai mươi lăm năm đối với giống cây thân gỗ và cây leo thân gỗ; đến hết hai mươi năm đối với các giống cây trồng khác. 

Bên cạnh đó, bằng bảo hộ giống cây trồng có hiệu lực trên toàn lãnh thổ Việt Nam và trong một số trường hợp cụ thể theo quy định của pháp luật có thể bị đình chỉ hoặc hủy bỏ hiệu lực theo.

Đình chỉ hiệu lực Bằng bảo hộ giống cây trồng

Các trường hợp đình chỉ hiệu lực Bằng bảo hộ giống cây trồng

Khoản 1 Điều 170 Luật Sở hữu trí tuệ 2005 quy định Bằng bảo hộ giống cây trồng có thể bị đình chỉ trong các trường hợp sau đây:

- Giống cây trồng được bảo hộ không còn đáp ứng điều kiện về tính đồng nhất và tính ổn định như tại thời điểm cấp Bằng;

- Chủ bằng bảo hộ không nộp lệ phí duy trì hiệu lực theo quy định;

- Chủ bằng bảo hộ không cung cấp tài liệu, vật liệu nhân giống cần thiết để duy trì và lưu giữ giống cây trồng theo quy định;

- Chủ bằng bảo hộ không thay đổi tên giống cây trồng theo yêu cầu của cơ quan quản lý nhà nước về quyền đối với giống cây trồng.

Quy định về đình chỉ hiệu lực Bằng bảo hộ giống cây trồng

* Đối với trường hợp giống cây trồng không còn đáp ứng điều kiện về tính đồng nhất và tính ổn định

 Trong các trường hợp: (i)  Giống cây trồng được bảo hộ không còn đáp ứng điều kiện về tính đồng nhất và tính ổn định như tại thời điểm cấp Bằng; (ii) Chủ bằng bảo hộ không cung cấp tài liệu, vật liệu nhân giống cần thiết để duy trì và lưu giữ giống cây trồng theo quy định; (iii) Chủ bằng bảo hộ không thay đổi tên giống cây trồng theo yêu cầu của cơ quan quản lý nhà nước về quyền đối với giống cây trồng thì cơ quan quản lý nhà nước về quyền đối với giống cây trồng ra quyết định đình chỉ hiệu lực Bằng bảo hộ giống cây trồng.

Bên cạnh đó, căn cứ theo quy định tại Điều 21 nghị định 88/2010/NĐ-CP quy định về việc đình chỉ bằng bảo hộ giống cây trồng trong trường hợp giống cây trồng được bảo hộ không còn đáp ứng điều kiện về tính đồng nhất và tính ổn định như tại thời điểm cấp Bằng được tiến hành như sau:

- Trong vòng ba mươi (30) ngày, kể từ ngày nhận được yêu cầu đình chỉ hiệu lực bằng bảo hộ giống cây trồng của bất kỳ bên thứ ba nào, cơ quan bảo hộ giống cây trồng phải hoàn thành việc xác minh thông tin nêu trong đơn yêu cầu và thông báo cho chủ bằng bảo hộ giống cây trồng. Yêu cầu đình chỉ hiệu lực bằng bảo hộ giống cây trồng phải được thể hiện bằng văn bản kèm theo chứng cứ chứng minh giống cây trồng không đáp ứng tính đồng nhất và tính ổn định như tại thời điểm cấp bằng bảo hộ và nộp phí khảo nghiệm lại (trường hợp quy định tại điểm c khoản 1 Điều này);

- Sau ba mươi (30) ngày, kể từ ngày nhận được thông báo của cơ quan bảo hộ giống cây trồng về ý kiến phản hồi quy định tại điểm a, khoản 1 Điều này mà chủ bằng bảo hộ giống cây trồng không có đơn phản đối thì Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn ra quyết định đình chỉ hiệu lực bằng bảo hộ giống cây trồng. Thời điểm đình chỉ có hiệu lực tính từ ngày ký quyết định đình chỉ hiệu lực bằng bảo hộ và được công bố trên tạp chí chuyên ngành về giống cây trồng;

- Trường hợp chủ bằng bảo hộ giống cây trồng có đơn phản đối thì cơ quan bảo hộ giống cây trồng yêu cầu chủ bằng bảo hộ thực hiện các thủ tục khảo nghiệm lại như quy định tại khoản 4 Điều 15 của Nghị định này. Nếu kết quả khảo nghiệm lại do cơ quan khảo nghiệm quy định tại điểm a khoản 1 Điều 15 của Nghị định này thực hiện cho thấy giống cây trồng không đáp ứng tính đồng nhất hoặc tính ổn định như tại thời điểm cấp bằng thì cơ quan bảo hộ giống cây trồng làm thủ tục đình chỉ như quy định tại điểm b khoản này và trả lại phí khảo nghiệm lại cho người yêu cầu đình chỉ hiệu lực bằng bảo hộ.

* Đối với trường hợp chủ bằng bảo hộ không nộp lệ phí duy trì hiệu lực theo quy định

Khoản 3 Điều 170 Luật Sở hữu trí tuệ 2005 quy định: Khi hết thời hạn nộp lệ phí duy trì hiệu lực, cơ quan quản lý nhà nước về quyền đối với giống cây trồng ra quyết định đình chỉ hiệu lực Bằng bảo hộ giống cây trồng kể từ ngày đầu tiên của năm hiệu lực tiếp theo mà lệ phí duy trì hiệu lực không được nộp. 

Quy định về phục hồi hiệu lực của Bằng bảo hộ giống cây trồng

Khi nào hiệu lực của Bằng bảo hộ giống cây trồng được phục hồi?

Khoản 2 Điều 20 Thông tư 16/2013/TT-BNNPTNT được sửa đổi, bổ sung tại khoản 12 Điều 1 Thông tư 03/2021/TT-BNNPTNT quy định: Chủ sở hữu bằng bảo hộ giống cây trồng được khắc phục lý do bị đình chỉ theo quy định tại khoản 5 Điều 170 Luật Sở hữu trí tuệ. 

Theo đó, Điều 170 Luật Sở hữu trí tuệ 2005 quy định như sau:  "Trong các trường hợp quy định tại khoản 1 Điều này, cơ quan quản lý nhà nước về quyền đối với giống cây trồng đăng thông báo trên tạp chí chuyên ngành và nêu rõ lý do đình chỉ, đồng thời gửi thông báo cho chủ bằng bảo hộ. Trong thời hạn ba mươi ngày, kể từ ngày thông báo, chủ bằng bảo hộ có quyền gửi đơn đề nghị được khắc phục các lý do bị đình chỉ cho cơ quan quản lý nhà nước về quyền đối với giống cây trồng và nộp lệ phí để phục hồi hiệu lực Bằng bảo hộ giống cây trồng. Trong thời hạn chín mươi ngày kể từ ngày nộp đơn, chủ bằng bảo hộ phải khắc phục những lý do bị đình chỉ đối với các trường hợp quy định tại các điểm b, c và d khoản 1 Điều này. Cơ quan quản lý nhà nước về quyền đối với giống cây trồng xem xét phục hồi hiệu lực Bằng bảo hộ và thông báo trên tạp chí chuyên ngành.

Trong trường hợp quy định tại điểm a khoản 1 Điều này, hiệu lực Bằng bảo hộ giống cây trồng sẽ được phục hồi sau khi chủ sở hữu chứng minh được giống đã đáp ứng các điều kiện về tính đồng nhất và tính ổn định và được cơ quan quản lý nhà nước về quyền đối với giống cây trồng xác nhận."

Theo đó, trong trường hợp chủ Bằng bảo hộ giống cây trồng khác phục được những lý do bị đình chỉ thì cơ quan quản lý nhà nước về quyền đối với giống cây trồng xem xét phục hồi hiệu lực Bằng bảo hộ. Riêng đối với trường hợp Giống cây trồng được bảo hộ không còn đáp ứng điều kiện về tính đồng nhất và tính ổn định như tại thời điểm cấp Bằng thì hiệu lực của Bằng bảo hộ được khôi phục khi chủ sở hữu chứng minh được giống đã đáp ứng được các điều kiện về tính đồng nhất và tính ổn định và được cơ quan quản lý nhà nước về quyền đối với giống cây trồng xác nhận. 

Hồ sơ yêu cầu phục hồi hiệu lực Bằng bảo hộ giống cây trồng 

Căn cứ theo quy định tại điểm a khoản 2 Điều 20 Thông tư 16/2013/TT-BNNPTNT được sửa đổi, bổ sung tại khoản 12 Điều 1 Thông tư 03/2021/TT-BNNPTNT quy định Hồ sơ yêu cầu phục hồi hiệu lực bằng bảo hộ giống cây trồng gồm:

- Đơn đề nghị phục hồi hiệu lực bằng bảo hộ giống cây trồng;

- Chứng cứ chứng minh đã khắc phục lý do bị đình chỉ;

- Biên lai nộp phí phục hồi hiệu lực bằng bảo hộ giống cây trồng.

Trình tự thực hiện

Căn cứ theo quy định tại điểm c khoản 2 Điều 20 Thông tư 16/2013/TT-BNNPTNT được sửa đổi, bổ sung tại khoản 12 Điều 1 Thông tư 03/2021/TT-BNNPTNT quy định:

 Trong thời hạn 15 ngày làm việc kể từ ngày nhận được đầy đủ hồ sơ, Cục Trồng trọt tổ chức thẩm định hồ sơ. Trường hợp hồ sơ hợp lệ, Cục Trồng trọt ban hành quyết định phục hồi hiệu lực bằng bảo hộ giống cây trồng và trả kết quả cho người đăng ký. Quyết định phục hồi hiệu lực bằng bảo hộ giống cây trồng được đăng tải trên Tạp chí Nông nghi ệp & Phát triển nông thôn. Trường hợp hồ sơ chưa hợp lệ, Cục Trồng trọt trả lời bằng văn bản cho người đăng ký có nêu rõ lý do.

Xem thêm: Tổng hợp các bài viết của Luật sở hữu trí tuệ.

Luật Hoàng Anh