Hậu quả pháp lý của việc chấm dứt hợp đồng bảo hiểm như thế nào?

Chấm dứt hợp đồng bảo hiểm trong trường hợp nào? đã giới thiệu về các trường hợp chấm dứt hợp đồng bảo hiểm. Vậy khi chấm dứt hợp đồng bảo hiểm thì xảy ra hậu quả pháp lý như thế nào? Sau đây Luật Hoàng Anh xin trình bày về vấn đề này.

Đối với trường hợp chấm dứt hợp đồng bảo hiểm do bên mua bảo hiểm không còn quyền lợi có thể được bảo hiểm

Theo Khoản 1 Điều 24 Luật Kinh doanh bảo hiểm số 24/2000/QH10 ngày 09/12/2000:

- Doanh nghiệp bảo hiểm có trách nhiệm thực hiện hoàn lại phí bảo hiểm cho bên mua bảo hiểm tương ứng với thời gian còn lại của hợp đồng bảo hiểm mà bên mua đã đóng phí bảo hiểm, sau khi trừ các chi phí hợp đồng bảo hiểm. Việc hoàn trả chỉ được thực hiện khi bên mua bảo hiểm đã đóng các khoản phí bảo hiểm cho thời gian sau khi chấm dứt hợp đồng bảo hiểm trước khi chấm dứt hợp đồng bảo hiểm. Nếu mức phí bảo hiểm mà bên mua bảo hiểm đóng tương đương với mức phí tới thời điểm chấm dứt hợp đồng thì doanh nghiệp bảo hiểm không phải hoàn trả phí bảo hiểm.

- Bên mua bảo hiểm không có trách nhiệm phải hoàn cho doanh nghiệp bảo hiểm bất kỳ khoản tiền hoặc lợi ích nào (khi sự kiện bảo hiểm chưa xảy ra)

Đối với trường hợp chấm dứt hợp đồng bảo hiểm do bên mua bảo hiểm không đóng đủ phí bảo hiểm hoặc không đóng phí bảo hiểm theo thời hạn thỏa thuận trong hợp đồng bảo hiểm

Theo Khoản 2 Điều 24 Luật Kinh doanh bảo hiểm số 24/2000/QH10 ngày 09/12/2000:

- Doanh nghiệp bảo hiểm không có trách nhiệm hoàn trả đối với bên mua bảo hiểm (trên thực tế do doanh nghiệp được hưởng phí đóng bảo hiểm trong quá trình thực hiện hợp đồng để thực hiện nghĩa vụ bảo hiểm tương ứng nên khi chấm dứt hợp đồng doanh nghiệp đã hoàn thành nghĩa vụ của mình đến thời điểm chấm dứt hợp đồng).

- Bên mua bảo hiểm vẫn phải đóng đủ phí bảo hiểm đến thời điểm chấm dứt hợp đồng bảo hiểm. Tuy nhiên việc đóng đủ phí bảo hiểm đến thời điểm chấm dứt hợp đồng bảo hiểm không áp dụng đối với hợp đồng bảo hiểm con người, do đối tượng của hợp đồng bảo hiểm con người là tính mạng, sức khỏe,… gắn liền với con người, trong thời hạn bảo hiểm nếu không xảy ra sự kiện bảo hiểm thì doanh nghiệp bảo hiểm không phải thực hiện bất kỳ nghĩa vụ gì trong thời hạn bảo hiểm, do đó khi chấm dứt hợp đồng bảo hiểm thì bên được bảo hiểm cũng không cần đóng đủ phí bảo hiểm đến thời điểm chấm dứt hợp đồng.

Đối với trường hợp chấm dứt hợp đồng bảo hiểm do bên mua bảo hiểm không đóng đủ phí bảo hiểm trong thời gian gia hạn đóng phí bảo hiểm theo thỏa thuận trong hợp đồng bảo hiểm

Theo Khoản 3 Điều 24 Luật Kinh doanh bảo hiểm số 24/2000/QH10 ngày 09/12/2000:

- Doanh nghiệp bảo hiểm vẫn phải chịu trách nhiệm bồi thường cho người được bảo hiểm khi sự kiện bảo hiểm xảy ra trong thời gian gia hạn đóng phí, do trong thời hạn gia hạn đóng phí, hợp đồng bảo hiểm chưa chấm dứt, không phải đình chỉ thực hiện hợp đồng hay hủy hợp đồng, đồng thời, các bên cũng có thỏa thuận trong hợp đồng bảo hiểm về việc gia hạn nên doanh nghiệp bảo hiểm vẫn phải thực hiện nghĩa vụ của bên nhận bảo hiểm trong hợp đồng bảo hiểm.

- Bên mua bảo hiểm vẫn phải đóng phí bảo hiểm cho đến khi hết thời gian gia hạn theo thoat thuận trong hợp đồng bảo hiểm. Tương tự như trường hợp trên, quy định này không áp dụng đối với hợp đồng bảo hiểm con người, do hợp đồng bảo hiểm con người có đối tượng là các yếu tố gắn liền với con người như sức khỏe, tính mạng, mà trong quá trình thực hiện hợp đồng, sự kiện bảo hiểm không xảy ra thì không phát sinh bất kỳ nghĩa vụ nào của bên bảo hiểm đối với bên được bảo hiểm, nên khi chấm dứt hợp đồng bên mua bảo hiểm không cần đóng phí bảo hiểm cho đến khi hết thời gian gia hạn.

Đối với các trường hợp khác

Theo Khoản 4 Điều 24 Luật Kinh doanh bảo hiểm số 24/2000/QH10 ngày 09/12/2000, đối với các trường hợp khác (ngoài 03 trường hợp trên), hậu quả pháp lý khi chấm dứt hợp đồng bảo hiểm  được thực hiện theo quy định của Bộ luật Dân sự (cụ thể là Bộ luật Dân sự số 91/2015/QH13 ngày 24/11/2015) và quy định của pháp luật khác có liên quan. Theo đó, khi chấm dứt hợp đồng, các bên thực hiện nốt các nghĩa vụ của mình đã thỏa thuận trong hợp đồng bảo hiểm và hưởng các quyền lợi tương ứng cho đến thời điểm hết hiệu lực của hợp đồng.

Xem thêm: Tổng hợp bài viết về Luật kinh doanh bảo hiểm

Luật Hoàng Anh