Quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất là gì? Quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất được lập dựa trên nguyên tắc nào?

Quy hoạch, kế hoạch hoá đất đai có ý nghĩa to lớn trong công tác quản lý và sử dụng đất. Đó là sự đảm bảo cho việc sử dụng đất đai hợp lí và tiết kiệm, đạt các mục tiêu nhất định phù hợp với các quy định của Nhà nước. Bài viết dưới đây sẽ làm rõ thế nào là quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất và quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất được lập dựa trên các nguyên tắc nào? Hãy cùng chúng tôi tìm hiểu trong bài viết dưới đây. 

1. Thế nào là quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất

Căn cứ quy định tại Khoản 2, Khoản 3 Điều 3, Luật đất đai số 45/2013/QH13 ngày 29/11/2013 (sau đây gọi tắt là Luật đất đai năm 2013) quy định về khái niệm quy hoạch sử dụng đất, kế hoạch sử dụng đất như sau: 

“2. Quy hoạch sử dụng đất là việc phân bổ và khoanh vùng đất đai theo không gian sử dụng cho các mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội, quốc phòng, an ninh, bảo vệ môi trường và thích ứng biến đổi khí hậu trên cơ sở tiềm năng đất đai và nhu cầu sử dụng đất của các ngành, lĩnh vực đối với từng vùng kinh tế - xã hội và đơn vị hành chính trong một khoảng thời gian xác định.

3. Kế hoạch sử dụng đất là việc phân chia quy hoạch sử dụng đất theo thời gian để thực hiện trong kỳ quy hoạch sử dụng đất.”

Theo đó, quy hoạch sử dụng đất là sự tính toán, phân bổ đất đai cụ thể về số lượng, chất lượng, vị trí, không gian cho các mục tiêu kinh tế - xã hội , đảm bảo cơ sở khoa học và thực tế của các mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội để việc sử dụng đất phù hợp với các điều kiện về đất đai, khí hậu, thổ nhưỡng và từng ngành sản xuất. 

Kế hoạch sử dụng đất là việc phân chia quy hoạch sử dụng đất theo thời gian để thực hiện trong kì quy hoạch. 

Quy hoạch bao giờ cũng gắn liền với kế hoạch hoá đất đai. Bởi vì kế hoạch hoá đất đai chính là việc xác định các biện pháp, thời gian để sử dụng đất theo quy hoạch. Do vậy, trong một số trường hợp, quy hoạch hoá đất đai đã bao hàm cả kế hoạch hoá đất đai.

2. Các nguyên tắc lập quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất

Căn cứ tại Điều 35, Luật đất đai năm 2013 được sửa đổi tại Khoản 1 Điều 6 Luật sửa đổi, bổ sung một số Điều của 37 Luật có liên quan đến quy hoạch số 35/2018/QH14 ngày 20/11/2018 quy định về nguyên tắc lập quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất như sau: 

a. Nguyên tắc lập quy hoạch sử dụng đất 

Việc lập quy hoạch sử dụng đất phải tuân thủ 05 nguyên tắc sau đây:

Khi lập quy hoạch sử dụng đất quốc gia phải bảo đảm tính đặc thù, liên kết của các vùng; quy hoạch sử dụng đất cấp huyện phải thể hiện nội dung sử dụng đất của cấp xã. 

Bên cạnh đó, quy hoạch sử dụng đất phải bảo vệ nghiêm ngặt đất chuyên trồng lúa, đất rừng phòng hộ, đất rừng đặc dụng.

Bảo đảm sự cân bằng giữa nhu cầu sử dụng đất của các ngành, lĩnh vực, địa phương và khả năng, quỹ đất của quốc gia nhằm sử dụng đất tiết kiệm và có hiệu quả. 

Không những vậy, quy hoạch sử dụng đất cần hướng tới khai thác hợp lý tài nguyên thiên nhiên; thích ứng với biến đổi khí hậu.

Hơn thế nữa, nội dung phân bổ và sử dụng đất cần phải có sự thống nhất  trong quy hoạch ngành quốc gia, quy hoạch vùng, quy hoạch tỉnh với quy hoạch sử dụng đất quốc gia.

b. Nguyên tắc lập kế hoạch sử dụng đất

Việc lập kế hoạch sử dụng đất cần đảm bảo 04 nhóm nguyên tắc sau: 

Việc lập kế hoạch sử dụng đất cần phải phù hợp với chiến lược, kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội, quốc phòng, an ninh, phù hợp với quy hoạch sử dụng đất cùng cấp đã được cơ quan nhà nước có thẩm quyền phê duyệt. 

Đối với kế hoạch sử dụng đất cấp tỉnh phải phù hợp với phương án phân bổ, khoanh vùng đất đai trong quy hoạch tỉnh. 

Bên cạnh đó, kế hoạch sử dụng đất cần phải có các phương án sử dụng đất tiết kiệm và có hiệu quả, khai thác hợp lý tài nguyên thiên nhiên và bảo vệ môi trường, bảo vệ, tôn tạo di tích lịch sử - văn hóa, danh lam thắng cảnh.

Cần phải có sự thống nhất giữa kế hoạch sử dụng đất của ngành, lĩnh vực, địa phương với quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất đã được cơ quan nhà nước có thẩm quyền quyết định, phê duyệt. 

Trên đây là các quy định chung của pháp luật hiện hành về nguyên tắc lập kế hoạch, quy hoạch sử dụng đất. Khi lập quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất tuân thủ các nguyên tắc này sẽ giúp việc khai thác và sử dụng đất trở nên hợp lí, có hiệu quả hơn. 

3. Thời kỳ quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất

Thời kỳ quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất là lượng thời gian vật chất mà mỗi cấp chính quyền từ trung ương cho tới từng địa phương xây dựng chiến lược từ tổng thể đến chi tiết để thực hiện các nội dung quy hoạch và kế hoạch sử dụng đất đai. 

Căn cứ tại Điều 37, Luật đất đai năm 2013 sửa đổi tại Khoản 1 điều 6 Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của 37 Luật có liên quan đến quy hoạch 2018 số 35/2018/QH14 ngày 20/11/2014, thời kỳ quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất được như sau: 

Thời kì quy hoạch sử dụng đất là 10 năm, tầm nhìn của quy hoạch sử dụng đất quốc gia là từ 30 năm đến 50 năm và cấp huyện là từ 20 năm đến 30 năm. 

Thời kì kế hoạch sử dụng đất quốc gia, kế hoạch sử dụng đất cấp tỉnh, kế hoạch sử dụng đất quốc phòng và kế hoạch sử dụng đất an ninh là 05 năm còn kế hoạch sử dụng đất cấp huyện được lập hàng năm. 

Sở dĩ có quy định như vậy bởi vì việc sử dụng đất quốc gia, sử dụng đất cấp tỉnh, đất quốc phòng và việc sử dụng đất an ninh diễn ra trên vùng diện tích rộng, liên quan đến cộng đồng dân cư lớn, hoặc liên quan đến các công trình mang tính đặc thù trong công cuộc xây dựng và bảo vệ đất nước đối với đất quốc phòng, an ninh. Do vậy lập kế hoạch hàng năm là điều không khả thi và rất khó thực hiện. Còn kế hoạch sử dụng đất cấp huyện chỉ liên quan tới một bộ phận dân cư không lớn, do vậy, việc lập kế hoạch hàng năm là hoàn toàn khả thi.

Xem thêm: 

Quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất được thực hiện như thế nào?

Quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất cấp huyện được quy định như thế nào?

Ai có thẩm quyền quyết định phê duyệt quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất?

Luật Hoàng Anh